Financiering startups

Bijna dagelijks verschijnen berichten in de landelijke (social) media over gefinancierde startups. Investeerders, die ook wel business angels of informal investors worden genoemd, zijn degenen die worden genoemd als de verstrekkers van deze financieringen. Tevens wordt crowdfunding als een belangrijke bron gezien. Tenslotte komt het ook wel eens voor dat een venture capital onderneming participeert.

De werkelijkheid is dat bovenstaande kapitaalpartijen, investeerders, business angels, informal investors en venture capital, geheel in het niet vallen ten opzichte van de voornaamste financiers: vrienden, familie en de ondernemer(s) zelf.

Deze uitkomsten zijn gebaseerd op Amerikaans onderzoek naar startup financiering. Een paar highlights uit het onderzoek naar startups en investeerders:

◾ 565.000 startups per maand in de VS, dus bijna 7 miljoen per jaar!! (In Nederland zijn dit er zo’n 150.000 startups per jaar).

◾ In totaal wordt er $530 miljard aan kapitaal per jaar in startups geïnvesteerd.

◾ Hiervan wordt slechts 4% gefinancierd door business angels/ informal investors, de rijke individuele investeerders. Deze 4% geldt ook voor venture capital. Slechts 0.05% van startups die pitchen voor een venture capital onderneming ontvangen ook daadwerkelijk een investering, met andere woorden: slechts 5 op de 10.000 startups verkrijgt financiering via venture capital.

◾ De ondernemers zelf (35%), familie en vrienden (11%) zijn goed voor bijna de helft, namelijk 46% van de startup financieringen.

◾ Crowdfunding is goed voor bijna 1% van het totaal en de bank neemt 2,5% voor haar rekening.

◾ Overige financieringsbronnen zijn verdeeld over meerdere kleine partijen, waaronder leverancierskrediet, leasing, factoring e.d.

Door internet is het veel sneller èn goedkoper geworden om een onderneming te starten. Hierdoor is het aantal startups 100 keer hoger geworden. Terwijl het aantal venture capital ondernemingen praktisch gelijk is gebleven.

Financiering startups anders

De manier van financieren van een onderneming is daardoor veranderd. Voorheen werd er eerst veel geld opgehaald bij venture capital (al dan niet in combinatie met informal investors) om een bedrijf te starten, waarna het product/ dienst gebouwd werd en de verkopen konden beginnen. Nu is het vooral de eigen inbreng van 50.000 tot 100.000 Euro die de start moet financieren.

In deze aanvangsfase wordt het product/ dienst gebouwd. Bij deze fase kunnen accelerators (bijvoorbeeld rockstart, of Startup Bootcamp) and incubators (bijvoorbeeld Food Valley, Yes Delft, of andere universiteiten) helpen, maar beslist niet in alle gevallen.
Tractie creëren is in deze fase cruciaal voor het vervolg van de onderneming. Betaalde omzet is het beste bewijs van tractie. Maar ook aangevraagde offertes, getekende orders en intentieverklaringen geven een positief beeld over de perspectieven van een startup. De minder overtuigende vormen van tractie, maar desalniettemin erg belangrijk om aanspraak op vervolginvesteringen te verkrijgen, zijn interesse verklaringen van mogelijke klanten, aantallen website bezoekers, inschrijvingen op nieuwsbrieven, of bijvoorbeeld gedownloade apps.

In fase 2 - na de eerste tractie - komen de informal investors, investeerders, business angels en seed fondsen die gemiddeld 500.000 euro investeren, maar zeker ook met een lager investeringsbedrag instappen. In deze fase (series A) moet het grote bewijs geleverd worden van de kracht van het product/ dienst.

In fase 3 (series B) wordt gemiddeld 1 tot 1,5 miljoen euro geïnvesteerd door investeerders, business angels, en participatiemaatschappijen. Nieuwe vormen die in de USA al gemeengoed zijn, zie je ook in Nederland/ Europa opkomen. In deze fase komen zogenaamde super business angels (rijke investeerders die meerdere investeringen van miljoenen Euro’s doen) en syndicaten van informal investors (investeerders die individueel te weinig investeringskapitaal hebben, maar samen miljoenen Euro’s beschikbaar) in beeld.

Vaak wordt in deze fase ook extra expertise door de onderneming aangetrokken door het contracteren van een management buy in kandidaat (MBI), die naast het doen van een investering ook een actieve rol in het management neemt. Het doel van deze fase is om de omzet van de onderneming te laten groeien en de winstgevendheid aan te tonen.

In fase 4 (series C) investeren de venture capital ondernemingen 2-10 miljoen Euro. Super angels en syndicaten van investeerders concurreren met met de VC’s. Feitelijk wordt in deze fase groeikapitaal verstrekt, waar vroeger de bank een dominantere rol speelde met het verstrekken van dit soort kapitaal.

Na deze fase kan de onderneming verkocht worden aan een strategische partij, corporate venture capital onderneming, of een private equity speler die het aan een portfolio onderneming toevoegt.

Samenvattend is het speelveld van startups dus drastisch veranderd qua financiering en concurrentie. Startups moeten zelf de start financieren en lean en mean opereren. Alles gaat sneller en is innovatiever.

Dus beste startup: Zorg voor tractie en schakel voor de vervolgfinanciering(en) een professionele corporate finance en capital search partij in, want in deze fase is snelheid zeer belangrijk.