Andere leiderschapscultuur nodig om de crisis te bestrijden

Columns

Deze maand mocht ik wat brainstormen met circa 10 leidinggevenden voornamelijk uit de non profit sector. Ik was door Avicenna, Academie voor leiderschap gevraagd om mijn inzichten interactief te delen met mijn gesprekspartners.

Plaats van handeling het St Sebastiaansgilde in de Vlaamse parel-stad Brugge. Ik was wat vroeg en bekeek met de nodige eerbied de portretten aan de wand van koning-handboogschutters gedurende vele eeuwen. Er waren ook andere schilderijen, waaronder een van een leerling van Antonie van Dijk. De Engelse koning Charles II had nog eens hulp gezocht in Brugge om zijn troon op Cromwell in Engeland te heroveren, bleek uit de taferelen.

Terzake, hulpmiddelen waren verboden, geen powerpoints of andere - afleidend van de hoofdzaak - technologische hulpmiddelen. Ik had het programma in drie delen opgesplitst:

1) Omgeving, in welke situatie bevinden wij ons eigenlijk?
2) Deugden van goed leiderschap
3) Aandachtspunten voor goed leiderschap

Omdat ik de deelnemers niet wil compromitteren, want dat is niet de bedoeling, geef ik hieronder alleen mijn eigen denkbeelden in hoofdlijnen.

Onze situatie

Het Westen heeft zich kapot geleend bij ontwikkelingslanden en door geld te drukken. Wij zijn bezig onze steeds maar oplopende schulden door te schuiven, maar lossen structureel niets op

  • Politici waren het twee jaar geleden nog eens dat door vergrijzing er een begrotingsoverschot in Nederland van minstens 2 % noodzakelijk is, nu hebben we een tekort van 6% van het BNP of wel we liggen 50 miljard per jaar achterop.
  • Geen enkele partij bezuinigt voldoende om de jeugd schuldenvrij de vergrijzing te laten oplossen. In tegendeel politici als Cohen noemen bezuinigen van meer dan 10 miljard per jaar roekeloos, terwijl de rechtse partijen een onzinnig instrument als hypotheekaftrek ongemoeid willen laten.
  • We laten dezelfde managers ongestraft zitten in de financiële dienstverlening, die ons massaal bestolen hebben. In Nederland met o.a woekerpolissen (7 miljoen) en in Amerika met tophypotheken en nog veel meer andere te dure dan wel waardeloze producten.

Er komt tussen 2010 en 2020 of een heel beperkte groei (gunstig scenario) dan wel een langdurige recessie/ depressie (ongunstig scenario). In alle gevallen zijn wij minstens 10 jaar bezig om van de schuldenberg af te komen (derde scenario), wat aantasting van de koopkracht van de burgers en vermindering van de overheidsdienstverlening ten gevolge heeft.

Conclusie: Zonder fundamentele wijzigingen van onze waarden komen wij er niet

Leiderschapscultuur en de vier deugden

Je zou de Tien Geboden als toetssteen kunnen kiezen, maar dat is te eenzijdig religieus. Ik geef de voorkeur aan de vier universele deugden van Plato. Deze deugden kunnen, 2500 jaar na dato, nog steeds richtinggevend zijn voor onze leiderschapscultuur. Het zijn:

  • Voorzichtigheid
  • Rechtvaardigheid
  • Gematigdheid
  • Moed

De katholieken hebben daar via Paus Gregorius de Grote nog drie deugden aan toegevoegd nl geloof, hoop en naastenliefde. Dat laatste zit in de deugden van Plato besloten, dus alleen HOOP is een echte toevoeging: de wil om om vooruit te komen, te innoveren etc.

Onze huidige leiders verwarren mijns insziens voorzichtigheid met lafheid. De bezuinigingsvoorstellen, meer omvattend de politieke programma’s, zijn daar een voorbeeld van.

Het gevoel van rechtvaardigheid ontbreekt. Mensen die stelen worden beloond en blijven zitten, terwijl mensen die niets misdaan hebben moeten betalen. Mensen die polderbaan-op-baan-stapelen zijn parasieten van de maatschappij. Het denken dat alles gerechtvaardigd is, zolang juristen dat afdekken, heeft ons ver afgebracht van morele maatstaven.

Gematigdheid is met onze schulden sowieso niet meer aanwezig.

Moed van leiders om de mensen de waarheid te vertellen, zoals Churchill deed toen hij onder hopeloze omstandigheden aan het begin van WO II  zijn onderdanen bloed, zweet en tranen beloofde is nergens meer te bekennen. Waarschijnlijk kan dat ook alleen als iedereen beseft dat het crisis is, en die lijkt erg dichtbij, dus is redding ook niet meer veraf. U ziet het ik heb nog steeds HOOP.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Jozef Van Giel
Opmerkelijk.
Ik schreef in februari een artikel dat ongeveer op hetzelfde neerkwam: http://kritischdenkenpodcast.blogspot.com/2010/02/brief-aan-herman-van-rompuy.html

Ik heb de indruk dat het besef dat het zo niet verder kan en dat er dringend iets moet veranderen.
Het is ook de teneur van de boeken: "De gesel van Darwin" van Mathieu Snyckers en van "Colapse" van Jared Diamond.
Vida
Beste Grimbert,
Ik vind je artikels met betrekking tot ander leiderschap, deugdentik en moreel verval helemaal geweldig :) Het zijn vanzelfsprekende feiten, waarbij weinig mensen daadwerkelijk bij stil staan.. In de maatschappij van vandaag zijn het eigenlijk 'Eye openers'!! Maar helaas hebben we tegenwoordig alleen oog voor snelle symptoombestrijding effecten.

Ik heb laatste jaren me, als adviseur, helemaal gericht op verdieping in deugden (los van religie) en vertaling daarvan naar de doelstellingen in het onderwijs, Welzijnorganisaties, Pabo, gemeenten, etc. De meerwaarde zie al snel terug in resultaten.

Dit gedachtegoed is essentieel in ieder organisatie… én je kan je heel makkelijk in verdiepen, er zijn talloze boeken en sites waar je inspiratie vandaag kan halen.

Ik nodig hierbij iedereen uit om mee te doen!
Leon Dohmen
Ik vind het opmerkelijk hoe groots telkens over leiderschap wordt gesproken en hoe gemakkelijk wordt afgegeven op diegenen die in onze ogen hebben meegewerkt aan het creeren van de huidige situatie anno 2009 / 2010 en zich hierbij persoonlijk verrijkt hebben. Hierdoor wordt de discussie over leiderschap afstandelijk en ontastbaar.

Als dit soort thema's ter sprake komt en mensen geven af op managers, leidinggevers, politici of andere voorbeeldfiguren dan stel ik wel eens de vraag: Hoeveel CD's of DVD's koop je gewoon legaal in de winkel of via het internet en betaal je de normale winkelprijs voor? Het wordt dan heel vaak akelig stil .....

http://www.managementsite.nl/7637/leiderschap/ben-jij-wel-integer.html

Meer over Besturen en organiseren