Innovatie: vrijwillig of gedwongen?

In het dieren en plantenrijk noemen we veranderingen “mutaties”. Mutaties kunnen langzaam gaan en zich uitstrekken over miljoenen jaren of sneller. Bij langzame mutaties kunnen wetenschappers de oorzakelijke componenten soms direct onderscheiden, analyseren of een vermoeden poneren en testen. Langzame mutaties worden bijna altijd voorafgegaan door fenomenen die hun schaduw vooruit werpen. Oorzaken van voedsel tekort, elkaar kannibaliserende soorten of wijzigende omstandigheden kunnen vaak worden aangewezen. Bij snelle mutaties, als gevolg van een natuurramp, extreme zonneactiviteit of een meteoor inslag van betekenis ligt dat iets anders. De wetenschap gist en het journaille,  vaak niet gewapend met de meest elementaire kennis van zaken, beslist. Al G komt met zijn “Inconvenient lies” en Al Q komt met knallende kritiek op onze westerse consumptiepatronen.

Vooruitgeworpen schaduwen van verandering

Sinds Bill Gates schrijven we niet meer AD (Anno Domino) achter een jaartal, maar AG (After Gates) ervóór. Simpel: 1 januari 1900 is 1, en 25 november 2008 is 39777. Kind kan de was doen, zie Excel. Maar er is meer. Gates veroorzaakte een verschuiving van Keynes naar een nieuwe economie. Keynes is boegbeeld van de schaarste, Gates dat van overvloed. Bij Keynes stijgt de prijs als een goed schaars is, bij Gates als er overvloed is. Het verwerven van de functionaliteit van een product verschoof van eigendom naar gebruik. Pay-per-Use. Maar ook in andere sectoren zagen we dit al.

Lease (auto’s), huur, pay-per-whatshowever schieten als paddenstoelen uit de grond. Nieuw? Helemaal niet. Een oude Amerikaanse uitdrukking is “Why buy a butchershop if you can have it by the stake”.

De kredietcrisis

Komt dat fenomeen nou ECHT zomaar uit de lucht vallen? Of hebben we collectief zitten slapen?

We weten al lang dat Amerikanen op een vééééél te grote voet leven, dat hun industrie zwak is / was en steeds zwakker wordt, ze zich met ALLES bemoeien in de wereld wat dit patroon zou kunnen verstoren. Be it olie, invloed, simpelweg macht of strategische positie. We weten al lang dat banken en verzekeraars perverse producten ontwikkelen en verkopen waarbij de argeloze consument gewoon een financieel oor wordt aangenaaid. Dat er wereldwijd dwarsverbanden tussen banken bestaan weten we ook al lang. We weten al lang dat pensioenfondsen investeren in oorlogstuig en dat draadjes tussen Multinationals niet of moeilijk traceerbaar zijn. We weten al lang  dat de rijken geen belasting betalen. Voeg daarbij het goochelen met cijfers dat US/GAAP toelaat en de wereld is klaar voor het wegzinken in een moeras van kleine onduidelijkheidjes en mega oplichting.

Signs of change

Er zijn wel degelijk tekenen vooraf gegaan aan deze malaise. Groeiend verzet tegen perverse producten, de macht van de “haves” (banken) tegenover de “have-not’s” (ondernemers, investeerders), de explosief groeiende markt voor Hedge Funds (risico zoekende kapitaal verschaffing) om er een paar te noemen. Maar ook de opkomende markten voor Multi-culti producten (muziek, kleding), de “eenwording van Europa”, de verschuivende ideeën van wat kan en “zou moeten kunnen” (journalistiek). De waterige uitkomsten van vergaderingen van “Big-zoveel”, de protesten van minderheidsgroeperingen naar iets “menselijks”. Dan hebben we het nog niet over ethische vragen, zoals “mogen wij ons van A naar B verplaatsen met voedsel (bio-brandstof) waar elders op de wereld mensen collectief aan voedseltekort sterven?”

Maar het gaat verder

Waarom kan ik alleen een “bundel” aanschaffen voor mijn mobieltje? Waarom houdt een internetprovider mij aan enige afspraak omtrent mijn afname? Waarom kan ik niet naadloos en met  onmiddellijke ingang switchen van provider A naar Provider B? Waarom acquireert Ziggo gewoon verder terwijl de boeggolf van problemen steeds maar blijft?

Das Kapital

Volgens het journaille mag “Das Kapital” zich na de kredietcrisis verheugen in een exponentiële toename van herdrukken. Dat is teruggrijpen op oud “comfort”. Oud gereedschap voor een nieuw probleem. Dat gaat niet werken. Mensen HOUDEN nu eenmaal niet van veranderingen. Kijk, als je nou zo en zó investeert, dan komt het allemaal goed met die lijfrente, verzekeringspolis of belegging. Nou, dus MOOI NIET. Ik stapte in op een AEX van 512. Die zou 8% per jaar groeien tot het einde der tijden. Ik, lullo, liet me tegen beter vermoeden in omver praten door een snelsprekende praatpaal. Ben ik de enige? Nee: héél Nederland en omstreken deed hetzelfde.

Is de kredietcrisis het beste wat ons kon overkomen?

Nee, natuurlijk niet. Maar mischien wel het enige dat vermag om ons collectief wakker te schudden.  Dit fenomeen is nu merkbaar in een afnemend lef van banken om te doen waarvoor ze ueberhaupt bestáán: financieren.

Een nieuwe economie?

Ik denk dat we aan de dagenraad staan van een absoluut en totaal nieuwe economie. Ik zie een machtverschuiving ontstaan van de financiële parkeerplaatsen naar de durvers, de ondernemers. De mensen die hun nek uit steken met EIGEN geld en niet dat van een ander. Die door een initiatief failliet kunnen gaan. En waar dat geld vandaan gaat komen? Van de private investors, van de professionele investeerders, maar dan LANGS de bank en niet DOOR de bank. Uit samenwerkingen tussen bedrijven die samen iets willen. Uit een overheid die leert hoe ze hiermee om moet springen,  uit nieuwe, nu nog onbekende financieringsvormen.

Ik vermoed dat deel twee van “das Kapitaal” als titel zou kunnen krijgen “das Unternehmen”. Dan houdt het “Uebernehmen” in de betekenis van “boven stelen” van de dollartekens geoogde  krijtstreepjespakken misschien eens op.

Groet,

Jos Steynebrugh

Marketing & Innovatie Consulent

www.changeenhancement.nl