Opleiding: Training Familieopstellingen

De Systemische Jaaropleiding is een basisopleiding voor hen die hun therapeutische kennis willen verbreden met Familieopstellingen en Organisatieopstellingen.

Middels deze opleiding kun je een Systemisch-gerichte manier van kijken, denken en handelen eigen maken. Je leert familieopstellingen te begeleiden in groepen en hoe deze methode toegepast kan worden in een individuele situatie. Tevens wordt aandacht geschonken aan de benodigde grondhouding voor dit werk.

Inhoud van de opleiding Familieopstellingen

De opleiding familieopstellingen biedt een integratie tussen theoretische kennisoverdracht, ervaringsgerichte oefeningen, demonstratie van werk, het leren zelf met opstellingen te werken in groepen en met individuele cliënten en supervisie op het werken met opstellingen in de groep.

Blok 1    Basisprincipes en de werking van het geweten
door Nicole van Leeuwen

In het eerste blok maak je kennis met de vier basisprincipes van het systemisch werk. Vanuit deze principes leer je om gericht waar te nemen. Wanneer je leert waarnemen vanuit deze principes is het mogelijk om in het volgende blok de fenomenologische waarneming te verdiepen. Het zijn de richtlijnen van het systemisch werk. Verder leer je in dit blok te werken met het systemisch interview:

- Wat is het verschil met een individueel gericht interview?
- Hoe krijg je de systemische vraagstelling helder?

Naast het interview besteden we aandacht aan het maken van een genogram,  waardoor er al veel systemische patronen duidelijk kunnen worden. Vervolgens zullen we een begin maken met het bestuderen van de verschillende vormen van het geweten. Wat zijn de verschillen en hoe werkt dit geweten door in een opstelling. Hoe werkt het geweten in je eigen systeem? Tot slot besteden we aandacht aan binding, de magische liefde en de doorwerking hiervan. 

Blok 2     Fenomenologische veldwaarneming
door Otteline Lamet

In dit blok familieopstellingen wordt aandacht besteed aan hoe je, zowel je cliënt als het veld van de
opstelling, fenomenologisch kunt waarnemen.
-  Waar let je op bij een eerste opstellingsbeeld en hoe kan je
    werkhypothese eruit zien? 
-  Wat word je eerste systemische interventie en waarom?
-  Hoe “lees”  je het verloop van een opstelling?
-  Welke dynamieken kun je waarnemen en hoe werkt het
     individuele en het collectieve geweten hierin?
-  Wat is een systemische positie, hoe neem je die in en
     wanneer dreig je die positie te verlaten?
-  (Hoe) kun je aanwezig blijven in het “niet-weten”?

Blok 3     Dader – slachtoffer / ziektes
door Nicole van Leeuwen

In het derde blok familieopstellingen gaan we dieper in op de dynamiek tussen dader en slachtoffer. We zullen veel praktisch werken met de voorbeelden die vanuit onze eigen systemen voortkomen. We zullen de dynamiek bestuderen, interventies testen en het effect daarvan ervaren. Welke interventie maakt dat de energie weer vrij kan stromen?

Daarnaast pakken we het thema (levensbedreigende) ziektes op. Hoe werkt dit in het eigen systeem, in de familie, wat dragen we mee uit het familiesysteem? Hebben we hierin een vrije keuze? Hoe zit dat met het familielot?

Blok 4     Partnerrelaties en (stief)ouderschap
door Otteline Lamet

In dit blok familieopstellingen komen al die zaken aan de orde die specifiek te maken hebben met loyaliteiten en rangorde van generaties en systemen in de tijd. Te denken valt aan de invulling van ouderschap en de speciale moeilijkheden bij uiteengevallen gezinnen, samengestelde nieuwe gezinnen, adoptie- en pleegkinderen. Ook het begrip onderbroken uitreiking en de werking ervan komt hier aan de orde. Tevens is hier aandacht voor welke condities een partnerrelatie bemoeilijken en vergemakkelijken. Voor een paar cursisten bestaat de mogelijkheid om hun partner mee te nemen voor een familieopstelling.

Blok 5    Zelf oefenen met opstellingen
Supervisie door Nicole van Leeuwen en Otteline Lamet

In dit blok ligt de nadruk op het zelf oefenen met familie opstellingen onder supervisie en feedback van de begeleiders. Er zal geoefend worden in 2 groepen.
Thema’s die hier (opnieuw) aandacht krijgen zijn:
•  de systemische vraagstelling helder krijgen
•  de start van een opstelling
•  het zoeken en zichtbaar maken van de dynamiek
•  wat zijn keuzemomenten
•  oplossingen m.b.t. verbale uitspraken en non-verbale rituelen
•  basispresentie en vaardigheden van de opsteller

Blok 6     Andere vormen van opstellingen
door Nicole van Leeuwen

Blok zes zal in het teken staan van diverse verschillende vormen die we kunnen gebruiken in het opstellingenwerk. Hierin komen o.a. organisatie-, blinde-, structuur- en procesgeoriënteerde opstellingen aan de orde. Structuuropstellingen zijn bijzonder behulpzaam om patronen te verhelderen en losser te maken. We maken dan gebruik van abstracte elementen, zoals het Ik, het Zelf, het Thema waar het om gaat en het Thema achter het thema. Bij structuuropstellingen wordt er vaak verdekt gewerkt, zonder dat iemand (de cliënt) de inhoud vooraf openbaart. De mogelijkheden zijn heel divers en hebben een diepgaande werking.

Blok 7     Het gebruik van opstellingen in de individuele praktijk
door Otteline Lamet

M.b.v. poppetjes, sjablonen en visualisaties  kunnen opstellingen ook in een individuele situatie toegepast worden. Wat is het verschil met een groepssituatie, wat zijn de beperkingen, wat zijn de voordelen hiervan? Hoe kan je jezelf als begeleider inzetten? Iedere methode zal gedemonstreerd worden waarna er in kleine groepjes geoefend kan worden.

Blok 8    Integratie en Afsluiting
door Nicole van Leeuwen en Otteline Lamet

Wat heb je ontwikkeld tijdens de opleiding? Hoe past dit binnen je huidige levens- en beroepservaring? Welke thema’s hebben nog aandacht nodig van jou? Welke vaardigheden moet je nog ontwikkelen? Wat wil je met dit werk? Al deze vragen kunnen een plek krijgen binnen dit laatste blok.
Als afronding maakt iedereen zijn eigen eindevaluatie en krijgt persoonlijk feedback.