Logistiek na een ramp

Uithuilen en snel weer opnieuw beginnen?

Amerikanen leven nog elke dag met 11 september 2001. Ook tijdens het jaarcongres van de Council of Logistics Management in San Francisco stond het overleven van de supply chain na rampen of incidenten in het spotlicht. De praktijkpresentaties van telecommer Verizon, transporteur Ryder en de USA-rampendienst FEMA over de dagen na 11 september 2001 waren aansprekend en leerzaam.

Het staat zo ver van ons bed. Een ramp, een orkaan, wateroverlast. Voor Amerikanen dagelijkse kost. Tijdens het congres trok de orkaan Lili over Louisiana en lagen aan de westkust alle havens plat door een staking. De lokale automobielfabrieken stonden binnen enkele dagen stil, de grootste wijnbottelaar had geen kurken meer en kledingretailer Gap zakte 15% op Wallstreet omdat de nieuwe seizoenscollectie nog op het schip zat. Luchtvracht bleek geen optie, omdat alle vliegtuigen meteen vol zaten.
Ver van ons bed? Nee toch. Enschede, de bijlmerramp, het afbranden van het DC van Blokker, de watersnood in Duitsland en Oost Europa of die chloortrein midden in Amersfoort staan vers in ons geheugen.

De inleider daagde uit; het ‘take-away-game’. Stel je eens voor: geen wegen, geen elektriciteit, geen communicatie, je gebouw vernietigd of misschien wel je beste mensen verloren. Wat doe je dan? Een rampenplan ligt meestal wel klaar en verzekerd zijn we ook. Maar, een aanpak om je supply chain direct weer op gang te brengen, je klanten weer te bedienen en weer geld in het laatje te brengen ontbreekt bij 4 van de 5 ondernemingen. Wanneer het dan toch fout gaat dan kost dat kostbare tijd en onderaan de streep uiteindelijk veel geld.

De boodschap? Plannen: supply chain continuity planning. De antwoorden lijken makkelijk. Neem een reserve-leverancier, leg weer wat voorraad neer (‘just-in-case’ in plaats van ‘just-in-time’), verdeel voorraad over meerdere locaties, zorg dat de productinformatie op meerdere plaatsen ligt, zorg voor alternatieve transportmodaliteiten en regel extra capaciteit en mensen. En omdat voorkomen nog altijd beter is dan genezen: heel veel beveiliging. De laatste technische snufjes om de vrachtwagens te tracken en tracen, overal camera’s en oogbalidentificaties, veiligheidsprocedures, pasjes en je personeel laten screenen. Alsof het niets kost. Maar in logistiek is al te goed buurmans gek.

Echte oplossingen vind je ook hier door in de supply chain vooraf over echt creatieve oplossingen na te denken. Niet in je uppie, maar samen met klanten, leveranciers, logistiek dienstverleners, overheden en concurrenten. Was het niet Heineken die Grolsch te hulp schoot in Enschede? Even geen ‘competition’ maar ‘cooptition’. Gedeelde voorraden, capaciteiten en magazijnen en een volledig inzicht in de keten. Zo is Rapidpartsmart een initiatief van 380 energiebedrijven die hun kennis, capaciteiten en voorraden van kritieke onderdelen delen.
Maar er is meer te regelen. Met welke overheden krijg je na een incident te maken? Waar zijn je mensen te bereiken? Hoe bereik je je leveranciers? Wat kan je logistiek dienstverlener regelen?

Toch zijn er nog genoeg blokkades. Geld, kennis, twijfel over de ROI en het gevoel dat het ons niet overkomt. Misschien niets doen dus. Of kunnen we ook lessen leren voor de dagelijkse praktijk door de logistiek eens echt onder druk te zetten? Al was het maar als oefening. Wat leert het je over je bureaucratische procedures, de ICT, de samenwerking tussen je mensen en de echte steun die je krijgt van je leveranciers en de overheden? Waar breekt het lijntje en waar zitten de verborgen kosten? Waarom zou je dan wachten op die ramp?

Is de onderneming erop voorbereidt? Stel drie vragen:
1. Wat doen we als ons gebouw, onze ICT, onze leverancier(s), onze belangrijkste mensen, onze logistiek dienstverlener of zelfs onze klant ineens weg is?
2. Wat zijn die eerste vijf dingen die je gaat doen als de ramp zich voordoet?
3. Weet je de relevante mensen te allen tijde te bereiken?

Het motto; een gewaarschuwd mens telt voor twee. Je kunt de schade beperken als de ramp zich echt voordoet en je leert veel over de huidige logistieke gang van zaken.

Walther Ploos van Amstel.

TNO Inro Delft
Vrije Universiteit Amsterdam

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>