De overgang naar zero-emissie zware voertuigen (heavy-duty vehicles, HDV’s) komt langzaam op gang in Europa, maar bevindt zich nog in een vroeg stadium. De Europese Commissie heeft een rapport over de markt- en technologiegereedheid van zware voertuigen (HDV’s) gepubliceerd, gebaseerd op een analyse door Transport & Mobility Leuven, Ramboll en de Universiteit van Antwerpen.

De Europese regelgeving legt stevige CO₂-reductiedoelen op aan voertuigfabrikanten: 43% minder uitstoot voor vrachtwagens en touringcars in 2030, oplopend tot 90% in 2040. Voor stadsbussen geldt vanaf 2030 zelfs een verplicht aandeel van 90% zero-emissievoertuigen, oplopend tot 100% in 2035. De focus ligt hierbij op batterij-elektrische voertuigen (BEV), waterstof-brandstofcelvoertuigen (FCEV) en waterstofverbrandingsmotoren (H2ICE).

Momenteel domineren BEV’s het aanbod in de markt, vooral in stedelijke toepassingen zoals stadsbussen en distributievoertuigen. Voor regionale en langeafstandstoepassingen bieden FCEV’s en H2ICE’s potentie dankzij hun grotere actieradius en kortere tanktijden. Toch is het aantal beschikbare modellen voor met name touringcars en langeafstandsvracht nog beperkt. Marktdata laat zien dat slechts 2% van de nieuwe N2- en N3-vrachtwagens in 2024 zero-emissie was. In het stadsbussegment ligt dit aandeel al boven de 40%.

Business case is er nog niet

Hoewel fabrikanten zich voorbereiden op de doelstellingen en fors investeren in nieuwe modellen, blijft de marktacceptatie achter. Het ontbreekt aan een sluitende businesscase voor veel vervoerders. OEM’s krijgen te maken met hoge boetes bij niet-naleving van de CO₂-doelen, maar aan de vraagzijde zijn robuuste prikkels zoals ETS2, CO₂-gedifferentieerde tolheffing en gerichte subsidieregelingen nog onvoldoende aanwezig.

Infrastructuur

De uitrol van infrastructuur is een andere bottleneck. Voor stedelijke en regionale toepassingen volstaan vaak depotladers, maar langeafstandstrucks en -bussen hebben behoefte aan publieke laadvoorzieningen langs corridors, waaronder megawattlaadpunten en waterstoftankstations. Stakeholders waarschuwen dat traag verlopende vergunningsprocedures en netcongestie de opschaling van deze infrastructuur belemmeren.

Om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen en de Europese transport- en voertuigindustrie concurrerend te houden, is versnelde actie nodig. Drie prioriteiten staan centraal:

1. Versnel de aanleg van laadinfrastructuur met hoge vermogens langs logistieke hoofdroutes.

2. Versimpel vergunningen en netaansluitingen bij depots, hubs en openbare laadlocaties.

3. Voer krachtige vraaggerichte beleidsmaatregelen in die de investeringsbereidheid van vervoerders vergroten.

De transitie naar zero-emissie vrachtvervoer is ingezet, maar vraagt nu om een sterkere regierol van overheden en netbeheerders, én om partnerschap met de markt. Alleen dan kan de sector de sprong maken naar schoon, toekomstbestendig transport.

Luister de podcast over dit rapport hier.

Bron: EU