Iedereen is het erover eens: bundeling van goederen in stadslogistiek is cruciaal. Leveranciers, vervoerders, en ontvangers moeten niet alleen samenwerken, maar écht delen – van vrachtwagens tot opslagruimte, personeel en zelfs energie. Maar in de praktijk blijkt bundelen vaak lastig. Niet omdat mensen het nut niet inzien, maar omdat de kosten van bundeling eenvoudigweg te hoog zijn.

Het onzichtbare obstakel: transactiekosten

Vaak wijzen we naar gebrek aan vertrouwen of onduidelijke afspraken over de verdeling van kosten en opbrengsten. Maar er is een andere, onderbelichte knelpunt: de talloze nanotransacties in de keten. Denk aan orderverwerking, vrachtbrieven, ontvangstbevestigingen, facturatie en productinformatie. Elk klein stapje vraagt om handelingen in verschillende systemen door verschillende mensen. En die optelsom? Die loopt al snel op tot 50 tot 100 euro per transactie. Dan loont bundeling niet en rijd je met die een of twee rolcontainers zelf nog even naar die klant in de binnenstad toe.

Juist in stadslogistiek, waar goederen van meerdere partijen gecombineerd en herverdeeld worden, komen deze kosten keer op keer terug. Of het nu gaat om de first- of middle-mile richting de stad, of om de last-mile binnen stedelijke gebieden – bij elke overdracht is er weer een informatie-, verwerkings- en facturatierondje nodig. En dat maakt samenwerking financieel onaantrekkelijk, hoe duurzaam of logisch het op papier ook lijkt.

De oplossing: samenwerking zonder frictie

Willen we echte doorbraken in stadslogistiek, dan moeten die transactiekosten drastisch omlaag. Daarvoor zijn drie dingen nodig:

1. Gestandaardiseerde data-uitwisseling – alle partners in de keten moeten kunnen werken met dezelfde taal en formats.

2. Volledig papierloze processen – weg met handmatige invoer en dubbele administraties.

3. Een slimme, neutrale afrekenpartij – denk aan een soort clearinghouse, zoals een bank of fintechbedrijf, dat de verrekening tussen partijen vlekkeloos regelt.

Wat we nodig hebben, is een OV-chipkaart voor de stadslogistiek: een universeel systeem waarmee je moeiteloos kunt overstappen tussen aanbieders, zonder elke keer opnieuw kosten te maken.

Als we de wrijving eruit halen, komt de samenwerking vanzelf op gang. En dan wordt stadslogistiek niet alleen duurzamer, maar ook echt slimmer. Want uiteindelijk wil iedereen hetzelfde: efficiënt werken, kosten besparen, én positief bijdragen aan een leefbare stad.

Walther Ploos van Amstel.

Lees ook: De waarde van stadslogistiek: kruip in de huid van de inkoper

Lees ook: Physical Internet is de basis voor duurzame supply chains