Kunstmatige intelligentie (AI) verandert fundamenteel de manier waarop steden data analyseren, content creëren en taken uitvoeren. Hierdoor kunnen lokale overheden productiever werken, efficiënter opereren en beter inspelen op de behoeften van inwoners.

Om te begrijpen hoe AI steden zal hervormen, hebben Deloitte, ServiceNow, NVIDIA en ThoughtLab de handen ineengeslagen voor baanbrekend onderzoek naar de AI-plannen, investeringen en praktijken van 250 steden in 78 landen wereldwijd. Het onderzoek kijkt naar hoe deze steden verschillende vormen van AI inzetten – van machine learning en robotgestuurde procesautomatisering tot generatieve AI (GenAI) en de nieuwste ontwikkeling: agentic AI.

Revolutie in stedelijke diensten

In de toekomst zal volgens de onderzoek AI waarschijnlijk een revolutie teweegbrengen in stedelijke diensten – van infrastructuur en mobiliteit tot publieke veiligheid, gezondheid en milieubeheer. Naar verwachting wordt AI breed toegankelijk voor zowel bedrijven als burgers. Sommigen zien AI zelfs uitgroeien tot een stedelijke nutsvoorziening, vergelijkbaar met elektriciteit en water.

Voor praktische inzichten analyseerde ThoughtLab AI-toepassingen en best practices binnen zes stedelijke domeinen:

1. Overheidsmanagement en bedrijfsvoering

2. Veiligheid, beveiliging en veerkracht

3. Gezondheid, leefomgeving en vertrouwen

4. Mobiliteit en transport

5. Stedelijke infrastructuur

6. Milieu en duurzaamheid

Naast kwantitatieve data werden diepte-interviews gehouden met stadsbestuurders en AI-experts uit het bedrijfsleven en de academische wereld. Het resultaat is een rapport dat dient als routekaart voor steden die willen uitgroeien tot AI-gedreven steden van de toekomst.

AI maakt mobiliteit slimmer, efficiënter en inclusiever

Kunstmatige intelligentie (AI) wordt steeds vaker ingezet als sleuteltechnologie voor stedelijke mobiliteit. Uit internationaal onderzoek blijkt dat veel steden AI al gebruiken – of aan het testen zijn – om verkeersstromen beter te beheren, openbaar vervoer te optimaliseren en verkeersdrukte te verminderen. Voorbeelden laten zien dat AI mobiliteit niet alleen efficiënter maakt, maar ook helpt om steden leefbaarder en toegankelijker te maken.

Toronto is daar een goed voorbeeld van. De stad gebruikt AI om verkeerspatronen in realtime te analyseren en verkeerslichten automatisch aan te passen. Zo worden wachttijden korter en verbetert de doorstroming. Ook Hangzhou laat zien wat AI kan betekenen: door realtime verkeersmonitoring en slimme aansturing van verkeerslichten is het aantal opstoppingen met 15% afgenomen en reageren hulpdiensten 50% sneller.

Ook parkeren wordt slimmer met AI. In Amsterdam helpen apps bestuurders – inclusief mensen met een beperking – om beschikbare parkeerplekken te vinden. De applicaties maken gebruik van GPS en voorspellende algoritmes om de kans op vrije plekken vooraf in te schatten.

Sao Paulo, een van de drukste steden ter wereld, laat zien hoe breed AI inzetbaar is. De metro ontwikkelde een systeem voor voorspellend onderhoud van technische installaties zoals roltrappen en ventilatiesystemen. Problemen worden opgespoord vóórdat ze optreden. Daarnaast werkt de stad met de Wereldbank aan AI-gestuurde mobiliteitsplanning en een MaaS-app die het gebruik van verschillende vervoermiddelen combineert. In samenwerking met de Universiteit van Washington zet de stad AI ook in om bewoners de beste, meest toegankelijke wandelroutes aan te bieden.

Maken slimme steden ons ook gelukkiger?

De fundamentele is natuurlijk: maken slimme steden ons ook gelukkiger? Als de discussie alleen gaat over doorstroming, bereikbaarheid en efficiëntie, dan verliezen we wat steden juist zo bijzonder maakt: plezier, ontmoetingen, chaos, creativiteit.

Waarom bedenken we geen slimme oplossingen om de stad bij mooi weer autovrij te maken? Waarom niet meer ruimte voor fietsers en voetgangers? Waarom geen technologie die ouderen helpt langer thuis te wonen, of jongeren helpt aan werk? Dát zijn de echte uitdagingen.

Slim wordt het pas als we bewoners, ondernemers en creatievelingen betrekken bij het ontwerpen van de stad. Niet als gebruikers, maar als mede-makers. Mensen die niet alleen denken in data, maar in dromen. Mensen die een beetje dwars durven zijn.

Bron: Deloitte, ServiceNow, NVIDIA en ThoughtLab 

Lees ook: Maken slimme steden ook echt gelukkig?