Privatisering leidt tot hogere prijzen

Columns

Als gematigd liberaal stuit het me tegen de borst te moeten erkennen wat ik altijd al vermoedde: liberalisering van een markt waar de facto een monoply of oligopolie heerst, werkt kostenopdrijvend voor de consument.

Zoals ik al zij; ik ben liberaal. Je zou dus verwachten dat je van zo'n liberaal mag denken dat hij voor liberalisering is van alles dat maar enigszins niet tot de kerntaken van de overheid hoort. Echter, we stellen met zijn allen vast dat de liberalisering van nutsvoorzieningen een groot drama is en een nog groter drama wordt.

De NS is een voorbeeld van een onwerkbare PPS (Publiek Private Samenwerking) constructie. De infrastructuur, hopeloos verouderd, is in bezit en beheer van de staat; rollend materieel en personeel in bezit c.q. beheer van de NS zelf. Daarbij blijkt dat de NS sinds de privatisering alleen maar gigantisch veel duurder is gaan worden, en vandaag of morgen moeten we een inhaalslag gaan maken ten aanzien van de infrastructuur en krijgen we indirect een fijn prijskaartje om de nek.

De nutssector, en dan met name de energiejongens. Los van het feit dat het een ieder een doorn in het oog is te zien dat de grootste sponsoren in Nederland ook onze stroom leveren, en dus bakken geld uitgeven aan dubieuze projecten als sponsoring (dubieus in de zin van "return on investment"), worden we met drogredenen naar producenten hun toko's verleid. Van de week had ik een aardige dame aan de deur die me vroeg of ik een kostenneutrale switch wilde maken naar haar broodheer en dan heel milieubewust groene stroom wilde afnemen. Toen ik haar repliceerde dat ze bezig was op basis van dwaling haar baas aan meer klanten te helpen keek ze me (begrijpelijk) glazig aan. Maar zo is 't: We produceren slechts zo'n 2 a 3% groene stroom, voor een veel hogere prijs dan zwarte stroom. We importeren (lang leven de open markt) zo'n 30% nucleaire stroom uit o.a. Frankrijk. Maar een veel hoger (dan 3%) percentage Nederlanders krijgt op papier groene stroom. En die aanlokkende groene teksten van de producenten en leveranciers heeft niets te maken met milieubewustzijn, nee men probeert ons onder het mom van het milieu te strikken voor een langlopend contract. Net zo iets misleidends als het kwartje van Kok. Onder het mom van milieu, lekker heffen!

Als klap op de vuurpijl heeft de Hoge Raad recent beslist dat kabel- en leidingwerk in de grond de facto onroerend goed is. Daarmee moet niet alleen overdrachtbelasting worden betaald bij verkoop, maar ook, jaja, OZB. En sterker nog, onze leveranciers en producten (althans de eigenaren aan de bron) mogen dit met terugwerkende kracht over 12 jaar betalen aan de heren van de blauwe envelop. Een meevaller voor partijgenoot Zalm, maar een reden voor rode koppen van schaamte voor partijgenoten als Jorritsma die riepen dat privatisering voor bedrijven en particulieren alleen maar voordelig zou zijn. Want we weten met zijn allen wie die extra belastinginkomsten gaan betalen natuurlijk! Ik zou als producent een proefproces uitlokken als die 12 jaar belasting worden opgelegd! Onder het mom van dwaling tot koop verleid, zou ik aanvoeren. Wij als arme consument kunnen ons niet anders dan gewillig in de situatie schikken. Maar goedkoper wordt het er dus niet op! Bereid u voor op prijsverhoging.

En dan het laatste. Ook tot de nutsvoorzieningen mogen we wellicht de radio en telefoon frequenties rekenen. De facto geen zuivere nutsvoorzieningen, maar er wel naar neigend. Hier hebben de politici, geholpen door de moloch in Brussel, het ook op onze centen voorzien. Het beheren van frequenties moest ineens geld gaan opleveren, zelfs al gaat het om niet bewezen, niet reeds geexploiteerde (thans nog niet toegepaste) techniek als UMTS, en zelfs al ontbreekt er een vorm van schaarste. Ook dat is door ons allen betaald, of wordt straks betaald als we aan de UMTS telefoon gaan. Recent werden de radiozenders opeens geconfronteerd met de schandalige veiling van frequenties. De overheid reguleert, en dat moet geld opleveren. Want bezitten doen ze de zaak niet; immers lucht en water kennen geen bezitters, wel beheerders. Er wordt dus iets verhuurd dat men niet bezit. Je geeft 't gewoon een ander titeltje, zorgt voor een juridisch kader (Europa) en voila, weer een geldkraantje.

En dit land, deze staat, dit kabinet roept dat ze geld tekort komen?! Wat een schande. Dit land, waar onggehoord veel en hoog wordt belast, waar accijnzen (ordinaire belastingboetes) welig tieren, zou zich moeten schamen zoveel geld "tekort" te komen. Want de schatbewaarder, de tollenaar en inner van al die heffingen, belastingen en accijnzen staat wel gierig binnen te halen, maar beheren en beheersen van de uitgaven staat in tegengestelde verhouding tot de inhaligheid en inventiviteit tot inning van meer ... meer ... meer.

Ik schaam mij diep dat mijn partij zich zo wervend heeft uitgesproken voor liberalisering, en dat het ons allen zoveel meer kost en gaat kosten. Mijn excuus aan een ieder, wat ik u verschuldigd ben uit plaatsvervangende schaamte!!

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Robbin te Velde
Beste Albert,

dit is een open en eerlijk stuk. Liberalisme en neo-klassieke doctrine zijn vanuit mijn perspectief een pot glibberig nat. Liberalisering werkt alleen in abstracto (waar je Nobelprijzen voor krijgt, dat wel). In de praktijk heeft het nooit zo gewerkt. Wake up Chicago.

Her(sic!)collectivisering heeft echter ook weinig zin. Hierin kan ik jou letterlijk parafraseren: "Ik schaam mij diep dat mijn partij (X) zich zo wervend heeft uitgesproken om (Y), en dat het ons allen zoveel meer kost en gaat kosten."

Of zaken nu in private of publieke handen zijn is lood om uit ijzer. De enige kwestie die telt is of diegenen die het geld uitgeven daar maatschappelijk verantwoording voor af moeten leggen. Er worden Links en Rechts grote sommen geld apert onzinnig besteed. Dat geld had ook aan andere zaken (meer uitkeringen en/of minder belastingen) uitgegeven kunnen worden. Het verschil tussen Nederland en een willekeurige bananenrepubliek is slechts gradueel: ook hier wordt uit persoonlijk eigenbelang van een kleine kliek publiek-private samenzweerders op grote schaal geld gestolen van het volk.
A.M.A. Goossens
Auteur
Beste Robin

Ik geloof heilig dat er geen ultieme politieke stroming bestaat. Politieke kleur is als een toverbal, hoe warmer het pluche, hoe veranderlijker de kleur. Ik zit in de regionale politiek en ervaar daardoor dat verloochening van partij-ideologie en verkiezingsprogram schering en inslag is als men eenmaal aan de macht is. Het is daarom voor politici zo lastig kleur te bekennen, omdat kleur in politiek zo veranderlijk is.

Ik ben een overtuigd liberaal, omdat ik geloof in de vrijheid van de individu. Maar liberalisme kent, net als iedere stroming, loef- en lijzijde. Ik heb soms sympathie voor links (vooral de SP), maar zelden voor GL. GL, met name onder Halsema, speelt woordspelletjes en doet aan afbraak oppositie. Marijnissen is een ideoloog die zuiver op de graad is, en die mijn sympathie heeft. De PvdA met Bos vind ik walgelijk. De retoriek van "ik sprak laatst ..." komt me nu al maanden de keel uit. De PvdA wil alleen maar in het pluche, en draait daarvoor alle kanten uit.

Feit is dat de extremen van het politieke specturm in een land als Nederland alleen maar kunnen bestaan, regeren, met gezonde tegenstroming. Ik bedoel hiermee dat als mijn partij alleen aan het bewind zou staan, sociale aspecten en milieu veel te weinig aandacht zouden krijgen. Maar tegelijkertijd vind ik dat prima. Er zal in Nederland niet snel een een partij kabinet ontstaan. Zo houden partijen mekaar ideologisch in het gareel. Zoiets als het duo-trainerschap van het NL elftal. Advocaat voor de harde lijn, Van Hanegem voor het sociaal aspect.

Feit blijft dat ik geloof in het kritisch volgen van je eigen partij. De laatste jaren, met name sinds paars-2, heb ik grote moeite met mijn landelijke partijgenoten. De zaak die ik in mijn column besprak vind ik ernstig. Een partij die liberale gedachten nastreeft zou zich moeten schamen voor sommige van de resultaten van haar beleid, en daarover ook een mea culpa moeten beleiden. En mea culpa bestaat niet in de politiek, helaas ...

Meer over Concurrentiekracht