Het was een drukke ochtend bij een overheidsorganisatie die midden in een grote transformatie zat. We kwamen uit onze eigen teams: de ene afdeling worstelde met achterstanden in dossiers, de andere met nieuwe wetgeving en veranderende processen. Iedereen had zijn eigen prioriteiten, deadlines stapelden zich op en er was nauwelijks tijd om echt met elkaar af te stemmen.

Tijdens de MT-vergadering merkten we het meteen: misverstanden, frustratie en trage besluitvorming. Ieder van ons probeerde het goed te doen voor het eigen domein, maar het gezamenlijke belang raakte uit beeld. Pas toen we een moment namen om stil te staan bij hoe we samenwerkten, veranderde er iets. Er ontstond rust, focus en aandacht. Er werd echt geluisterd, en opeens kwam er energie vrij om gezamenlijk verder te gaan. Dat soort momenten laat zien hoe groot de impact van een managementteam kan zijn – positief of negatief.

Leidinggeven is geen makkelijke opgave. Volgens het recente State of the Global Workplace-onderzoek van Gallup (2022) staat een manager onder grote druk. De meeste aandacht gaat naar het eigen team, maar de verantwoordelijkheid is breed. Managers krijgen hun positie vaak niet vanwege natuurlijk leiderschapstalent, maar als beloning voor goede prestaties. En dat is risicovol, want de stap van ‘expert’ naar ‘leider’ vraagt iets wezenlijk anders. De cijfers liegen er niet om: managers beïnvloeden zeventig procent van de variatie in werknemersbetrokkenheid, vijfenzeventig procent van de werknemers die vertrekken doet dat vanwege slecht management, en meer dan de helft van de werknemers denkt actief aan een andere baan. Door krapte op de arbeidsmarkt, kostendruk en toenemende regelgeving neemt de werklast voor managers verder toe. Leidinggeven is dus niet alleen veeleisend, maar vaak ook eenzaam. En dat geldt des te meer in een managementteam.

Een managementteam is geen gewoon team. Het bestaat uit mensen die allemaal verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen afdeling, maar samen moeten sturen op het grotere geheel. Je bent tegelijk leider én teamlid, belangenbehartiger én bruggenbouwer. Volgens Bang en Midelfart (2021) draagt elk MT-lid twee petten: de functionele pet, verantwoordelijk voor het eigen domein, en de corporate pet, verantwoordelijk voor het geheel. Juist die dubbele verantwoordelijkheid maakt samenwerking in MT’s ingewikkeld. Want wat goed is voor jouw afdeling, is niet altijd goed voor de organisatie. En wat de organisatie nodig heeft, botst soms met de belangen van jouw team. Daar ontstaat spanning – en in die spanning moet een MT leren bewegen.

De paradox van een MT is dat het team een enorme invloed heeft op de organisatie, maar zelden tijd neemt om aan zichzelf te werken.

De agenda’s zitten vol, de vergadertijd is beperkt en de urgentie van de dag wint het vaak van de noodzaak tot reflectie. Toch is juist die reflectie cruciaal. De dynamiek in een MT is vaak een spiegel van de organisatie: als het bovenin schuurt, merk je dat overal. Vertrouwen, communicatie en helderheid over richting zijn geen zachte thema’s, maar harde voorwaarden voor resultaat. Wie ooit in een MT heeft gezeten, weet hoe snel er misverstanden kunnen ontstaan, hoe makkelijk besluiten vertragen, en hoe lastig het is om echt eigenaarschap te delen. Goed samenwerken aan de top vraagt iets anders dan managen: het vraagt volwassen leiderschap, wederzijds respect en het vermogen om spanning te verdragen.

Mijn ervaring is dat de vraagstukken binnen MT’s in essentie altijd terug te voeren zijn op drie gebieden: relaties, richting en ritmes.
- Relaties gaan over de onderlinge verbinding. Wie zit er aan tafel, welke rollen spelen we en hoe gaan we met elkaar om? Vertrouwen, openheid en het vermogen om elkaar feedback te geven zijn cruciaal. Alleen als je bereid bent te reflecteren op je eigen rol, kun je goed functioneren als teamlid.
- Richting gaat over het gezamenlijke doel. Waar werken we naartoe? Welke visie delen we en welke keuzes maken we? In veel MT’s blijft dat vaag, terwijl juist een scherpe, gedeelde richting de sleutel is tot samenhang en voortgang.
- Ritmes gaan over structuur en regelmaat. Zoals een mens gezond blijft door een goed dagritme, zo blijft een MT gezond door vaste momenten van afstemming, reflectie en besluitvorming. Zonder ritme verzandt de samenwerking al snel in ad-hoc overleg en brandjes blussen.

Deze drie pijlers – relaties, richting en ritmes – vormen samen de kern van mijn boek Het High Impact MT. Ze bieden een praktisch en herkenbaar kader voor teams die effectiever en betekenisvoller willen samenwerken.

Wanneer MT’s op deze drie niveaus werken, ontstaat er iets bijzonders. Dan is er ruimte voor vertrouwen in plaats van wantrouwen, focus in plaats van versnippering, en ritme in plaats van chaos. Leiders ontdekken dat ze niet alles alleen hoeven dragen en dat de kracht van het team groter is dan de som der delen. Dat vraagt wel oefening en discipline. Een high impact MT ontstaat niet vanzelf, maar door continu samen te leren, te reflecteren en te verbeteren.

Op woensdag 3 december organiseren Unloop en Verhaal met Impact samen De Dag van het MT. Dit seminar richt zich op het versterken van managementteams, met aandacht voor de unieke dynamiek binnen en rond het MT. Tijdens deze dag werken we met de drie thema’s Richting, Relaties en Ritmes – de kern van mijn boek – en ontvangen we inspirerende bijdragen van Anje-Marijcke van Boxtel (leiderschapscoach en coach van het Team Volvo Ocean Race), Shirine Moerkerken (organisatiekundige en conflictexpert), Rini van Solingen (CTO bij Prowareness en deeltijdhoogleraar aan de TU Delft) en Alex van Hooff (directeur Burgers’ Zoo).

Ik trap de dag af met mijn bijdrage ‘Een MT is een bijzonder team!’, waarin ik inga op waarom samenwerking in managementteams zo vaak ingewikkeld is – en hoe je daar als leider of adviseur invloed op kunt uitoefenen. Of je nu deel uitmaakt van een MT, of er als adviseur, coach, projectleider of consultant mee samenwerkt, deze dag is voor jou. Je kunt alleen komen, maar ook met je hele MT of met collega-adviseurs. Er is een speciale groepskorting, en we sluiten af met een gezamenlijk diner om verder in gesprek te gaan over wat goed leiderschap in deze tijd betekent.

Een managementteam is een bijzonder team – en juist daarom verdient het bijzondere aandacht. Samenwerken aan de top vraagt om moed, eerlijkheid en het vermogen om patronen te doorbreken. De Dag van het MT biedt ruimte om stil te staan bij de drie cruciale thema’s die elk managementteam bepalen: hoe sterk zijn onze relaties, hoe helder is onze richting, en hoe gezond zijn onze ritmes? Het antwoord op die vragen bepaalt in hoge mate de kracht van het leiderschap binnen jouw organisatie.