ABN Amro is optimistisch over de transportsector

ABN Amro is optimistisch over de transportsector. Na een lastig jaar, waarin de internationale handel afnam door een snelle afbouw van overtollige voorraden, heeft de transportsector een voorzichtig herstel ingezet. Begin 2024 stegen zowel in de containervaart als in de luchtvaart de goederenvolumes. Dankzij de aantrekkende economische groei kan de sector verder herstellen. Waar in 2023 nog een krimp van 3% te zien was, onder andere door de snelle afbouw van overtollige voorraden, verwachte ABN Amro in 2024 een groei van 2% en in 2025 van 2,5%.

Het herstel wordt echter geremd door een lagere vraag naar bouwmaterialen. Intussen krijgt het wegvervoer de komende jaren te maken met een stapeling van milieuregels. De binnenvaart kan daarvan profiteren dankzij een ‘Modal Shift’.

Aan het eind van de pandemie in 2022 zijn overtollige voorraden ontstaan, die vanaf eind 2022 leidden tot een hardnekkige voorraadrecessie. De hoge inflatie zette de vraag onder druk, net als de historisch snelle stijging van de rente, die de financiering van voorraden duurder maakte. 

Hogere kosten

Toch hangen er ook donkere wolken boven de transportsector die leiden tot hogere kosten en investeringen. De sector krijgt de komende jaren te maken met een stapeling van nieuwe wet- en regelgeving die beoogt de sector meer duurzaam te maken, zoals de CSRD (2024), de zero-emissiezones (2025), de Nederlandse vrachtwagenheffing (2026) en het Europese emissiehandelssysteem ETS-2 voor het wegvervoer (2027).

Intussen stijgen de loonkosten snel door het tekort aan chauffeurs en de nieuwe cao, die zorgt voor een stijging van de loonkosten met in totaal circa 10 procent in de periode 2024-2025. Mede door de zwakke markt en de vereiste aflossing van coronaschulden is het aantal faillissementen in het wegvervoer gestegen, vooral in het eerste kwartaal van dit jaar.

Zero-emissie zones: de gemeenten zijn aan zet

Het lijkt zo goed als zeker dat circa vijftien gemeenten toch al per januari 2025 een zero-emissiezone zal invoeren, ook als het nieuwe kabinet niet op tijd een landelijk ontheffingenloket inricht. Deze gemeenten zijn nog steeds van plan door te gaan, aldus betrokken ambtenaren van twee grote gemeenten, waarmee ABN Amro sprak.

In een aantal gemeenten zijn de voorbereidingen voor de invoering van zero-emissiezones al in een vergevorderd stadium, zo zijn er bijvoorbeeld al verkeersbesluiten genomen of in voorbereiding. De invoering van zero-emissiezones is in principe een lokale kwestie, waarover de gemeente beslist. De zero-emissiezones zijn op basis van de bestaande wetgeving al mogelijk. 

Voor het investeringsklimaat zou het beter zijn als het beleid stabiel en consequent zou zijn. Het is daarom te hopen dat het nieuwe kabinet de invoering van zero-emissiezones in januari 2025 niet dwarsboomt en de AanZET-subsidie handhaaft.

Modal shift gaat moeizaam

Om een Modal Shift te bewerkstelligen is een Mental Shift noodzakelijk. De logistieke sector moet gestimuleerd worden om ook de binnenvaart als interessante modaliteit in te zetten. Allereerst moet hiertoe het tekort aan personeel door de binnenvaart aangepakt worden. Verder moet fors meer geïnvesteerd worden in de binnenvaartinfrastructuur. 

Een mogelijke oplossing voor bedrijven die een voorkeur geven aan directe wegverbindingen zijn de zogenaamde Corridors. Dit zijn vaste lijndiensten van binnenvaartschepen tussen bijvoorbeeld de Rotterdamse haven en de binnenlandse terminals. Door gebruik te maken van deze diensten, is de planning minder intensief. Dit geldt met name voor goederen met vaste stromen en een repeterend karakter. Ook maken Corridors het makkelijker om lading te bundelen. Het bundelen van lading vermindert de transportkosten en de uitstoot per vervoerseenheid. Momenteel bundelen bedrijven hun lading te weinig. Om winstgevend gebruik te maken van de binnenvaart bieden Corridors mogelijk een oplossing.

Tot slot zouden bedrijven actief aandacht moeten besteden aan milieuvriendelijke praktijken en dus kiezen voor de binnenvaart, ondanks dat dit meer organisatie vergt. Wellicht biedt de nieuwe CSRD-regelgeving een oplossing om de Modal Shift op gang te krijgen.

Bron: ABN Amro