Opleiding: Basisopleiding Beleidsmedewerker Sociaal Domein
Ben jij startend beleidsmedewerker of wil je doorgroeien naar een beleidsfunctie in het Sociaal Domein? De basisopleiding Beleidsmedewerker Sociaal Domein is een praktijkgerichte opleiding en geeft je alle tools in handen om beleidsvraagstukken om te zetten in werkbare oplossingen. Je leert hoe je strategisch denkt én uitvoert, met oog voor politieke en maatschappelijke belangen. Zo groei je stap voor stap uit tot een beleidsmedewerker die het verschil maakt.
Beschrijving
Als beleidsmedewerker of beleidsadviseur in het Sociaal Domein vervul je een sleutelrol. Je beweegt tussen inwoners, uitvoerende professionals, bestuurders en maatschappelijke partners. Je vertaalt abstracte beleidskaders naar concrete oplossingen die werken in de praktijk én gedragen worden door de omgeving. Dat vraagt om meer dan kennis van wet- en regelgeving: het vraagt om visie, politiek-bestuurlijke sensitiviteit, samenwerking en overtuigingskracht.
De basisopleiding Beleidsmedewerker Sociaal Domein helpt je om die rol met vertrouwen te pakken. Je leert hoe je beleid ontwikkelt dat aansluit bij wat er speelt in de samenleving – beleid dat niet alleen klopt op papier, maar ook écht uitvoerbaar is. Je traint het kijken vanuit verschillende perspectieven: voor wie ontwikkel je beleid? Wie heb je tegenover je? En hoe zorg je ervoor dat je beleid aansluit bij andere domeinen en belangen?
De basisopleiding Beleidsmedewerker Sociaal Domein is speciaal ontwikkeld voor startende beleidsmedewerkers én professionals die willen doorgroeien naar een beleidsfunctie. In zeven modules wordt je meegenomen in alle facetten die van belang zijn voor een goede beleidsmedewerker.
Onder begeleiding van ervaren trainers werk je aan praktijkopdrachten, reflecteer je op je eigen rol en bouw je stap voor stap aan een persoonlijk portfolio. Zo ontstaat een leertraject dat niet alleen theoretisch sterk is, maar vooral aansluit bij jouw werkpraktijk.
Leerdoelen van de opleiding:
- Begrijpen van de kernwetten en historie van het Sociaal Domein.
- Herkennen van maatschappelijke thema’s en kernconcepten (integraliteit, zelfredzaamheid).
- Inzicht in het politiek-bestuurlijk functioneren van gemeenten.
- Begrip van beleidsprocessen en de rol van beleidsmedewerkers.
- Leren werken met beleidstheorieën en analysemethoden.
- Inzicht krijgen in effectiviteit en evaluatie van beleid.
- Verkennen van rollen binnen beleid en samenwerking.
- Werken met participatievormen en bestuursstijlen.
- Versterken van advies- en samenwerkingsvaardigheden.
- Inzicht in gemeentefinanciën, verantwoording en integrale aanpak.
- Kennis van juridische en financiële kaders.
- Effectief communiceren binnen een bestuurlijke context.
- Schrijven en beoordelen van beleidsteksten.
Programma
Module 1 Introductie Sociaal Domein
E-learning ter voorbereiding op de les: E-learning Wetten Sociaal Domein:
- Juridische kaders Sociaal Domein: Wmo, Jeugdwet, Participatiewet, Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, Inburgering;
- Stelsel van sociale zekerheid.
Klassikale lesdag:
- Schets historie Sociaal Domein en betekenis voor veranderende rollen overheid;
- Actuele thema’s /beleidsvelden Sociaal Domein;
- Concepten als integraliteit, participatie, zelfredzaamheid;
- De verschillende soorten actoren Sociaal Domein;
- Schets flankerende wetgeving onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid;
- Reflectie en portfolio.
Module 2 Introductie gemeentelijk beleid en beleidsproces
Klassikale lesdag:
- Positionering beleid Sociaal Domein;
- Operationele, tactische en strategische beleidsvoering;
- Gemeente als politiek bestuursorgaan; onderdelen en processen;
- Gemeente als beleidsuitvoerder; beleidsproces en cyclus, planning en controle cyclus;
- Beleidsruimte binnen bestaand staats- en bestuursrecht;
- Reflectie en portfolio.
Module 3 Beleidsinhoud en -effectiviteit
Klassikale lesdag:
- Beleidstheorie;
- Diverse analyse modellen met betrekking tot stakeholders, risico, multicriteria;
- Bestuurlijke en beleidsinstrumenten;
- Evaluatiesoorten ex ante, ex durante en ex post;
- Indicatoren en variabelen;
- Effectiviteit van beleid: werkzame elementen;
- Reflectie en portfolio
Module 4 Rolspanningen en samenwerking
Klassikale lesdag:
- Maatschappelijke en politieke sensitiviteit;
- Rollen overheid, burger, instellingen, bedrijven en ambtelijk apparaat;
- Participatie, doe-democratie en doe-vermogen;
- Participatieladder en bijbehorende bestuursstijlen;
- Beleidsmedewerker als spin in het web: project-, programma- of procesregie;
- Politiek-ambtelijke verhoudingen;
- Vaardigheden communicatie, samenwerking en advies aan de hand van verschillende modellen;
- Reflectie en portfolio.
Module 5 Financiering, ontkokering en integraliteit
Klassikale lesdag:
- Financiering gemeente en Sociaal Domein;
- Inkoop, budgethouderregeling, aanbesteding en contracten;
- Alternatieve financieringsmodellen;
- Verantwoording beleid: prestatie indicatoren, legitimatie en rekenkamers;
- Integraal beleid: ontkokering, Integraliteit en AVG;
- Uitvoeringsfase: implementeren, monitoren, bijstellen, handhaven;
- Elementen succesvolle samenwerking;
- Vaardigheden communicatie, samenwerking en advies adhv verschillende modellen;
- Reflectie en portfolio.
Module 6 Adviseren, communiceren en schrijven
E-learning ter voorbereiding op de les: E-learning Nederlands schrijven op B1-niveau.
Klassikale lesdag:
- Vaardigheden communicatie, samenwerking en advies aan de hand van verschillende modellen;
- Beleidsteksten schrijven: doel/doelgroep/structuur en inhoud;
- Beleidsteksten beoordelen;
- Reflectie en portfolio.
Module 7 Eindpresentatie & Best Practices
E-learning (aanvullende niet verplichte lesstof): E-learning Presenteren doe je zo!
Klassikale lesdag:
- Maatschappelijke en wettelijke ontwikkelingen;
- Casuïstiek en best practices: wat werkt en wat niet?
- Delen van ervaringen en uitdagingen uit de praktijk;
- Reflectie op de leerdoelen en persoonlijke leiderschap;
- Toetsing: Portfolio presentatie;
- Certificaat uitreiking.
