De magisch realistische kunst van DSB

Becam, Postkrediet, Lenen.nl, u weet wel meermalen negatief bekroonde merken voor de meest irritante reclamespots op TV, zijn evenzoveel merken waaronder de DSB Bank van Dirk Scheringa zijn diensten aanbiedt. Hypotheken, levensverzekeringen, persoonlijke leningen, doorlopend krediet etc. Maar ook van voetbalclub AZ, het AZ stadion in Alkmaar en de nationale schaatsploeg. En niet te vergeten het Frisia museum voor magisch realistische kunst in Opmeer, met onder andere een collectie Carel Willinks.

Afgelopen week was de DSB niet van het tv scherm af te krijgen, met aanvankelijk als talking heads Klaas Wilting, ex woordvoerder van de Amsterdamse politie, Hans van Goor, voorheen lange afstandzwemmer met een record Kanaalzwemmen in 1995, maar ook econometrist, en Robin Linschoten, voorheen VVD staatssecretaris in één van de paarse kabinetten. De eerste twee goed in tune met het eenvoudige, gezonde-Hollandse-jongens achtige van Dirk Scheringa zelf, die daarmee de afgelopen jaren furore heeft gemaakt. Begonnen als politie agent, invullen van belastingaangiften en dan, ziende en horende de financiële behoeften van de gemiddelde Nederlander, aanbieder van het bovenvermeld dienstenpakket. Robin Linschoten past niet in dit nuchtere Westfriese beeld. Was het daarom wel zo verstandig hem naar voren te schuiven?

Waar ging het deze week om: talloze klagers, die een te hoge hypotheek zijn aangegaan bij de DSB bank, niet zozeer vanwege een te duur huis, maar door aanvullende koopsompolissen, die in een keer bij de hypotheek werden opgeteld. In een op 27 september uitgezonden documentaire op NOVA spraken anonieme ex- werknemers van DSB zich uit over de daar gehanteerde praktijk. Duidelijk werd dat DSB tot 80% provisie opstreek van vooral koopsommen. Wie hiervan de meeste sleet werd beloond met een t-shirt waarop de tekst “Koopsomkanjer”.

Twee stichtingen ontfermen zich over de gedupeerden: de stichting DSB ramp van Jelle Hendriks en Hypotheekleed van Pieter Lakeman. De eerste sloot donderdagavond 8 oktober j.l. een overeenkomst met Scheringa en Van Goor, te zien op NOVA die avond. Opvallend detail: er werd niets getekend door DSB, dat was niet nodig volgens de betrokkenen. Lakeman gooide woensdag 30 september j.l. in Goede morgen Nederland de knuppel in het Westfriese hoenderhok door mensen die geld hebben ingelegd bij de DSB op te roepen om hun geld daar weg te halen, waardoor de bank waarschijnlijk zou omvallen. Volgens hem de beste oplossing: alleen de curator zou de meest eerlijke verdeling van de beschikbare middelen tot stand kunnen brengen. Voor het accoord van Jelle Hendriks met de DSB heeft Lakeman geen goed woord over: hij heeft zich beet laten nemen door Scheringa c.s.

De problemen met DSB zijn niet van vandaag of gisteren. Gedupeerde DSB klagers zijn al langere tijd vaste klant bij het consumentenprogramma Tros Radar. Steevast komt een eerlijk overkomende Hans van Goor zijn verhaal daar doen met een eensluidende boodschap: we gaan de problemen individueel oplossen. Laat mensen die problemen met ons hebben bij ons komen dan zoeken we naar een oplossing.

Een paar vragen:
1. DSB is lang niet de enige aanbieder van dit soort producten, een lange rij van illustere namen in de bankwereld ging hun voor: Labouchere, Dexia, Aegon, Ing, ABN AMRO, Fortis etc. Inmiddels hebben een flink aantal van deze aanbieders honderden miljoenen kostende regelingen getroffen met benadeelden. Waarom staat nu dan ineens de kleine speler DSB zo in de schijnwerpers?
2. Hoe heeft DSB zich in de media gehouden onder dit spervuur van vragen en beschuldigingen? De boodschap van Hans van Goor is niet veranderd: we lossen de problemen op individueel niveau op. Nieuw is dat Van Goor spijt heeft betuigd voor DSB producten waarmee in het verleden iets zou zijn misgegaan. Ook Scheringa zelf heeft excuses aangeboden voor eventuele fouten. Minder sterk was dat aanvankelijk was beloofd dat, in de uitzending van Radar op 5 oktober, DSB de overeenkomst met Hendriks zou tekenen maar op het laatste moment niet kwam opdagen, omdat het contract niet zou deugen. Tweede schoonheidsfout was, dat toen donderdagavond 9 oktober het accoord werd gepresenteerd door beide partijen er niets getekend werd. Clairy Polak van NOVA wreef nog even fijntjes zout in de wonden van de heren
3. Zijn de gedupeerden nu geholpen? Wat nu uit de mist opdoemt is dat de echte krepeergevallen uit de brand worden geholpen door een regeling waarbij hen niets wordt kwijtgescholden, maar hun schuld over een langere looptijd wordt uitgesmeerd, waardoor de maandlasten voor hen weer op te brengen zijn. De benadeelden die niet in acute geldnood verkeren worden niet geholpen, onnodige koopsompolissen blijven gewoon bestaan, DSB vergoedt hen zoals het er nu voorstaat niets. Conclusie: goed voor DSB, uiterst mager voor de gedupeerden. Maar Lakeman staat niet bekend als iemand die snel opgeeft als hij eenmaal beet heeft, dus het valt zeer te betwijfelen of DSB hiermee wegkomt
4. Wist Gerrit Zalm van de praktijken van DSB. Het antwoord zowel van Scheringa als van Van Goor was heel duidelijk: ja.

Vandaag maandag 12 oktober opent de Volkskrant met het bericht ”Toekomst DSB aan zijden draadje”. Er zou in de nacht van zondag 10 op maandag 11 oktober spoedoverleg geweest zijn op de Nederlandse Bank met Minister Bos van Financiën. Het Financieele Dagblad kopt “spoedverkoop DSB mislukt”. Nadere mededelingen zouden volgen van de Nederlandse Vereniging van Banken, wat later ontkend werd. Inmiddels is bekend dat de DSB onder curatele komt van de DNB. Eigenlijk is hiermee het scenario van Lakeman werkelijkheid geworden.

Het dreigende magisch realisme uit Dirk Scheringa’s museum in Opmeer waait met ijzige koude het DSB hoofdkantoor binnen, waarvoor de benaming “Bullshit Castle” uitgevonden lijkt te zijn. Of de eenvoudige gezonde-Hollandse-jongens aanpak hiertegen voldoende bestand is valt zeer te betwijfelen.