Wat managers kunnen leren van Pim Fortuyn

Deze week publiceerde de gewezen hoofdredacteur van het helaas ter ziele gegane tijdschrift Next!, Sander Wieringa, zijn visie op de lessen van Pim Fortuyn. U kunt er iets van leren, was zijn boodschap, maar toch vooral slechte dingen, lazen we tussen en in de regels. Het begint relatief positief met ‘hou het simpel’ en ‘richt je op je vijanden’ maar verzandt al snel in persoonlijk getinte ‘geef uiting aan basale driften’, ‘creëer een intellectuele facade’ en vegelijkingen met Mussolini en Hitler.

Flauw
Wat jammer, flauw en zelfs ondoordacht. Want als het gaat om het verbeteren van persoonlijke effectiviteit kan het geen kwaad even afstand te nemen van persoonlijke opvattingen. Fortuyn – terecht of onterecht- doet het nou eenmaal goed en als we daar van kunnen leren, graag! Toch?

Eens
Met de eerste twee aanbevelingen van Wieringa ben ik het van harte eens:

1. Hou het simpel.
Problemen zijn vaak terug te voeren tot essenties, hoe hard je ook roept dat dat niet zo is.

2. Richt je op je vijanden.
Het is leiderschap à la George Bush. De aanval is de beste verdediging nietwaar?

Taboes
Daarna haak ik af bij Wieringa, want dan debiteert hij politieke correctheden en die leiden tot taboes. En taboes moeten doorbroken worden. Ook in organisateis. Wat kunnen we nog meer leren van Fortuyn:

3. Benoem de problemen.
In organisaties worden –net als in de politiek- problemen nogal eens weggemoffeld. Vaak zijn vriendschappelijke of politieke belangen in het spel. Achteraf bezien is het bizar dat Paul Smits volhield dat het goed ging met KPN.

4. Leer debatteren.
Van discussies houden we niet in Nederland. Van overleg des te meer. We zijn trots op het poldermodel, maar vergeten dat uit strijd nieuwe energie voorkomt. Dat Nederlandse ondernemers weinig innovatief zijn, kan prima verklaard worden uit het gebrek aan strijd. Meningsverschillen met bijvoorbeeld werknemers worden opgelost door cao’s en wettelijk vastgelegde inspraakverplichtingen van ondernemingsraden. Geen bestuurder die in zo’n klimaat nog denkt aan radicale oplossingen.

5. Wees duidelijk.
Als mensen weten wat je wilt, kunnen ze zich er ook voor inzetten. Anders niet. Wie kent de plannen van Melkert of Dijkstal? Wie kent de plannen van zijn Raad van Bestuur?

Fred Akkerma

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Coert Visser
Hallo Fred,
Ik ben wel benieuwd of je ook een lijstje hebt van gedragingen van Pim Fortuyn die managers beslist NIET zouden moeten overnemen....
Groeten,
Coert
M. Veneman
Het bezoeken van darkrooms
Joop Remme
Beste heer Akkerma,

Denkt u echt iets van Fortuyn te kunnen leren? Dat is dan toch wel betreurenswaardig.
Laten wij de punten die u noemt eens afgaan. U heeft het over "benoem de problemen". Doet Pim Fortuyn dat echt? Benoemt hij problemen goed als hij achter elk probleem een frauderende Marokkaan vermoedt (zonder achter te slaan op de belastingontduiking van zijn vrienden)? Ik ben het met u eens dat het benoemen van problemen binnen organisaties beter moet en vermoedelijk kunnen wij allebei voorbeelden geven van organisaties waar dat niet goed gaat (maar doen wij dat niet, vanwege onze verplicting tot vertrouwelijkheid). Echter, als managers dit gaan doen op de stemmingmakende en schreeuwerige wijze van Fortuyn zijn organisaties echt veel verder van huis. Fortuyn heeft meer behoefte aan aandachtrekken dan aan nuchtere analyse, en zo worden problemen echt niet helder benoemt, laat staan opgelost.
U noemt ook "leren debatteren". Nu geef ik zelf de voorkeur aan dialoog boven debat (toch een vorm van 'matten'), maar ik geef toe dat de gestruktureerde uitwisseling van standpunten in dit land veel beter kan. Maar laten we daar niet Fortuyn als voorbeeld nemen. Zodra die inhoudelijke kritiek het hoofd moet bieden, heeft hij geen ander antwoord dan pruilerig theater; daar valt voor een manager niets van te leren, of het moet zijn hoe het niet moet.
U noemt ook "wees duidelijk" en daar is niets op tegen. Binnen veel bedrijven, mag er best meer duidelijkheid komen, met name waar het gaat om de intenties van de
Raad van Bestuur. Maar ook hier is Fortuyn niet bepaald een lichtend voorbeeld. Hoe duidelijk is een politicus die weigert zijn plannen financieel te onderbouwen; met andere woorden, die weigert te zeggen hoe hij ons geld gaat uitgeven? Hoe duidelijk is een politicus die volledig op eigen houtje een programma voor zijn partij ontwerpt en dan mensen op zijn lijst zet die, vanuit hun eigenbelang, weer heel andere dingen verkondigen? Laat een Raad van Bestuur hier toch geen vorbeeld aan nemen. Sterker nog, laat niemand een voorbeeld nemen aan een politicus die niet duidelijk is, niet democratisch en niet evenwichtig.

Joop Remme
wilco sjouke
Met de punten die Fred Akkerma zelf aandraagt kan ik het op zich wel (deels) eens zijn, maar ik denk niet dat dat van PF te leren is. Zeker nu Pimmetje de debatten gaat mijden (en hij, opvallend genoeg, ook strak weggehouden wordt van de beste debater, namelijk Jan Marijnissen) is hij niet echt als een goed voorbeeld van het frisse en open debat hoog te houden. Sterker nog, ik denk dat punt 5 ook voor hem geldt: wat hij niet wil weten we nu wel, maar wat is zijn programma? Wat kan je van hem verwachten als een heel nieuw thema zich aandient? Niet te voorspellen.
Dit correspondeert met de grote lijn die ik in zijn optreden zie: tactisch heel goed (zoals hij Leefbaar Nederland gebruikt heeft als springplank bijvoorbeeld, heel slim), maar absoluut geen strategie.
Hij is heel slim in het aanboren van negatieve energie: de buitenlanders als zondebok gebruiken vangt veel wind uit ander zeilen weg (zoals bepaalde personen binnen de VVD nu zuur bedenken), maar geeft nog geen spat visie op de internationalisering van de arbeidsmarkt, die in de onderste en bovenste segmenten plaatsvindt. Dat gemis vind ik bepaald geen aanbeveling. De verzameling gefrustreerde middenstanders die hij om zich heen verzameld heeft-al vanaf de Leefbaar Nederland periode- vind ik ook niet bepaald inspirerend. In plaats van 'innovatief' moet ik vooral aan 'verzuurd' denken; ik zie veel gekrenkte koppen en gemiste kansen. En Janssen van Raaij, ach, hoe zou je zelf de uitstraling van die man typeren? Ik vind dat het archetype van degenen die zichzelf als 'bourgondier' kenschetsen en daarmee een bepaalde grootsheid willen suggereren, maar ondertussen het kleine krabbelwerk niet schuwen. Moet dat nou, die man?
Als er iets van Pim Fortuyn te leren is, is het vooral dat er veel opgehoopte frustratie een uitweg zoekt. En dat brengt mij op het poldermodel. De rode draad in de punten die Fred Akkerma aandraagt is de angst voor debat en conflict als kenmerk van het poldermodel: alles dichtplakken met overleg om eenieder maar -een beetje- tevreden te houden. Die visie deel ik. De voorbeelden die hij aandraagt vind ik niet zo gelukkig: CAO's en OR werden niet ingezet om ondernemers van radicale oplossingen af te houden, maar juist om hun radicale tegenspelers, (de afkorting EVC riep ooit heel andere associaties op dan met erkenning van competenties), buitenspel te zetten en het arbeidsvoorwaardenoverleg in te perken tot keurig herenoverleg in zwaar gestructureerde rituelen.
Zonder die struktuur zou er heel wat meer gestaakt worden in Nederland, ik vraag mij af wie dat voor lief wil nemen. Wie dat debat in wil gaan, moet ook bereid zijn om een paar klappen op te vangen.
Het is nu best leuk om nu het poldermodel af te zeiken, maar de grootste leidraad voor ondernemersgedrag is helaas nog steeds: risico mijden. Dat is de pendant van vernieuwing en innovatie, maar de grote kapitaalverschaffers en pensioentrekkers hebben het toch liever over continuiteit. Dat kan één Pim niet verhelpen.....
Fred Akkerma
Beste Wilco,

Jouw analyse over risicomijding door ondernemers deel ik. Door de factor 'arbeid' als risicofactor uit te schakelen ontbreekt de prikkel om te innoveren. You make my point!

Fred
Melva de Palm
Beste heer Akkerman,

Hier op Curaçao nemen wij (bijna) alles over uit het "moederland". Veelal nadat reeds gebleken is dat het daar toch niet optimaal functioneert. Zo ook het poldermodel, dat met veel poeha's is geintroduceerd onder de ludieke naam "Ananas akkoord", vermoedelijk vernoemd naar de straat, waar de introductie-vergadering is gehouden. Dit terwijl debatteren ons lief en leven is!
Alhoewel wij hier de vier jaargetijden niet expliciet ervaren, lijkt het mij dat dit akkoord in een diepe winterslaap is gevallen...... Wij kunnen uiteraard ook stellen dat het zich in een tropentempo ontwikkelt.....

Ik ben het dan ook volkomen eens met uw visie ten aanzien van het poldermodel, waarbij naar uw mening vergeten wordt dat uit strijd nieuwe energie voorkomt. Of het in het geval van Pim Fortuin om strategie of taktiek gaat is feitelijk niet ter zake. Immers uit wrijving ontstaat warmte! En zo kunnen wij de hele discussie omtrent Pim Fortuin ook zien. Of u het gelooft of niet hij is hier razend populair!


M de haas
Pim we zullen je niet vergeten!!!
jij wilde vrijheid..............
die heb je nu gekregen
wij zullen met jouw partij verder streven
en jou niet vergeten!!!!!!!!!!!!!!!!!
Willem Mastenbroek
Het terrein van Management en Organisatie staat net als de Politiek vol met heilige huisje, saaie prietpraat en indrukwekkende plannen zonder toegevoegde waarde. Taboes zoals Fred Akkerma ze noemt.

Ingewikkelde prietpraat durven reduceren tot de simpele kern. Onbevangen kunnen zeggen waar het op staat. Meer ruimte voor emoties. Met passie het debat aangaan.

Terecht dat Akkerma signaleert dat we op deze punten nog een boel kunnen leren.

Was de moord een incident? Of een symptoom van een voortgaand proces van barbarisering. Als passie en emotie ook meer gewelddadigheid en zelfs moordzucht op gaan roepen dan glijden we terug naar de middeleeuwen. De tolerantie voor grensoverschrijdend gedrag bij de overheid maar ook van veel burgers werkt dit in de hand. Historisch gezien blijkt grotere vrijheid en meer ruimte voor afwijkende meningen pas mogelijk bij strengere tucht en meer zelfdiscipline. Mensen moeten nu eenmaal leren hun destructieve driften te bedwingen en hun meer constructieve impulsen verder te ontwikkelen. Daarvoor is de dwang van ouders, burgers en overheid onontbeerlijk. Enfin, dat waren dan ook een paar van de dingen waar Pim Fortuyn stevig voor pleitte.
Kathleen De Jonghe
Beste redactie,


Mailken is toch in mijn verkeerde keelgat terecht gekomen. Mist uw mening niet wat meer nuancering? Of is dit waarlijk een betoog voor een ruk naar rechts door uwen website? Hoor ik hier een pleidooi voor de herinvoer van de lijfstraffen? Indien ja, voor mij dan liefst met een leren broeksken en de zweep. Hoor ik hier een verdediging voor de verknechting van de vrouw door het herinvoeren van burqas, vrouwen terug naar hun 3 k's (keuken, haard en kinderen?)

Dat uw redactie emotioneel geroerd is door een laffe politieke daad, kan ik begrijpen? Maar dat uw emoties en passies de gedegenheid van uw analyse kleurt, is te ver gaand. Daar doet u de heer Fortuyn oneer mee. Want daar was de heer Fortuyn subliem in: een correct uitgevoerde analyse. En zelfs zijn maatschappijvisie zag ik ergens zitten. Maar de fout zat 'm in de middelen, de strategie om die maatschappijblauwdruk te realiseren. Dit zat TOTAAL verkeerd en inhumaan en socio-cultureel onecht. En dan heeft dit niets meer te maken met passie en emoties. Blijven die nederlanders dan toch hun lul achterna lopen?


Een ontgoochelde lezer van uw overigens interessante website .



Met vriendelijke groeten

Kathleen De Jonghe
René Luyten
Beste redactie,

Het begint simpel (waar heb ik dat nog wel eens gehoord?) en dan het 'leiderschap'(sic) à la George Bush?!
Laten we dan de boeken maar dicht doen en een koffietje halen.
Het beste.
René
Loek Hopstaken
Amsterdam Zuidoost, 8 mei 2002

Melkert vergeleek Fortuyn met Le Pen. Dijkstal met een mix van de Nederlandse fascist en racist Janmaat en de Vlaamse fascist en racist De Winter. VVD-woordvoerder Eenhoorn met de Italiaanse fascistenleider Mussolini. Rosenmoller positioneerde hem keihard als 'extreem rechts' en gaf recentelijk zijn zegen aan de demonstratie op 11 mei tegen 'De Hollandse Haider'. Welke overigens mede- georganiseerd werd door fanatieke Leninisten (met als woordvoerder een Lenin-look-a-like, een fan van een bewezen psychopaat. ).

Zalm noemde Fortuyn 'gevaarlijk'. De Graaff associeerde hem via Anne Frank met Nazi's. Marcel van Dam - hoe ver kun je gaan? - trok een lijn naar Eichmann. Hoezo, niet 'gedemoniseerd', zoals Fortuyn zelf al aangaf in het nauwelijks gelezen, verkeerd geciteerde en (bewust??) volslagen verkeerd geïnterpreteerde interview met hem in De Volkskrant, op 9 februari j.l.?

Uit de reacties tijdens en na de zogenaamde debatten in maart en april en interviews, bleek dat noch enige politicus, noch enige journalist (uitzonderingen daargelaten) in staat bleek Fortuyns boodschap op correcte wijze te 'dupliceren'. Dat wil zeggen: zonder daar een valse insinuatie, een 'negatieve draai' aan te geven. Zelfs een doorgewinterde naar-de-mond-prater als een Ivo Niehe bleek in zijn twee interviews, in elk geval het tweede, niet bereid, resp. in staat Fortuyn op fatsoenlijke wijze van repliek te dienen. Kennelijk trachtte hij de jongens van Den Haag Vandaag, juffrouw Wouke van Sterrenburg en andere 'professioneel geborneerde' types te vriend te houden. Je kunt immers niet weten. Intregriteit? Hoe bedoel je??

Het wordt tijd om communicatie in de pure betekenis van het woord (samenwerking!) tot schoolvak te verheffen. En daarmee tevens de basis te leggen voor fatsoen, respect en goede manieren. Zaken waarvoor Fortuyn overigens al jaren pleitte. Ik geef toe, niet altijd even handig en tactvol. Maar wel oprecht, en vanuit zijn hart.

Het wordt hoog tijd, elke vorm van hovaardigheid te bannen uit onze samenleving. Of beter: te bestempelen als fout gedrag. We zijn deze week geconfronteerd met de ultieme vorm daarvan: moord.

Zodra iemand van mening is gelijk te hebben, en van mening is dat alle middelen geoorloofd zijn om dat gelijk ook te halen, dan spreken we van een fundamentalist. In een ontwikkelde en zichzelf respecterende samenleving als de onze, waar we de vrijheid van meningsuiting vanzelfsprekend koesteren, is voor dit soort primitief gedrag, of dat nu religieus of politiek van karakter is, geen plaats. Niet voor niets vlucht(t)en dissidenten naar ons land.

Dit is Nederland, 21ste eeuw; niet het Iran van wijlen Khomeiny, niet het Algerije van de GIA, niet het Israel van de fanatici, het Ruanda van de Hutu's/Tutsi's, het (voormalige) Zuid Afrika van de Apartheid. En evenmin het land waar de Inquisitie het gelijk van kerk en staat met zwaard en brandstapel afdwong. Dat was vóór de Verlichting, lang voor Thorbecke. Wanneer we onder 'democratie' verstaan, respect voor de religieuze, politieke of levensovertuiging van onze medemens, en dat vervolgens 'beschaving' noemen, dan wordt het hoog tijd elke vorm van hovaardij: religieus, links-extremistisch, rechts-extremistisch, of in welke gedaante dan ook, te ontmoedigen, en als dat niet helpt, daar daadwerkelijk afstand van te nemen. En zodra zich dit manifesteert binnen onze onderneming, de deur te wijzen.

Hovaardigheid is het fundament van schending van de mensenrechten, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Kortgezegd, zo gaan we in een beschaafd land als Nederland niet met elkaar om!

8 mei 2002,
Vanuit het hart,

Loek Hopstaken
Hopstaken Bedrijfsadvies
(Over 'Hovaardij': zie Nieuwsbrief 2.2 op www.hopstaken.com)
Jacqueline Hoppenbrouwers
Beste redactie,

Ik ben het eens met Mastenbroek dat we naar alle nieuwe inzichten moeten luisteren en ervan leren.

De reden dat ik u schrijf is mijn ergernis over de reacties op het stuk van Akkerma: Die lijken zich weer toe te spitsen op de figuur Fortuyn en de redenen voor en reacties op zijn dood.
Ik vind het moeilijk te accepteren dat er causaal verband bestaat tussen de politieke uitspraken van Fortuyn en de schijnbare reden die de verdachte heeft gehad om hem te vermoorden. Politie en justitie denken meer in de richting van extreem militant gedrag uit de milieubeweging en in combinatie met het feit dat zij nu ook onderzoek doet naar eerdere moorden die in deze sfeer zijn gepleegd moet men logischerwijs concluderen dat dit tot een politieke moord is verworden: Door massahysterie, die op haar beurt weer voortkomt uit -naar mijn mening- populistische gedrag van Fortuyn.
Laten we hiermee ophouden (media!) en -inderdaad- een les trekken in het vervolg en aansluiting op de dingen die Fortuyn verkondigde: Welzijn vs welvaart zijn hierbij mijns inziens kernbegrippen.
Theo Post
Wat managers kunnen leren van PF?

Complexe problemen terugbrengen naar simpele (on)waarheden en je richten op je vijanden kan een hoop bijval opleveren maar kan je ook de kop kosten.