Biomimetica of biomimicry
De wetenschap die de natuur bestudeert om problemen en technische vraagstukken op te lossen (bios=leven, mimesis=nabootsen). De natuur is een tijdje uit de gratie geweest. Door chemicaliën en grootse machines lijkt de wereld maakbaar. De gentechnologie doet een enkeling geloven dat hij God is, zonder oog te hebben voor wat verloren gaat. We overschatten de draagkracht van de aarde.

De laatste tijd komt het besef weer terug dat de natuur ons jaren vooruit is op het gebied van technologie en andere wetenschappen. De vraag naar duurzaamheid en de bedreiging van ons voortbestaan maakt dat er weer belangstelling komt om te overleven. De “heat, beat and treat” (verhitten, slaan en behandelen) methode wordt vervangen door methodes die natuurlijk zijn en aanvoelen. Kevlar (stof voor b.v. kogelvrije vesten) wordt uit petroleum vervaardigt, met zwavelzuur, verhit en onder grote druk geperst. De spin heeft slecht water en een kamertemperatuur nodig om waterafstotende zijde te maken die 5 maal sterker is dan staal en vele malen flexibeler dan Kevlar.

Voorbeelden uit de natuur
We kunnen de natuur niet kopiëren, daarvoor is zij te complex, maar wel als inspiratiebron gebruiken. Voorbeelden van natuurlijke oplossing zijn klittenband van de klitwortel, de Eifeltoren gebaseerd op de krachtlijnen van dijbenen, het vliegtuig gebaseerd op zware vogels, de robotarm gebaseerd op de kreeftenpoot die 360 graden kan draaien, zelfreinigende deklagen gebaseerd op de lotusbloem.

Een natuurlijke organisatie
Wat kan de natuur voor een organisatie betekenen? Lijkt de leiderschap- of verkoopstijl op de "heat, beat en treat" methode? Moet jij of de klant zich aanpassen aan de taken en producten, of worden talenten en inzichten gebruikt om de taken en producten te verbeteren? Een wandeling in het bos kan meer vragen beantwoorden dan een uren durende vergadering.

Waarom staan er onder de grote eik geen kleine eikjes. De grote eik is een ruilhandel begonnen met de eekhoorn om zijn eikels over het hele bos te verspreiden. Waarom staan er in het eikenbos geen dennenbomen. Door bijvoorbeeld de afvallende bladeren wordt de ondergrond geschikt voor soortgenoten. Teamwork! Al wandelend door bos en langs het strand komen de natuurlijk oplossingen vanzelf aanwaaien, "natuurlijk leiderschap".

Het schonen van het brein
De vakantietijd is voor degenen die graag hun brein laten werken een periode om de organisatie te vergelijken met de natuur. Overschat u de draagkracht van uw organisatie? Wordt het tijd voor verandering? Hoe evolueert u organisatie- en leiderschapstijlen naar een flexibele, oersterke organisatie?

De natuur als inspiratiebron
De natuur is gericht op overleven. Dat is een ander woord voor duurzaamheid en continuïteit en dat is wat organisaties willen. Bewezen natuurlijke principes worden bijvoorbeeld toegepast bij veranderingsprocessen en creatieve processen. “Natuurlijk” is niet hetzelfde als simpel of eenvoudig, maar eerder doordacht en effectief.

E-mail uw creatieve vergelijkingen. Dat kan weer een inspiratie voor anderen zijn.

John van der Borg
Business consultant, trainer en coach
Meer informatie op www.sigma-management.nl