Het aanbod aan MBA en specifieke masteropleidingen gericht op ambitieuze managers en professionals is groot. Van nieuwe topmanagers wordt een innovatief karakter verwacht, maar wordt dat gevormd door de traditionele generieke MBA? Of heeft een specialistische master meer effect?

Dat de wereld waarin we leven in rap tempo wijzigt, is een open deur. Technische innovaties volgen elkaar op voordat ze een plaats hebben gevonden in onze samenleving. We verwachten ieder halfjaar iets nieuws, iets beters. Zo willen we dat energiebedrijven de meterstanden automatisch aflezen, dat de overheid rampen voorkomt en dat er vooral snel en adequaat wordt gehandeld bij een calamiteit. Bedrijven en organisaties staan daardoor onder hoge druk van klanten en concurrenten in binnen- en buitenland.

Innovatie moet echter komen van mensen met meestal een traditioneel technische achtergrond, een traditionele marketingachtergrond of een traditioneel bedrijfskundige achtergrond. De technici zijn prima in staat om technische innovaties te bewerkstelligen, maar kunnen ze de bedrijfswaarde van innovaties schatten? Bedrijfskundigen en marketeers zijn daartoe vaak beter in staat, maar hebben zij voldoende oog en gevoel voor de mogelijkheden die nieuwe technologieën bieden?

Wat nodig is, is innovatiekracht. Alleen dan kunnen bedrijven overleven en succesvol zijn. De top heeft dat vaak goed op het netvlies, maar hoe zit het met de managementlaag eronder? Juist die laag is immers verantwoordelijk voor de realisatie. Juist op dat niveau kan door continue interactie tussen techniek, bedrijfskunde en marketing snelle innovatie gerealiseerd worden. De traditionele kloof tussen technici en bedrijfskundigen zal dus geslecht moeten worden. Entrepreneurship bij midcareer managers en professionals is daarbij een sleutelwoord. Het is exact die groep die op zoek is naar een versterking van kennis en kunde door middel van MBA’s en MBA-achtige opleidingen. Maar voldoet het aanbod?

Als we naar het aanbod van MBA-opleidingen kijken, zien we veel generieke programma’s die veelal gebouwd zijn rond de onderwerpen marketing, financiën, operations en HRM. Nog veel instituten, gelukkig niet alle, richten het onderwijs traditioneel in met bedrijfscases over productieprocessen en voorbeelden uit de consumentenmarketing. En dat terwijl de meeste ondernemingen juist opereren in een B2B-situatie! Als afgestudeerde MBA’er heb je daar niet veel aan. Belangrijk voor de effectiviteit van een MBA is het kunnen toepassen van die kennis en vooral in innovatieve situaties. Bij de Action Learning MBA van BSN Nederland gaat dat beter, maar ook daar is de mate van innovatie afhankelijk van de keuzes die de individuele deelnemer maakt.

Opleiden over het managementproces rond innovatie is belangrijk, maar levert niet de innovatiekracht zelf. Hiervoor is een combinatie van bedrijfskundige kennis, marktinzicht en overzicht van de technologische trends nodig. En juist die combinatie wordt weinig aangeboden, zelfs bij branche- of beroepspecifieke MBA’s ontbreken de technologische trends.

De Nederlandse technische universiteiten, Delft, Eindhoven en Enschede, bieden een ander aanbod. Eindhovense programma’s zijn vaak sterk technisch en Enschede legt in veel gevallen de nadruk op ondernemerschap en innovatieprocessen. De TU Delft komt met zijn masterprogramma’s dichter bij de combinatie. De Delftse curricula hebben een sterke bedrijfskunde component en ze zijn gericht op het toepassen van nieuwe technologie. Van deelnemers wordt geëist dat ze technologische trends beoordelen op hun toepasbaarheid en winstgevendheid; bij marktontwikkelingen wordt gevraagd een antwoord te formuleren vanuit de techniek.

Bij de keuze voor een executive MBA of masteropleiding zou men niet uit moeten gaan van historische gegevens, zoals ranglijsten, alumni meningen, maar juist de blik op de toekomst moeten richten: Welke eisen stelt de maatschappij aan een manager of professional? Hoe kan ik innovatie gebruiken om de concurrentiepositie te verstevigen? Hoe kunnen we blijven inspelen op de steeds hogere eisen van de markt? En vooral: Hoe versterk ik mijn innovatiekracht.

Guus de Mari MBA
Guus de Mari is senior projectmanager bij Delft TopTech en heeft een eigen adviesbureau. In zijn loopbaan heeft hij vele bedrijfsopleidingen ontwikkeld, vooral in de ICT-sector. Sleutelwoorden bij het ontwerpen van een opleiding zijn voor hem: directe toepasbaarheid, ontwikkelen van (innovatie)kracht, combineren van eigen en omgevingsfactoren.