Ontslaan! Zo doe je dat.

Het goede moment om tijdens een recessie het roer om te gooien bestaat niet. Je hebt geluk of het is te laat. Als ondernemer wil je je waardevolle arbeidskapitaal het liefst behouden. Als dat niet lukt, wordt u gedwongen maatregelen te nemen.

Er zullen ontslagen vallen. Dat kun je op een goede en respectvolle manier doen. Het heeft weinig zin om slimme trucs uit te halen. Zie Hoe werkt ontslag. De ervaring leert dat wanneer op een goede en respectvolle wijze met het gedwongen afscheid wordt omgegaan er, los van het verdriet en de teleurstelling, wel begrip is. Dit laatste kan van belang zijn voor de toekomst. De stappen om het goed te doen.

Fase 1 Voorbereiding

-          Bepaal zelf de nieuwe richting en hoeveel (of wie) ontslagen worden, in welke leeftijdscategorieën (afspiegelingsbeginsel). Kom met een zo goed en volledig mogelijk plan. Terwijl anderen vrolijk verder gaan, zult u dit alleen moeten doorstaan. Neem de tijd om deze fase goed af te ronden.

-          Schakel het CWI in. U moet daar bewijzen dat het om bedrijfseconomische redenen noodzakelijk is om mensen te ontslaan. Zij kunnen helpen met waardevolle ideeën en creatieve oplossingen. De opzegtermijn is minimaal een maand en het salaris moet doorbetaald worden in deze periode. Dus wees op tijd.

Fase 2 Grotere bedrijven

-          Bij een groter bedrijf wordt met leidinggevenden overlegd. Bedenk dat iedereen een beste vriend heeft. Zodra u het slechte nieuws aan één persoon verteld, is het binnen een week bekend op de gehele werkvloer. Dat geeft onrust en daarmee demotiveer je iedereen.

-          Schakel zelf de vakbonden in en betrek hen in een vroegtijdig stadium in het proces. Zij kunnen helpen met een sociaal plan. Als een groot aantal mensen ontslagen wordt, dan komen de bonden uiteindelijk toch langs. Zodra u bekend maakt dat er ontslagen gaan vallen, dan is het voor werknemers prettig dat de vakbonden al aanwezig zijn. Als er niets te halen valt, dan komt er ook niet al teveel in het sociale plan. Het voorkomt ook dat u naar de kantonrechter moet voor alle individuele gevallen.

-          De ondernemingsraad zal ook op een goede manier betrokken moeten worden. Een aantal van hen kan immers ook ontslagen worden. De belangen kunnen ineens anders komen te liggen.

-          Het risico dat de informatie nu op straat komt te liggen wordt met de dag groter. Hou deze fase zo kort mogelijk. Een gedegen voorbereiding draagt daar zeker toe bij.

Fase 2 Kleinere bedrijven

-          Als er leidinggevenden zijn, betrek ze dan een aantal dagen voordat iedereen het weet. Zij zullen de klappen moeten opvangen van iedereen die zijn of haar verhaal kwijt wil.

Fase 3 De mededeling

-          Beleg twee bijeenkomsten. De eerste voor diegenen die ontslagen gaan worden. De tweede direct aansluitend (eventueel in een andere ruimte) voor iedereen.

-          Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat er geen ruimte is voor discussie. Die fase is al veel eerder afgesloten. Zeg gewoon waar het op staat. Oprechtheid zal meer gewaardeerd worden dan vage verhalen.

-          Vertel mensen waar ze recht op hebben. Voor zover zij niet weten dat ze formeel nooit akkoord mogen gaan, kunt u ze dat vertellen. Zorg dat bezwaarformulieren klaar liggen en zet uw eigen motivatie ook op schrift. Adviseer om direct naar het CWI te gaan. Bedenk dat de helft van de informatie niet zal doordringen.

-          De tweede bijeenkomst is voor de "overblijvers". Ook al hebben zij een beter vooruitzicht, de emoties zullen hoog oplopen. Praat over de manier waarop zij met ontslagen collega''s kunnen omgaan. Praat over de toekomst. Praat, praat, praat.

Fase 4 De ontslagperiode

-          Gedurende minimaal een maand zijn veel mensen boos en gedemotiveerd. Degenen die willen laten zien dat hun bijdrage goed is voor het bedrijf, werken verder.

-          Overweeg om degenen die het emotioneel niet aankunnen, met behoud van salaris naar huis te laten gaan.

-          Mensen zien u. Uw gedrag wordt in de beginperiode onder een vergrootglas gelegd. Loyaliteit kweekt u met oprechtheid en soberheid.

-          Geef de overblijvers ruimte om mee te denken. Betrek hen in het zoeken naar oplossingen om met de afgeslankte organisatie verder te gaan en erger te voorkomen. Bedenk dat het juist in deze fase een goede overweging waard is om u te laten ondersteunen en coachen.

Sterkte!