Foppe de Haan is na een carrière als trainer van eredivisieclub SC Heerenveen, en na enkele uiterst succesvolle jaren als bondscoach van Jong Oranje, sinds november 2009 trainer van Ajax Cape Town in Zuid-Afrika. Ik bezocht hem in Kaapstad en vroeg hem naar zijn ervaringen aldaar, alsmede naar zijn mening over het Nederlands elftal: ‘Het Nederlandse voetbal is oerconservatief’
‘De jonge spelers in Zuid-Afrika hebben een heel ander referentiekader dan voetballers in Nederland. Wij zijn in ons land al heel lang gewend op hoog niveau te spelen. In Zuid-Afrika is dat veel minder het geval. Het voetbal op zich, dat is natuurlijk niet zo anders. Maar in Nederland praten voetballers vóór, tijdens en ná de wedstrijd over voetbal. Dat zit in ons bloed, in ons DNA. In Zuid-Afrika leeft dit veel minder. De spelers komen naar de wedstrijd, doen hun best en gaan na de wedstrijd over tot de orde van de dag. Het voetbal is een momentopname. Morgen is er weer een dag en dan kan je weer opnieuw beginnen met de basisprincipes uitleggen.
Ik moet mijzelf wat dat betreft daartegen wel een beetje in bescherming nemen, je leert van zelf wel hier in wat kleinere stappen te denken en niet teveel tegelijkertijd te willen bereiken. De impact van trainingen op de jongeren is ook minder groot. De scholing is minder ontwikkeld en er zijn eigenlijk maar twee goede jeugdopleidingen in het voetbal, bij Ajax Cape Town en één in Johannesburg.
Ik ben een man van concepten, ik wil een helder systeem hebben. Daar hebben de jonge spelers van Ajax Cape Town moeite mee. Ze komen binnen en spelen zoals ze altijd hebben gespeeld. Als ik een afwerkoefening op doel laat trainen, dan vliegen de ballen hier rustig meters naast of over. Zo wordt er ook gespeeld. Als ik diezelfde oefening nu zou doen met Huntelaar of Van Nistelrooij, dan schieten ze 99% van de ballen meedogenloos het doel in.
De totale benadering is in Zuid-Afrika erg opportunistisch. In driehoekjes denken of de juiste keuzes maken bij het samenspel, dat is allemaal lastig tussen de oren te krijgen. Het is heel gek, want als ik ze een looptraining geef, dan rennen ze zich helemaal suf. Daar heb ik veel respect voor. Maar als we dan de volgende dag vijf tegen vijf laat spelen, en ze komen met 1-0 achter, dan wordt het binnen vijf minuten zó 5-0. Dat kán natuurlijk helemaal niet. De spelers moeten hier meer persoonlijkheid krijgen, maar dat is natuurlijk lastig als je zo lang onder een zwaar juk hebt geleefd.
Voetbal is in Zuid-Afrika enorm belangrijk, vooral voor de zwarte bevolking. Een club als de Kaiser Chiefs, dat is hier écht een fenomeen. Het stadion van die club wordt nu verbouwd waardoor ze overal in het land hun thuiswedstrijden spelen. Dan zit het altijd en overal stampvol. Die beleving is geweldig. Als het hier goed gaat met het WK, als de nationale bond SAFA en de professionele tak PSL democratischer worden en minder gesloten bolwerken, dán pas is de emancipatie van de zwarte bevolking bereikt. Spelers én het voetbal zullen dan pas tot volle wasdom komen. Dán zullen spelers meer verantwoordelijkheid durven en kunnen nemen.’
Gyuri Vergouw
Bron: De verkorte versie van het interview is eerder deze maand verschenen op 1minutemanager.nl en strafschop.nl.
Het gehele interview met Foppe de Haan, inclusief zijn mening over het Nederlandse voetbal en de managementlessen die hij eraan verbindt, is te lezen in 'Oranje wereldkampioen, managementlessen om te winnen' dat onlangs bij HBP verscheen
Gerelateerde artikelen
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
1) Ik een fan ben van voetbal.
2) Als coach sta ik elke week naast het veld.
3) Ik heb eerbied voor wat Foppe heeft gedaan en nu ook weer in Zuid Afrika wil wegzetten.
4) En ik heb zelf ervaren, na een recent verblijf in Zuid Afrika, hoe je onder de indruk kunt zijn van het land en bewoners.
Echter ik wil ook reageren op het feit dat oude onderwijstechnieken niet meer werken, dat wij als europeanen een maatstaaf hebben die niet beter/slechter is als die van de (zuid) afrikaan. Vergelijken heeft geen zin. Echter kijken wat we van elkaar kunnen leren en echt voor leiderschap gaan zou de energie dienen te zijn.
Foppe is als 'oud' lichamlijke opvoeding man (gymleraar) gewend om opdrachten te geven en vraagt deze ook zo uit te voeren. Dat kan werken bij jong nederland spelers die nog willen leren echter bij afrikanen is dat uitdagender. En is het de vraag of deze manier het meest geschikt is voor hen. Moeten ze echt de oefening zo doen dat ze net als Hunterlaar het doel ook weten te vinden? En een copy van Huntelaar worden? Is dat wat zij/wij willen? Of mag de afrikaanse voetballer vooral zichzelf blijven en met wat aanpassingen effectiever worden?
Weet dat een zuid afrikaan veel meer in het NU leeft. En dat moment beleven ze intenser dan de europeaan die of een beter verleden aan het creeren is (definitie van waanzin) of met de toekomst bezig is omdat ze gedreven worden door angst. Welke optie is de beste?
Ga naar zuid afrika en ervaar het verschil.
Foppe wil graag werken in een systeem. Mooi. Echter is dit systeem niet teveel doelgericht? En dus geen syteem. Alleen verouderde management technieken inzetten. Ik denk dat daar de (voetbal)schoen wringt. Het voetbal is nog teveel op oude technieken bezig. Kijk naar hockey/rugby waar bijvoorbeeld de video of live horen wat de scheidsrechter zegt tegen de spelers voor een verrijking geeft aan deze sport. Kijk eens hoe alles is gericht (reclame) copietjes te willen maken van andere beroemde spelers en ons daarmee continue vergelijken. Of zijn we veel meer bezig met het randgebeuren: geld, status, macht?
Helaas heb ik moeten constateren in Zuid Afrika dat het niet opbloeien van het voetbal niet aan de zuid afrikaan ligt (zij willen wel) echter aan de UEFA die de regels bepaald, die de zuid afrikanen buiten spel zet, die alles naar hun hand zetten. Ik kan mij voorstellen dat de afrikaan dit ervaart als een vernedering net als 200 jaar geleden. Wij (europeanen) doen nog steeds hetzelfde en vragen nu of de voetballer wil veranderen. Dit gaat mij te ver.
Prima dat Foppe daar wil ondersteunen bij verdere voetbalontwikkeling. echter sluit wel aan wat er is. Pas een systeem toe wat wel aansluit. Dan begint het leiderschap pas echt.
Alleen 'oude' management technieken toepassen werkt niet. Voetbal (en lees ook het bedrijfsleven) vraagt om ECHT leiderschap.
En nog even een voetnoot: voetballers praten niet na de wedstrijd over voetbal. Ga maar eens in gesprek met een groot deel van de profs in Nederland. Zij hebben het over salaris, auto, horloge, kleding etc. Misschien eens goed voor hen om in de capetown in zuid afrika te gaan voetballen en even in het nu te leven. Op je blote voeten, op het zand, met een slechte bal en dan weer echt de beleving te voelen van het voetbalspelletje. Terug naar de basis. Terug naar het echte genot!
Met SPORTieve groet
Jan Stoop
De COREPORATION