(Mis)communicatie

Wat is het toch heerlijk om op een terras te zitten en mensen te bekijken. En uiteraard een mening over ze te hebben op basis van gezichtsuitdrukking, manier van lopen, kleding die wordt gedragen, parfum, gebruik van handen, etc. En dat is wat we eigenlijk de hele tijd doen. We interpreteren continu hetgeen we zien, horen, voelen, proeven en ruiken én bepalen voor onszelf dat dit de ‘werkelijkheid’ is. Onze werkelijkheid wel te verstaan.

Zo gaat dat ook met taal. We gebruiken taal om met elkaar te communiceren en gaan er dan van uit dat de ander begrijpt wat we bedoelen. Soms gaat dit goed, maar soms ook niet. Op zich is dat heel logisch, want taal is een ‘medium’ waarmee binnen onze hersenen nog van alles wordt gedaan. De gesproken of geschreven taal (externe wereld) wordt binnen onze hersenen (interne wereld) omgezet in betekenis en beeld én er wordt op basis van ervaringen een emotie aan gekoppeld. Bijvoorbeeld, als ik je vraag wat het woord ‘hond’ betekent, dan heb je daarbij direct een beeld paraat (bijvoorbeeld van een ‘pitbull’). Immers, onze hersenen denken in beelden. Als ik je vervolgens vraag een eenduidige definitie te geven van het woord ‘hond’ dan kom je daar best aardig ver mee. De vraag is echter of jouw definitie ook mijn hond omschrijft. Want als ik aan een hond denk dan komt bij mij het beeld van ‘Pablo’ op. Een zwart/witte cocker spaniel met grote hangoren en een klein staartje waar ik vroeger thuis mee ben opgegroeid. Het feit dat we dus beiden aan één specifiek woord verschillende beelden én betekenis koppelen, kan leiden tot begripsverwarring waarmee de basis voor miscommunicatie is gelegd. Waartoe dat kan leiden is prachtig te zien in deze korte ‘kustwachtvideo’.

Los van het beeld en de betekenis die ik geef aan het woord ‘hond’ komt er bij mij ook direct een blij gevoel op. Ik denk dan terug aan het uitlaten van Pablo in het Sterrebos in Schiedam. Hoe ik daar met hem liep, met het tennisracket de bal weg sloeg en hij hem ging halen. Tot hij zo moe was en met zijn heftig schuimende tong naast me ging liggen en weigerde de bal te halen. Geweldig! Echter, iemand die vroeger in zijn jeugd door een hond is gebeten kan door de ervaring bij het woord hond juist heel nare gevoelens krijgen. En deze emotionele beleving heeft vervolgens weer invloed op zijn manier van denken en communiceren over het onderwerp. Met andere woorden: zelfs in het uitzonderlijke geval dat jij en ik ten aanzien van één woord 100% dezelfde betekenis en beeld hebben, dan nog kan op basis van een andere ervaring een ieder van ons er andere emotie bij hebben en dat zal per definitie onze communicatie beïnvloeden!

De kans op miscommunicatie wordt verder vergroot doordat het koppelen van betekenis, beelden en emotie aan woorden voor het grootste deel volledig onbewust gebeurt. Kijk maar eens wat er gebeurt terwijl jij deze nieuwsbrief leest. Je hoeft niet na te denken over de betekenis van de woorden; je begrijpt direct wat er staat. En terwijl je aan het lezen bent vorm je een mening en heb je er een emotie bij. Dit gaat volautomatisch! Of kijk eens naar de volgende tekst: ‘Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het niet uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrevoglens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we niet ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel’. En, was dat heel moeilijk? Of let eens bewust op als je met iemand in gesprek bent hoe snel de woorden over en weer gaan. Ben je continue bewust aan het nadenken over wat je gaat zeggen en welke woorden je daarvoor kiest of word je ook wel eens verrast door wat er uit je mond komt?

Mijn uitdaging aan jou is om de komende drie weken de volgende oefening te doen. Iedere keer als iemand aan je vraagt ‘begrijp je wat ik bedoel’ vraag je jezelf BEWUST af of je echt begrijpt wat de ander bedoelt (je weet wat de ander bedoelt) of dat je het vooral hebt geïnterpreteerd op basis van eigen betekenis, beelden en emoties (je denkt te weten wat de ander bedoelt). In het laatste geval zeg je dus ‘nee’ tegen de ander en vraag je verder door op betekenis, beelden en emotie die de ander bij het onderwerp heeft. Tot slot nog dit: indien je geen vragen hebt gesteld dan heb je per definitie geïnterpreteerd!

Geniet van je (mis)communicatie!