Wanneer kan een rechtspersoon verboden verklaard worden?

Volgens artikel 20 lid 1 en 2 BW:2 kan een rechtspersoon waarvan de werkzaamheid en/of het doel in strijd is/zijn met de openbare orde door de rechtbank op verzoek van het openbaar ministerie verboden worden verklaard en ontbonden. Dit geldt vooral voor stichtingen of verenigingen die direct of indirect oproepen tot rassenhaat, discriminatie, gewapende strijd (werven Jihad) of terroristische organisaties onder-steunen. Van deze mogelijkheid is slechts sporadisch gebruik gemaakt namelijk:

• HR, 9 maart 1979 (NJ 1979, 363), verboden verklaring vereniging Nederlandse Volks Unie. De verboden verklaring leidde toen niet tot een ontbinding;
• Rb Amsterdam, 18 november 1998 NJ 1999, 377, verboden verklaring en ontbinding van De Nationale Volkspartij/CP 86;
• Hof Arnhem, 14 januari 2002, LJN 2001/684, hoger beroep van Rb Almelo, 29 augustus 2001, LJN AD 3265, verboden verklaring en ontbinding Vereniging van Enschedese Cannabisconsumenten.

De procedure ex art 2:20 BW voor CP 86 was voorafgegaan door een strafrechterlijk onderzoek, waarin tot aan de Hoge Raad toe, was vastgesteld dat de partij en haar bestuursleden zich schuldig maakten aan rassendiscriminatie en een criminele organisatie in de zin van art. 140 Sr vorm(d)en. Verzoeken tot verbodenverklaring van enkele stichtingen en verenigingen van de Hells Angels in 2007 en 2008 zijn door zowel de rechtbanken als in hoger beroep door de Gerechtshoven afgewezen.