De EU zet een volgende stap om de uitstoot van het wegtransport terug te dringen. Eurocommissaris Apostolos Tzitzikostas lanceert het Clean Transport Corridor Initiative, dat de aanleg van laadpunten voor zware vrachtwagens langs belangrijke goederencorridors moet versnellen. Als eerste worden de Scandinavisch-Mediterrane en Noordzee-Baltische routes aangepakt.

Negen lidstaten ondersteunen dit initiatief. In Brussel wordt dit bekrachtigd met de ondertekening van een ministeriële verklaring over trucklaadinfrastructuur. Daarin beloven landen samen te werken en obstakels weg te nemen: trage vergunningsprocedures, schaarse locaties, versnipperde financiering, onvoldoende netcapaciteit en vertraging bij netaansluitingen. Het is zowel een politieke belofte als een strategische gids voor huidig en toekomstig beleid rond laadinfrastructuur voor vrachtwagens. Het Europees Parlement heeft zich ook uitgesproken om de vrijstelling van tolheffing voor emissievrije zware vrachtwagens te verlengen tot 30 juni 2031.

Netcongestie en vrachtverkeer

Nederland ziet elektrische mobiliteit als een cruciale pijler voor het klimaat. Daarvoor is een robuuste laadinfrastructuur nodig. De huidige netcongestie vormt echter een grote belemmering: ze vertraagt niet alleen de aanleg van laadpunten, maar ook de realisatie van beleidsdoelstellingen.

Netcongestie heeft beperkte impact op personenauto’s en lichte bestelwagens dankzij thuis- en publiek laden. Voor bestelvervoer versnellen lage kosten, meer modellen en zero-emissiezones de overstap. Alleen grote depots en snellaadlocaties lopen tegen capaciteitsproblemen aan. Verwachting Ministerie IenW: na 2035 volledig emissievrij.

Bij zware voertuigen is de situatie lastiger. Vrachtwagens, bussen en bouwmachines vragen veel meer vermogen, terwijl de netcapaciteit schaars is. Bedrijven zonder bestaande ruimte of investeringskracht lopen achterstand op. De hoge aanschafkosten van e-trucks en beperkte laadinfrastructuur versterken dit probleem. Hoewel de gebruikskosten gunstiger worden en actieradius en laadsnelheid verbeteren, dreigt zonder versnelling een forse vertraging. Daarmee komen de klimaatdoelstellingen voor zwaar vervoer onder druk te staan, zegt het ministerie.

Mitigerende maatregelen of ontheffing?

Mitigerende maatregelen zijn onmisbaar. Slim laden, het afstemmen van laadtijden op beschikbare capaciteit, geldt als no-regret optie. Daarnaast is sterke regie nodig: gericht sturen op infrastructuur, investeringen en samenwerking. Omdat de situatie dynamisch is, moet de impactanalyse periodiek worden herhaald.

Vanaf 2026 verruimen gemeenten hun ontheffingsbeleid bij zero-emissie zones. Bedrijven die door netcongestie niet kunnen laden, kunnen eenvoudiger een landelijke ontheffing aanvragen. Dit biedt tijdelijke verlichting, maar geen structurele oplossing. Zonder tijdige regie en netverzwaring dreigt een tweedeling tussen koplopers en achterblijvers; is er een gelijk speelveld voor alle ondernemers? Zo’n 80% van de transporteurs heeft minder dan 20 medewerkers. 

Gelijk speelveld voor ondernemers?

Met maatregelen als de vrachtwagenheffing, de terugsluisregeling, het aankomende ETS2-pakket en de aanpak van (Europese) laadinfrastructuur worden stevige stappen gezet om transportondernemers aan te zetten tot verduurzaming van hun vloot. Volgens de voorlopige begroting van het ministerie van IenW wordt in 2026 156 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de aanschafsubsidie voor zero-emissie vrachtwagens. Dat is 100 miljoen euro meer dan in 2025. Hiermee kunnen ondernemers sneller overstappen van diesel naar elektrisch vervoer. Maar, gaat dat alle ondernemers 'gelijk' helpen?

Kleine bedrijven hebben hogere kosten voor laadinfrastructuur, betalen tot 18 cent meer per kWh en staan daardoor meteen op achterstand. Grote bedrijven profiteren van schaalvoordelen: lagere energiekosten, efficiëntere installaties en betere toegang tot netcapaciteit en financiering. Voor kleine ondernemers vertraagt dit de aanleg van laadinfrastructuur en maakt elektrisch rijden financieel bijna onhaalbaar. 

Bereid je nu voor!

Een transportondernemer besteedt 20 tot 30 procent van de omzet aan energie. Die ondernemers hebben een Chief Energy Officer nodig die strategisch adviseert over de aanpak van de energietransitie, de technologie van de toekomst, minder energiegebruik, de ‘sourcing’ van energie, de financiering van al die plannen, samenwerking met de buren, de impact van energieprijzen op inkoopmarkten, de lobby met collega’s in de sector en niet in de laatste plaats energie als onderdeel van de dienst die je klanten biedt. Wat is jullie ‘roadmap’? De eerste stap is het gewoon eens zelf door te rekenen op basis van de dagelijkse routes. Wat is jouw laadprofiel? 

Walther Ploos van Amstel.

Lees ook: ‘Als je overeind wilt blijven, moet je wel overstappen op elektrisch vervoer’

Lees ook: Netcongestie remt de groei van elektrische mobiliteit, zeker bij vrachtverkeer

Lees ook: De vrachtwagenheffing komt eraan in 2026