Word zelf baas

Vrijheid, meer loon, geen lastig personeel: veel werknemers beginnen zelf een bedrijf. Inmiddels zijn er naar schatting 300 à 500.000 van deze zogeheten zzp'ers (zelfstandigen zonder personeel).Wie zijn zij en waarom zeiden zij hun loonbaan vaarwel? Eerst waren het de bouwvakkers en de kapsters, nu kiezen ook hoogopgeleiden voor de lusten van het ondernemerschap. Honderdduizenden Nederlanders zijn zelfstandige zonder personeel.

Steeds vaker kiezen consultants, interim-managers en ict-specialisten ervoor om voor eigen roem en risico te werken. Ze hebben lak aan het arbeidscontract, geen behoefte aan ontslagbescherming en regelen hun pensioen liever zelf – of niet natuurlijk, maar ook daar kiezen ze zelf voor. Dit jaar komen er naar schatting zo’n 90.000 bij. Als dat groeitempo aanhoudt, dan wordt volgend jaar de grens van één miljoen ondernemers overschreden.

Was de zelfstandige zonder personeel vroeger een loser, iemand van je wie wist of dacht dat hij er door zijn baas was uitgegooid, tegenwoordig is hij ‘een zelfbewuste professional. Het zijn witteboordenprofessionals, mensen die doorhebben dat ze minstens 50 procent meer kunnen verdienen als ze de rekening zelf versturen.

De gemiddelde leeftijd van de zzp’er is 37 jaar. Hij of zij wil zelf beslissen over de manier waar–op hij of zij werkt – vaak in de overtuiging dat hij of zij dan meer kwaliteit kan leveren. Verder speelt geld een belangrijke rol: controllers, projectmanagers en andere hooggekwalificeerde werkers verdienen meer als ze voor zichzelf aan de slag gaan. Een andere groep wil zelfstandig en vooral flexibel zijn, om werk met kinderen of andere zorgtaken te kunnen combineren. Ze kunnen overal aan de slag. Grote ondernemingen huren hen in, omdat ze zich willen concentreren op hun kerntaken, de kleinere doen dat, omdat ze door de hoge kosten in geval van ziekte of ontslag liefst zo min mogelijk mensen in dienst nemen.

8 Tips voor wie zelf de baas wil worden en blijven

1. Zorg voor minstens drie opdrachtgevers of klanten
   Het is niet de bedoeling dat u als zelfstandige afhankelijk bent van één enkele opdrachtgever. Probeer daarom principe-toezeggingen los te krijgen en voer gesprekken die tot toezeggingen leiden: dat zorgt dat er later voor dat van het één het ander komt. Maar het gaat daarbij niet alleen om dat u met drie vette contracten begint of aan de fiscale regel van minstens drie opdrachtgevers moet voldoen; het gaat óók om de continuïteit van uw bedrijf op de langere termijn.
2. Zorg voor een financiële buffer
   Vertrekt u vanuit loondienst naar het zelfstandig ondernemerschap, zorg dan voor een goede financiële buffer. Heeft u die niet? Probeer dan bij een kredietverstrekker geld te lenen wanneer u nog in vaste dienst bent: dat is dan veel gemakkelijker. U heeft extra geld nodig om te starten als ondernemer. Niet alleen voor gereedschap of apparatuur, maar ook om bijvoorbeeld drie maanden zonder inkomen te overleven. Als u btw-plichtig bent, moet u de btw op tijd afdragen, ook al zijn uw facturen nog niet betaald door de klant. Dat kan dus aardig oplopen. Verkijk u niet op de te verwachten inkomsten: die kunnen tegenvallen. Bovendien kan het lang duren voordat u uw geld heeft. Betalingen laten soms wel twee maanden op zich wachten. Denk voor een lening overigens ook eens aan de mogelijkheid om van een familielid of relatie te lenen, via de Tanthe Agaath-regeling. Dat kan heel gunstig zijn.
3. Zorg dat uw administratie op orde is
   U moet alles snel kunnen terugvinden: rekeningen, verzekeringspolissen, oude en nieuwe belastingaangiften, bankafschriften. Ook al maakt u gebruik van een accountantsbureau voor het bijhouden van de boekhouding, zorg dan toch voor een overzichtelijk mappensysteem en berg daarin dagelijks facturen, bonnen en afschriften op. U heeft zelf een beter overzicht en het is goedkoper, want de accountant is veel minder tijd kwijt.
4. Zorg voor back-up en steun
   Vraag voordat u begint vrienden, familie, potentiële partners en betaalde hulpen u te helpen als u een acuut probleem heeft. Wie kan af en toe ‘s avonds of in het weekend op de kinderen passen en wie kan uw werk tijdelijk overnemen? Sluit uw partner daarbij niet buiten, maar betrek hem juist erbij. Geef hem een rol als coach of adviseur.
5. Zorg voor genoeg sociale contacten
   De meeste ondernemers doppen graag hun eigen boontjes. Maar vergeet niet dat anderen een dagelijkse bron van inspiratie, humor en tips kunnen zijn. Hoe lang kunt u zonder gesprekspartner bij de koffie, zonder iemand om u heen die in hetzelfde beroep zit, zonder aanspreekpunt? Veel ondernemers vinden het juist ook fijn om 'aanspraak' te hebben. Het is een gegeven dat sommige mensen weer terugkeren naar werk in loondienst omdat ze de aanspraak van collega’s missen! Vraag u van tevoren af of het alleen werken bij u past of dat u liever een ruimte zoekt waar u samen met andere ondernemers kunt werken. Zorg in ieder geval voor voldoende contacten: ga eens sparren met collega-ondernemers, maak koffie- of lunchafspraken om bij te praten en bezoek netwerk- of studiebijeenkomsten.
6. Houd uw vakkennis op peil
   Om te blijven groeien als ondernemer en in uw vak, zult u op de hoogte moeten blijven van ontwikkelingen in uw vakgebied. Mensen die in loondienst werken, worden door hun baas op cursus gestuurd. Als u zelfstandig werkt, dreigt het gevaar dat uw kennis snel veroudert en u daardoor op den duur opdrachten misloopt. Investeer dus in opleiding en volg minstens een keer per jaar een cursus of training. Als u bang bent dat u te veel geld kwijt bent aan dure cursussen, werk dan met een percentage van de winst, bijvoorbeeld 5%. U weet dan zeker dat u niet te veel uitgeeft.
7. Zoek de balans
   Leven gaat vóór werken. Uw familie en vrienden zijn belangrijk, u heeft hun steun hard nodig. Geef familie en vrienden niet de indruk dat de zaak altijd voor alles gaat. Als overwerken dan echt een keer nodig is, zullen ze meer begrip hebben, zich flexibeler opstellen en misschien wel een handje helpen.
8. Heb geduld
   Geef uzelf de tijd om een gezond bedrijf op te bouwen. Voordat u het stadium bereikt dat u genoeg vaste opdrachtgevers of klanten hebt, alles op orde heeft met de Belastingdienst en andere regelgevers, én min of meer verzekerd bent van een behoorlijk inkomen, bent u misschien wel drie jaar verder. Het geeft rust als u met uzelf afspreekt na hoeveel tijd de zaak goed moet draaien.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten in andere media. Bron: De Zaak/ Nicolette Elenbaas & Elsevier