Internet-spelsimulatie

digitale burgerconsultatie

Overheidsinstanties bieden een groeiend aantalinspraakmogelijkheden aan op internet die allemaal éénding gemeen hebben: ze slagen er niet in om de burger bij hetonderwerp te betrekken. In dit artikel worden de mogelijkhedenonderzocht van een nieuwe vorm van burgerconsultatie:internet-spelsimulatie.

De huidige digitale discussieplatforms maken geen gebruik vanspecifieke mediumkenmerken van internet. Detekstgeoriënteerdheid van digitale discussieplatforms werpthoge drempels op voor potentiële deelnemers.
Mediumkenmerken van internet, zoals speelsheid, dynamiek envisualiteit, worden wel teruggevonden bij een bestaandetrainingsmethode, de spelsimulatie. Door gebruik te maken vanelementen van spelsimulatie bij digitale discussieplatforms opinternet moet het mogelijk zijn om meer deelnemers tetrekken.
Dit wordt onderzocht aan de hand van een voorbeeld van eeninternet-spelsimulatie. Besloten wordt met de formulering eenaantal voorwaarden waaraan een probleem en een spelsimulatie moetenvoldoen voor discussie op internet.

Interactiviteit alleen is niet genoeg

Steeds meer gemeenten en ministeries bieden op huninternet-sites verschillende vormen van elektronischeburgerconsultatie. Dit zijn over het algemeen fora waarin burgersen ambtenaren de mogelijkheid wordt geboden om tekstuele bijdragente leveren aan een politiek debat.
Recente voorbeelden zijn onder andere InterWad en NL2030 van hetministerie van VROM, het Digitaal Verkeersplein Bereikbaarheid vanhet ministerie van V&W en het Besliswijzer debat van deprovincie Noord-Brabant. Impliciet of expliciet is de bedoeling vandeze digitale discussies de betrokkenheid van burgers bij eenbeslissingsproces te vergroten en draagvlak te creëren voorgenomen beslissingen.
Het lijkt er sterk op dat men denkt dat deze doelstellingenautomatisch bereikt kunnen worden door de 'interactiviteit' die hetmedium internet biedt. Maar interactiviteit leidt niet automatischtot grotere betrokkenheid en draagvlak. Het begint er al mee dat dedeelname vaak tegenvalt, zowel in kwaliteit als in aantaldeelnemers. De doelstellingen van digitale discussies in Nederlandworden dan ook over het algemeen niet (volledig) bereikt [ziebijvoorbeeld de uitgave "Elektronische burgerconsultatie - eersteervaringen" van het ministerie van Binnenlandse Zaken (1998)].Digitale inspraak bevindt zich nog in haar beginfase en er moet danook actief gewerkt worden aan de opzet, begeleiding en evaluatievan digitale discussies.

Op verzoek van de Directie Informatiemanagement en Organisatie vanhet ministerie van VROM is onderzocht hoe internet-discussies voorde burgers interessanter en aantrekkelijker te maken zijn. Dedoelstelling hierbij was om een bijdrage te leveren aan eenverbetering (een vergroting van het aantal deelnemers en eenverhoging van de kwaliteit van de bijdragen) van digitaleinspraakmethoden. Hierbij werd uitgegaan van de veronderstellingdat communicatie via internet om een andere aanpak vraagt dantraditionele communicatie. Met name speelsheid , visueleoriëntatie en dynamiek (interactiviteit) kenmerkenhet medium.

spelsimulatie sluit aan bij de mediakenmerken van internet

Deze kenmerken zijn te vinden in een reeds bestaande(trainings)methode: de spelsimulatie. Bij spelsimulatie, dat onderandere wordt gebruikt in management-trainingen, moeten dedeelnemers een bepaalde situatie of procedure naspelen. Op diemanier kunnen zij vaardigheden trainen zoals omgaan mettegenstrijdige belangen, samenwerking en communicatie.

Voorbeeld van eenspelsimulatie

In de spelsimulatie WOLEM (Wonen, Landinrichting en Milieu)wordt een ministerie met drie afdelingen nagebootst. De deelnemersworden verdeeld over vier teams. Drie daarvan stellen een afdelingvoor en één team bestaat uit de directeur en tweestafleden. De opgave is om te zorgen dat dit ministerie zijn takenin financieel en sociaal opzicht adequaat uitvoert, naartevredenheid van de minister (spelleider) en samenleving.

Elke spelronde weerspiegelt een jaar waarin ministeriëletaken moeten worden uitgevoerd en bijgestuurd. Sommige van de takenzijn gepland via reeds gesloten contracten, maar andere komenbinnen als ongepland werk en verstoren daarmee de dagelijkseroutine. Daarnaast moet in het budgetjaar worden onderhandeld overcontracten en convenanten voor het jaar daarna.

Tijdens de evaluatie worden, aan de hand van indicatoren overhet financieel beleid, het sociaal beleid en de tevredenheid van deminister en de samenleving over het beleid, de resultaten van debeslissingen aan de deelnemers bekendgemaakt. De kwantitatievefeedback over de prestatie als team en als individu wordtgecombineerd met eigen inbreng van de deelnemers.

Belangrijke kenmerken uit de spelsimulatie-methode zijn: denadruk op communicatie, het inleven in rollen, de 'speelsheid' ende doelgerichtheid. Dit zijn elementen die goed aan lijken tesluiten op de kenmerken van internet. De methode zou dan ookgebruikt moeten kunnen worden voor het faciliteren van discussiestussen burgers en overheid via het internet. In het onderzoek isgekeken hoe de spelsimulatie-methode verplaatst kan worden naar eeninternet-omgeving: de internet-spelsimulatie.

voorbeeld van de opzet van een internet-spelsimulatie

Een discussie tussen overheid en burgers over de ruimtelijkeindeling van Nederland in 2030 volgens de internet-spelsimulatiemethode kan zo worden opgezet dat er gebruik wordt gemaakt van tweevormen van communicatie:

  • een spelsimulatie voor het peilen van de mening van deburgers,
  • met daaraan gekoppeld een (traditioneel) discussieplatform vooreen verdieping van de gevonden meningen.

Het spelsimulatie gedeelte vormt het dynamische en visueleonderdeel van de internet-spelsimulatie, waarbij gebruik gemaaktwordt van modellen, scenarios, rollen en competitie. Er kan wordengedacht aan een spelsimulatie waarin door deelnemers op een kaartvan Nederland met ruimtelijke bouwblokken geschoven wordt. Dezebouwblokken representeren gebieden (van bijvoorbeeld 1 of 10 km2 ) met natuur, stad, industrie, of een ander ruimtelijkaspect. De deelnemers kunnen Nederland indelen zoals ze het graagin het jaar 2030 zouden zien.
In deze opzet is elke handeling van een deelnemer interactief omdathet een reactie is op eerdere handelingen die hebben plaatsgevondenbinnen het model. Hiermee wordt een mate van interactiviteitbereikt die niet haalbaar is in de huidige tekst-georiënteerdeopzet van internet-discussieplatforms.

Het discussieplatform moet zo worden ingericht dat erinhoudelijk dieper op de geleverde bijdragen kan worden ingegaan.De ervaring die is opgedaan met reeds bestaandeinternet-discussieplatforms biedt hiervoor aanknopingspunten. Dedeelnemers aan deze discussie kunnen experts zijn op deelgebiedenvan het probleem (zoals wetenschappers en beleidsmakers). Vanuitdie capaciteit kunnen ze discussieren over de mogelijkheid,wenselijkheid en haalbaarheid van bepaalde ingebrachte voorstellen.Daarnaast is de discussie natuurlijk vrij toegankelijk voor burgersdie hun mening willen laten horen en gemotiveerd genoeg zijn ommeer tijd en aandacht aan het onderwerp te geven.
Het gebruik van een combinatie van spelsimulatie endiscussieplatform leidt tot een groter aantal deelnemers, waardoorer in het teksT-georiënteerde deel van de digitale discussiemeer diepgang bereikt kan worden.

voorwaarden voor succesvolle internetspelsimulatie

In het onderzoek zijn veertien voorwaarden ontwikkeld diebelangrijk zijn bij de opzet van een internet-spelsimulatie. Zekunnen in drie groepen worden verdeeld.
Ten eerste een cluster van vier voorwaarden eigenschappen van hetbeleidsprobleem dat aangeeft welke eigenschappen eenbeleidsprobleem moet hebben om effectief door middel van despelsimulatie-methode besproken te kunnen worden. De tweede groepvoorwaarden betreft de eigenschappen waaraan deinternet-spelsimulatie zèlf moet voldoen om een effectiefcommunicatiemiddel te zijn.
Het derde cluster communicatie en interactie van deelnemers is eennadere invulling van het tweede cluster eigenschappen van despelsimulatie. Het gaat om de voorwaarden waaraan de communicatieen interactiemogelijkheden van de deelnemers binnen deinternet-spelsimulatie moeten voldoen.

De voorwaarden kunnen in dit artikel niet punt voor puntbehandeld worden (neem voor nadere informatie contact op met deauteur). Maar het is wel belangrijk om aan te geven dat er geenrangorde in het belang van de voorwaarden bestaat. Ze moeten wordengezien als een leidraad; naarmate internet-spelsimulaties aan meervoorwaarden voldoen, zullen ze over het algemeen ook beter voldoenaan de doelstelling om effectief met burgers over beleidsproblemente discussiëren.

Voorwaarden voor een internet-spelsimulatie

Eigenschappen van het beleidsprobleem

  • Is de doelgroep betrokken bij het probleem?
  • Kan er van het probleem een computermodel gemaaktworden?
  • Kan er van het probleem een scenario gemaaktworden?
  • Kunnen er binnen het spel verschillende rollen wordenonderscheiden?

Eigenschappen van de spelsimulatie

  • Is de spelsimulatie eenvoudig te begrijpen?
  • Bevat de spelsimulatie een competitie-element?
  • Is er een duidelijk doel aanwezig?
  • Is problemen definiëren onderdeel van despelsimulatie?
  • Is problemen structureren onderdeel van despelsimulatie?
  • Is de spelsimulatie visueel georiënteerd?

Communicatie en interactie van de deelnemers

  • Kunnen de deelnemers invloed uitoefenen op hetmodel?
  • Kunnen de deelnemers met elkaar communiceren?
  • Kunnen de deelnemers in het spel samenwerken?
  • Hebben deelnemers de vrijheid om met creatieve oplossingente komen?

conclusie

Drs R.W. van Est is adviseur bij
Compliance Consult
advies en ondersteuning voor zorgorganisaties
0348 493 000
06 51 98 58 52

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Arthur
Wie spelen de spelsimulatie, dat zou ik graag willen weten....
R.W. van Est
Ik heb het idee van internet-spelsimulatie ontwikkeld als reactie op het feit dat tekst-georienteerde internetdiscussies (te) weinig deelnemers trekken.

Door beter gebruik te maken van de grafische orientatie, speelsheid en dynamiek van internet moet het mogelijk zijn om een groter bereik te hebben onder de doelgroep / betrokken partijen die te maken hebben met het betreffende (beleids)probleem. Haal de drempels weg die discussie belemmeren.

In tweede instantie kan door beleidsmakers, mede op basis van de gevoerde discussie, een verdiepingsslag worden gemaakt die uiteindelijk kan leiden tot besluitvorming. Laat wel bij voorbaat weten wat de rol van de internet-spelsimulatie is op het besluitvormingsproces en koppel de resultaten (tijdig) terug.

Kortom: bij het ontwikkelen van de internet-spelsimulatie moet ernaar gestreefd worden om een zo groot mogelijk deel van de doelgroep van de discussie de mogelijkheid te bieden om mee te spelen.