Zijn controllers bereid om prestatie-indicatoren te manipuleren om een positiever beeld te schetsen van het bedrijf of het bedrijfsonderdeel? Ja, luidt het antwoord.

De laatste vijftien tot twintig jaar kwam er meer aandacht voor de controller als strategisch partner van het management. Maar hoe is die actieve rol in het management te combineren met een rol als waakhond van diezelfde organisatie? Kun je van een controller verwachten dat hij zowel het cijfermatige geweten als een businesspartner is?

Een controller blijkt dikwels bereid tot het aanpassen van de berekening om een resultaat van een businessunit mooier te laten lijken dan deze in werkelijkheid was. Na deze enquête onder leden van het Controllers Instituut ging het onderzoek een stap verder. Welke druk brengt de controller zover dat hij bereid is de cijfers te manipuleren om de prestaties van een bedrijfsonderdeel er beter uit te laten zien?

Theoretisch gezien zijn drie omgevingsfactoren die er toe doen. Eén is betrokkenheid bij managementbeslissingen, twee de sociale situatie en de drie de persoonlijkheid. Waren deze factoren alledrie aanwezig, dan was de kans groter dat de controller bereid was een concessie te doen.

Waar het om gaat is de interactie tussen de drie factoren. Alleen voor sterk machiavellistische mensen geldt dat ze onder druk alleen meer gaan manipuleren als ze betrokken zijn geweest bij managementbeslissingen. Minder machiavellistische controllers zijn eerder geneigd de sociale druk tot manipuleren te weerstaan, omdat ze meer het algemeen belang in de gaten zullen houden.

Ethisch handelen kan niet zozeer geleerd worden, maar moet het uit de mens, in dit geval de controller, zelf komen. Een standaard psychologische test zou een goede zaak zijn bij het aannemen van controllers. Ook zou het goed zijn om controllers te trainen en ze daarmee te leren, situaties te herkennen en ermee om te gaan.

Doe de test:
Perfect Match!
Online tool voor de financiële functie
door: Koen Perik en Karel van Herwaarden
Wat wordt eigenlijk van de controller, financieel manager of boekhouder verwacht? Met deze test kunt u als manager of leidinggevende bepalen of u een adequate financiële functie heeft en waar zich mogelijke knelpunten voordoen.

(bron: Financieel Management)