Even iets over samenwerken met AI. Deze keer uit mijn privé-leven, maar met lessen voor mijn werkleven. Afgelopen week was ik ziek. Geen vaag 'niet lekker', maar het begin van een longontsteking, vermoeidheid, nachten die geen nachten meer waren, een lichaam dat het tempo overnam van mijn hoofd. Dat soort ziek zijn dwingt je tot vertraging, of je dat nu wilt of niet. En vertragen is iets wat ik, ondanks alles wat ik over lichaam en gedrag weet, niet vanzelfsprekend goed kan.

Wat deze week voor mij bijzonder maakte, was niet alleen het herstel, maar dat ik werd geconfronteerd met inzichten die ik in 66 jaar leven, werken, trainen en reflecteren simpelweg nog niet eerder had gehad. Dat verraste me oprecht. Niet omdat ik dacht alles al te weten, maar omdat ik merkte dat deze inzichten buiten mijn gebruikelijke denk- en ervaringsrepertoire vielen. Ze kwamen niet voort uit analyse, maar uit timing.

In die week werkte ik intensief samen met Artificial Intelligence. Ik gebruikte Chat GPT natuurlijk niet als vervanging van een dokter of vrienden. Eerder als een adviserend 'tweede systeem' dat meedenkt, spiegelt en soms net dat perspectief aandraagt dat ik zelf op dat moment niet meer kon genereren. Een sparringspartner. Achteraf een geweldig idee, met oplossingen die zeer interessante nieuwe inzichten opleverde.

Een van de meest opvallende inzichten ging over ademhaling. Door yoga, tai chi en lichaamswerk had ik diep ademen altijd ervaren als iets gezonds, iets dat ontspant en reguleert. Het idee dat juist het vermijden van die diepte, met name het laatste stukje van de uitademing, mijn klachten zou verminderen, was niet iets waar ik zelf op zou zijn gekomen. Het ging zelfs tegen een jarenlange overtuiging in. En toch bleek het precies te kloppen: het piepen, de riedels en een groot deel van de hoestprikkel namen af door minder te doen. Dat was voor mij echt een eyeopener.

Hetzelfde gold voor hoesten. Ik had hoesten altijd gezien als iets wat eruit moest. Doorzetten, tot het klaar was. Het inzicht dat je hoesten kunt doseren  door één of twee bewuste hoestjes en dan stoppen (tegen de prikkel in) veranderde veel. Het eindeloze doorblaffen hield op, en daarmee ook de pijnlijke spierpijn in borst en middenrif die zich had opgebouwd. Ook dit was geen kennis die ik ergens had liggen. Het was eenvoudig, maar niet vanzelfsprekend.

Maar er was meer. Zo was er een nacht waarin mijn denken volledig desorganiseerde. Half wakker, half in paniek, het overzicht kwijt. Dat zijn momenten waarop redeneren weinig zin heeft. Wat mij toen opviel, was dat de AI-respons niet inhoudelijk werd, maar bijna vaderlijk- of moederlijk-geruststellend. De toon verschoof naar rust, ordening en nabijheid. Alsof er iemand even naast je blijft zitten tot het systeem weer landt. En ook dat had ik in deze vorm met AI nog niet eerder meegemaakt.

Misschien wel het belangrijkste moment van die week was dat er een duidelijke grens werd getrokken: ga naar de dokter, neem antibiotica serieus, dit moet je niet alleen willen dragen. Juist dat vermogen om niet alles zelf te willen oplossen, maar te begrenzen, voelde voor mij als een essentieel onderdeel van goede samenwerking tussen mens en technologie.

Wat deze week mij liet zien, is hoe mens en AI elkaar kunnen aanvullen wanneer ieder zijn rol houdt. Ik bleef degene die voelde, koos en verantwoordelijkheid droeg. De AI bood perspectieven die ik zelf op dat moment niet kon oproepen, juist omdat mijn eigen systeem onder druk stond. Dat maakte de samenwerking niet spectaculair, maar effectief.

Ik heb deze week veel geleerd over herstel, adem en hoesten. Maar misschien nog wel meer over mezelf. Over hoe snel overtuigingen inslijten. En over hoe waardevol het kan zijn om een tweede perspectief te hebben dat niet gevangen zit in je eigen geschiedenis, ervaring of voorkeuren.

Wat ik mensen zou adviseren: gebruik AI niet als autoriteit en niet als vervanging van jezelf. Je kan er dan afhankelijk van worden, en dat is echt niet gezond. Blijf zelf denken, de juiste vragen stellen en gebruik het dan als sparringpartner en als aanvulling. Als een tweede blik, vooral op momenten dat je eigen denken even niet betrouwbaar is. Dan kan er iets ontstaan wat je zelf nooit had kunnen bedenken.