Studiejaar 2020 - 2021: Virtueel onderwijs of toch maar terug naar de collegezaal?

"Ik ben blij dat ik de lessen bij jou 'live' heb kunnen meemaken Willem. Je scherpte, gevatheid, snelle interacties en alerte reactie op geluiden uit de groep hadden we anders moeten missen. Laat staan dat je snelheid van spreken, die de 78 toeren makkelijk nadert, virtueel niet te volgen zou zijn. Dus ja virtueel lesgeven én -volgen is een competentie op zich."

Op het moment dat ik mezelf al had ingesteld op het tijdens het studie-/collegejaar 2020-2021 verzorgen van virtueel onderwijs i.p.v. fysiek onderwijs, ontving ik gisteren deze feedback van een oud-student. De feedback waardeer ik, natuurlijk (thanx!), maar het zet me ook aan het denken.

Ik had, of althans het leek er op, mezelf al ingesteld op de rol van virtueel docent, een rol die (voorlopig?) niet zou veranderen. Een virtuele rol waarvan ik, waarschijnlijk meer nog dan veel van mijn collega's, besef dat die binnen afzienbare tijd ook kan worden overgenomen door disruptieve technologieën als robotica, kunstmatige intelligentie, machine leren. Als je zoals ik een voorstander bent van deze ontwikkeling, EdTech, kun je er niet op tegen zijn dat je rol verandert, verdwijnt zelfs. (NB; als je nog twijfelt, probeer dan even de virtuele assistent van je smartphone uit).

'As we speak' had ik nu summer courses verzorgd voor buitenlandse studenten. Studenten die jaarlijks uit o.m. de Verenigde Staten en Saudi Arabië naar de EU komen voor een aanvulling op hun curriculum. Maar niet alleen dat: zij maken in deze zomers handig gebruik om tussen de colleges door Europa te verkennen. En dat doen zij nog eens verstandig ook, opmerkelijk hoe zij hun opdrachten maken tijdens hun trein-, bus- en vliegreizen. Begin maart verzorgde ik nog een klassikale Master Class, medio maart gingen we 'op verzoek' van de Overheid plots virtueel. Niet veel later meldde een universiteit en een commerciële opleider me dat de summer courses dit jaar werden geschrapt.....

Een belangrijke reden dat studenten al generatieslang graag op een universiteitscampus zijn is het feit dat ze geruime tijd weg zijn bij hun ouders, dat zij zichzelf dan ook in meerdere opzichten kunnen ontwikkelen; zoals ook The Economist signaleert in het artikel 'The Absent Student'. Als je niet van huis weg kan, waarom ga je dan inloggen bij die universiteit voor virtueel onderwijs in een zomer die je ook anders kan besteden: aan het strand bijv.! Alle begrip dus, dat 'mijn' studenten deze zomer wegblijven, de vraag is nu alleen nog of zij 'ooit' nog terugkomen?

Terug naar medio maart: ook de opleider werd overvallen door de regelgeving 'stoppen met klassikaal onderwijs'. De virtuele omgeving was bij de eerstvolgende Master Class dan ook nog niet beschikbaar, of we 'zelf met onze studenten naar een oplossing wilde zoeken'. Studenten hebben hier ook niet omgevraagd, dus had ik met ieder van hen telefonisch contact en plaatste ik mijn PoPo's op mijn YT kanaal. 'Houtje-touwtje', maar het werkte; zo bleek uit de feedback.

De transitie van de reguliere en commerciële opleiders van klassikaal naar virtueel onderwijs o.i.v. Covid-19, volg ik met verhoogd interesse. Je kan jezelf momenteel geen betere casus v.w.b. 'verandermanagement' voorstellen, en dat ook nog eens bij instituten die studenten klaar willen stomen voor: Verandermanagement! (....) Waar de één alle opties openhoudt om de studenten op korte of langere termijn terug te brengen naar de collegezalen, lijkt de ander het aanbod van opleidingen vooral te richten op virtueel onderwijs. Kortom, 4 maanden lesgeven in een virtuele omgeving, ik kreeg er eigenlijk wel zin in. OK, en idd: mijn snelheid van spreken diende ik aan te passen en ik constateerde dat virtueel onderwijs om (veel) meer vraagt dan alleen voor je camera zitten. Maar ook dat is symptomatisch voor verandermanagement nl.: 'Veranderen'!

Prima, dacht ik, tot dat ik op LinkedIn het bericht deelde dat 'TiU-studente Sema dertigduizend handtekeningen verzamelt voor compensatie collegegeld' (NB; inmiddels zijn het ruim 47.000 handtekeningen). Snel werd me duidelijk dat het Sema Keskin en haar medestudenten niet ging om het collegegeld maar om de kwaliteit van onderwijs: krijgen zij waarvoor ze betalen? Niet dus. Volgens Sema kan het huidige virtuele onderwijs echt veel beter: “Je mist de interactie heel erg. Het zijn meer PowerPointpresentaties dan echt een livecollege. De online colleges verlopen chaotisch, docenten en professoren zijn onbereikbaar. Studenten leren meer uit een boek." Dat laatste is natuurlijk al een trieste constatering. Maar dat een docent voor een student niet bereikbaar is, dat kan er bij mij niet 'in': waarom ben je anders het onderwijs in gestapt? Je kerntaak als docent is m.i. vragen beantwoorden.

Overigens, op teruggave van collegegeld hoeven de studenten niet te rekenen want zowel Overheid als opleiders zijn van mening dat zij 'enorme inspanningen doen om het onderwijs zo goed mogelijk vorm te geven onder moeilijke omstandigheden.' Niet dus. Die mening deelt ook Pieter Duisenberg, voorzitter van de Vereniging van Universiteiten VSNU. Bij BNR Nieuwsradio merkt hij deze week op: "U zult mij niet horen zeggen dat de kwaliteit van virtueel onderwijs net zo goed is."

Als we het er dan allemaal over eens zijn, opleiders en studenten, dat we gezamenlijk nog niet beschikken over zowel de juiste technische mogelijkheden als over de voor virtueel onderwijs benodigde competenties, dan kunnen we constateren dat de transitie van fysiek onderwijs naar virtueel onderwijs nog lang niet klaar is. 2020-2021 zou hiervoor een tussenjaar mogen en kunnen zijn, veel langer mag het niet duren, maar in zowel maatschappelijk als economisch belang dient de student daarbij centraal te worden geplaatst. Wat mij betreft te beginnen bij het lager onderwijs, in de peuterspeelzaal zelfs. (NB; dat kan ook corona-vriendelijk)

150820 "Scholen worden geconfronteerd met een toename van eisen voor korting op het collegegeld, meer hulp voor de studenten en meer studieverlof omdat studenten zichzelf afvragen of de universiteit nu een 'verheerlijkt Skype' wordt." The New York Times: 'As Colleges Move Classes Online, Families Rebel Against the Cost'.

170820 'Was haben eigentlich die Lehrer die ganze Zeit gemacht?' Vragen (ook) Duitse studenten, en hun ouders zichzelf af 'Sie scheinen ein fatales Verständnis ihres Berufs zu haben.'.... Frankfurter Allgemeine.

Willem E.A.J. Scheepers, organisatie ontwikkelaar en docent Verandermanagement; auteur van o.m. ‘De Visie van de Organisatie, een Arbeidsmarkt met Mens en Robot, Leiderschap binnen een Uitdagende Toekomst‘.

===============

251020

‘Hoe kun je rechtvaardigen dat studenten €50.000 collegegeld betalen als ze alleen maar onderwijs krijgen via Zoom?' Deze vraag wordt relevant nu 'Educational Technology' als alternatief voor regulier onderwijs in rap tempo het onderwijslandschap betreedt.

Voor veel onderwijsinstellingen is dat experimenteren met EdTech nu nog slechts in de vorm van Zoom-, teamsessies e.d. Terwijl het alternatief voor klassikaal onderwijs in de vorm van, vaak gratis, MOOC's al bijna een decennium beschikbaar is TIP: Massaal Openbare Online Cursussen gaan volgen (MOOC’s), de zich snelst ontwikkelende trend in Opleiding en Ontwikkeling.

Het reguliere onderwijs staat dan ook voor een strategische keuze: digitaliseren naar virtueel onderwijs of klassikaal blijven met menselijke maat (ook tijdens Covid-19)?

Overigens, de keuze 'op een locatie of achter je scherm?' geldt binnenkort ook voor werkgevers bij het opleiden en leven lang ontwikkelen van medewerkers.

Bron: Onderwijs kan niet meer om het oprukkend techbedrijf heen; Het FD.