Twee derde van de logistieke panden in Nederland staat in gebieden met onvoldoende capaciteit op het elektriciteitsnet. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van internationaal vastgoedadviseur Savills. Daarmee is netcongestie uitgegroeid tot een van de grootste structurele risico’s voor de concurrentiekracht van Nederland als logistieke en industriële toplocatie.

Grootverbruikers van stroom
Logistieke gebouwen behoren tot de grootste stroomverbruikers van het land. Gemiddeld gebruiken ze 192,7 kWh per m² per jaar, ruim twee keer zoveel als kantoren. Vooral regio’s rond Rotterdam, Moerdijk en Schiphol springen eruit door de concentratie van gekoelde opslag en 24/7 supply chain-activiteiten. Precies in deze gebieden is de druk op het net het grootst.

Dubbele knelpunten
Volgens Savills heeft 66,4% van de panden te maken met onvoldoende netcapaciteit en ruim de helft met problemen bij het terugleveren van energie. Bijna de helft van de gebouwen kampt zelfs met beide knelpunten tegelijk. Dat belemmert niet alleen verduurzaming en elektrificatie, maar ook uitbreidingsplannen van bedrijven. Internationale partijen begrijpen vaak niet hoe het Nederlandse netbeheer werkt en wijken uit naar landen waar wél aansluitingen beschikbaar zijn.

Leegstand groeit
De impact op de vastgoedmarkt is zichtbaar in de leegstandscijfers. In gebieden zonder netcongestie is slechts 3,7% van de logistieke panden leeg, terwijl dat oploopt tot 6,9% in gebieden met congestie. Ook terugleverproblemen spelen een rol: waar teruglevering van zelf opgewekte energie onmogelijk is, bedraagt de leegstand 7,1%, tegenover 4,4% in gebieden waar dat wel kan. Energiebeschikbaarheid blijkt daarmee een doorslaggevende vestigingsfactor.

Gevolgen voor concurrentiekracht
Het gebrek aan transparantie over de capaciteit op het net maakt Nederland minder aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders en ontwikkelaars. Bedrijven lopen vast bij elektrificatie of uitbreiding, terwijl ze wel te maken krijgen met strenge Nederlandse wet- en regelgeving. Dit kan leiden tot verplaatsing van activiteiten naar buurlanden en vormt een rem op zowel de energietransitie als de economische ontwikkeling.

Oplossingen en samenwerking
De onlangs aangenomen Energiewet biedt aanknopingspunten, bijvoorbeeld door via energiehubs capaciteit te delen. Daarmee kunnen bedrijven gezamenlijk hun energiegebruik balanceren en verspilling tegengaan. Toch ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de politiek, benadrukt Savills. Ook de vastgoedsector en bedrijven zelf moeten samenwerken om creatieve oplossingen te vinden. Belangrijk is dat er voorspelbaarheid en vertrouwen ontstaat, zonder overregulering.

Alleen door samen te werken kan Nederland zijn positie als logistieke toplocatie behouden, mét de stroom die daarvoor nodig is.

Meer weten over verduurzaming van bedrijventerreinen: Workshop verduurzaming Bedrijventerreinen in de MRA op 12 november in Amsterdam