Opleiding: Omgaan met cliënten met psychiatrische problematiek

Accreditatie / PE punten

• Wsnp (in aanvraag)
  
• Kiwa NEN (in aanvraag)
  
• CBM 6.00 punten

Vergroot je kennis en vaardigheden ten aanzien van complex gedrag en de communicatie met mensen met (chronische) psychiatrische problematiek

Medewerkers in de financiële en maatschappelijke dienstverlening (zoals schuldhulpverlening, beschermingsbewind, wijkteams, sociaal werk of woningcorporaties), krijgen in toenemende mate te maken met cliënten met psychiatrische problemen.

Inzicht in psychiatrische ziektebeelden voor beter contact
Verwardheid en psychose maken dat mensen de realiteit anders ervaren. Stemmingsproblematiek of een persoonlijkheidsstoornis kunnen van invloed zijn op het nakomen van afspraken of hoe een cliënt jou bejegent tijdens een afspraak. Deze problematiek vraagt dan ook om een aanpassing in de jouw manier van werken en communiceren.

Doel van de cursus
Vergroot je theoretische kennis en praktische vaardigheden ten aanzien van complex gedrag en de communicatie met mensen met (chronische) psychische kwetsbaarheid. Je leert:

• Theoretische kennis van psychiatrische ziektebeelden
• Complex en soms onaangepast gedrag herkennen en taxeren en de relatie leggen met psychiatrische problemen van de cliënt
• Gesprekken voeren met cliënten met psychiatrische problemen; onder begeleiding van de trainer heb je kunnen oefenen met casuïstiek
• Omgaan met professionele en persoonlijke grenzen en daarop te reflecteren

Kijken naar de context: de vier levensgebieden
Mensen met psychiatrische problemen geven aan dat ze weliswaar klachten en symptomen hebben, maar dat dit slechts een deel is van wie zij zijn. Daarom is het belangrijk dat er gekeken wordt naar de hele situatie (context) en naar vier belangrijke levensgebieden: sociaal, maatschappelijk, persoonlijk en lichamelijk. Mensen met psychiatrische problematiek brengen hun klachten vaak op één vlak naar voren, terwijl effectieve interventies soms juist op een ander terrein nodig kunnen zijn — bijvoorbeeld ondersteuning bij het omgaan met geldzaken. Tijdens de cursus krijg je gelegenheid om hiermee te oefenen.

Werkwijze tijdens de cursus
Tijdens de training behandelen we niet alleen de theorie, maar gaan we ook praktisch aan de slag. Dit doen we met korte rollenspellen in en met de groep die gebaseerd zijn op actuele praktijkvoorbeelden. We sluiten aan op de ervaringen van de deelnemers in hun werk met cliënten. Het doel is om van en met elkaar te leren door samen te oefenen. De oefeningen zijn bewust kort, zodat de theorie beter blijft hangen en er ruimte is om verschillende vakgenoten aan het werk te zien. We starten steeds vanuit de eigen ervaringen van de deelnemers, waarna we als groep samen terugkijken en bespreken wat we geleerd hebben.

Programma

maandag 3 november 2025

• Persoonlijke ervaringen van de deelnemers
• Werken met cliënten met psychiatrische problematiek: attitude en communicatie
• Wat is de huidige context en wat zijn de ervaringen van ervaringsdeskundigen?
• Organisatie van de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) in Nederland

• Wat is er aan de hand?
• Theorie en achtergrond van dit toestandsbeeld; ontstaan en oorzaken
• Epidemiologie: hoe vaak komt het voor?
• Welke verschijnselen: verwardheid (soms hallucinaties en wanen)
• Hoe maak je contact en verwijs je op een goede manier? Hoe voer je het gesprek en welke vragen stel je? Oefenen
• Reddersdriehoek: hoe sluit je aan bij de eigen kracht van cliënten?

• Wat is er aan de hand?
• Epidemiologie: hoe vaak en bij wie komt het voor?
• Welke verschijnselen?: verschil sombere stemming en diepe depressie; lichamelijke verschijnselen?
• Hoe maak je contact? Welke vragen stel je? Oefenen
• Reddersdriehoek: hoe sluit je aan bij de eigen kracht van cliënten?

• Wat is er aan de hand?
• Theorie en achtergrond bijvoorbeeld: borderlineproblematiek, narcisme en dwanggedachten.
• Epidemiologie: hoe vaak komt het voor?
• Verschijnselen: verschil persoonlijkheidsstoornis ten opzichte van andere psychiatrische problematiek
• Hoe maak en onderhoud je contact? Hoe voor je het gesprek en welke vragen stel? Oefenen
• Reddersdriehoek: hoe sluit je aan bij de eigen kracht van cliënten?

Ervaringsdeskundigen geven aan dat dat zij, naast erkenning voor hun problematiek en respect voor hen als persoon, een vertrouwensrelatie belangrijk vinden. Daarnaast hebben zij behoefte aan een hulpverlener die betrouwbaar is en overzicht en structuur biedt.

Praktisch oefenen met acteur (op basis van vrijwilligheid)

De verschillende gespreksvaardigheden die helpend zijn bij de verschillende psychiatrische beelden, worden met elkaar en met de acteur geoefend. Dit doen we met korte rollenspellen die gebaseerd zijn op actuele praktijkvoorbeelden. We sluiten aan bij de ervaringen van de deelnemers in hun werk met cliënten. Het doel is om van en met elkaar te leren door samen te oefenen. De oefeningen zijn bewust kort, zodat de theorie beter blijft hangen en er ruimte is om verschillende vakgenoten aan het werk te zien. We starten steeds vanuit de eigen ervaringen van de deelnemers, waarna we als groep samen terugkijken en bespreken wat we geleerd hebben.

Sprekers

• drs. Sjaak Boon
  Senior adviseur en trainer
  ONDERBOVEN, de kracht van eigen oplossingen

Bestemd voor

Medewerkers in de financiële en maatschappelijk dienstverlening zoals:
• Bewindvoering
• Budgetcoaches/Bureaus voor inkomensbeheer
• Kredietbanken
• Schuldhulpverlening
• Jeugdzorg
• Mediators/juristen
• Maatschappelijk werk
• Sociaal Raadslieden
• Woningcorporaties
• Wijkteams