Nederland in de ban van angstmarketing

Al decennia lang zijn Nederlanders bekend met het fenomeen ‘polderen’. Ook nu nog zeer actueel, maar dat heeft weer te maken met de Hedwigepolder. Polderen is het uit den treure overleggen met alles en iedereen om tot een algemeen aanvaarde consensus te komen. En zo maken we het iedereen naar de zin. Dit betekent dat harde en/of duidelijke beslissingen keurig worden omzeild ten ieders faveure. De laatste jaren lijkt zich een nieuw typisch Hollands fenomeen te manifesteren, namelijk de opinie bewerken met (nauwelijks verholen) angstboodschappen. We noemen dit angstmarketing.

Angstmarketing kennen we al jaren en in vele hoedanigheden. Kinderen moeten lief zijn, anders krijgen ze met de roe. Geen rare gezichten trekken als de klok slaat, anders komt het nooit meer goed. Deze verzekering heeft u nodig, anders gaat het echt fout als er iets gebeurd. Regelt u uw pensioen nu maar goed, want anders moet u straks op de blaren zitten en dat willen we niet, toch? We moeten nu echt wederom Griekenland helpen met een zak Euro’s, want anders…? Ja, anders wat? Wie geeft daar eens eerlijk antwoord op? In ieder geval niet de politiek, want die lijkt steeds meer garen te spinnen bij het verkondigen van angstboodschappen.

De afgelopen maanden heb ik nergens een objectieve inventarisatie gehoord of gelezen over de werkelijke pro’s en con’s van het geven of onthouden van verdere financiële steun aan Griekenland. Het blijft vaag, maar ondertussen wordt de angst gevoed, dat Nederland moet en zal helpen. Tijdens een Radio-1 interview met de heer Hommen, CEO ING, vertelde hij dat zijn bank weinig financiële bemoeienissen (o.a. staatsobligaties) heeft met Griekenland. Griekenland is immers hoofdzakelijk een vakantieland en geen handelsland. Volgens zijn zeggen impliceert dit dat zijn bank geen grote verliezen zal leiden bij een eventueel faillissement van Griekenland.

In de media lopen de schattingen uiteen voor wat betreft de financiële betrokkenheid van Nederland met Griekenland (van 8 tot ruim 14 miljard Euro). Het verlies van dergelijke bedragen zal Nederland niet in de afgrond storten, waarbij ik mag opmerken dat het overeind houden van onze eigen banken meer heeft gekost. Dit om een en ander in perspectief te plaatsen, inclusief de opmerking dat de overheid, de verzekeraars, de pensioenfondsen en de banken hun eventuele verliezen toch wel op de burgers zullen afwenden. Er doen zelfs sterke geruchten de ronde dat de banken hun Griekse verliezen inmiddels al hebben afgeschreven. Gelet op de winsten die worden geboekt zullen de banken geen centje pijn lijden.

Nu bekruipt mij het gevoel dat ‘we’ aan het afglijden zijn en dat het toepassen van angstmarketing effectiever is dan het verschaffen van objectieve informatie. Op basis van objectieve informatie kunnen mensen zelf bepalen wat hun standpunt is. Maar objectieve informatie is verruild voor dreigende boodschappen. We moesten Europa in, want anders…! We moesten meedoen met de Euro, want anders…! Griekenland, Ierland, Portugal helpen, want anders...! Nogmaals, wat anders?

De hedendaagse media struikelt over elkaar heen waar het gaat om het jagen op ‘nieuwsbejag’. Waarom inventariseert RTL-Z, het Financieel Dagblad of Nieuwsuur niet eens, op basis van feiten, wat het Nederland echt kost om Griekenland te helpen, uitgedrukt in Euro’s en objectieve pro’s en con’s, en zonder de con’s te omvatten met mogelijke toekomstige doemscenario’s.

Bij deze aan iedereen de dringende oproep om te stoppen, en wel per direct, met het toepassen van angstmarketing om mensen te ‘behoeden’ voor mogelijke toekomstige vreselijke dingen. Naar mijn mening is marketing nog steeds bedoeld als positief beleid en instrument om de brug tussen consumenten en een bedrijf of organisatie te slaan, om er beiden voordeel uit te halen.

Herman de Pagter MM
hogeschooldocent marketing / ondernemer / fotograaf
De Haagse Hogeschool