Ook de top ontkomt dus niet aan de jaarlijkse beoordelingsronde. De evaluatie van de CEO en de raad van bestuur heeft door de code-Tabaksblat en de beloningsdiscussie extra scherpte gekregen. Commissarissen hebben de afgelopen jaren onvoldoende opgelet bij de beloningscontracten. Nu willen ze goede beoordelingsgesprekken voeren aan de hand van duidelijke prestatiecriteria. De beurskoers voldoet daarbij niet meer, de criteria moeten hard, meetbaar en beïnvloedbaar zijn.

Lastiger nog is de evaluatie van de competenties van de topman. De ondergeschikten weten als eersten dat hun baas niet functioneert. Maar als commissaris kun je moeilijk de hiërarchie doorbreken om bij het tweede echelon te gaan informeren. Is dat de reden dat commissarissen een niet-functionerende topman te lang laten zitten?

Meestal ontbreekt ook een goede tweede man, doordat de CEO te dominant is. Dat maakt het moeilijker om de topman weg te sturen.' Executive searchers pleiten dan ook voor intensievere contacten van de commissarissen met de top 20-managers, hoe tijdrovend en delicaat ook. Sinds de code-Tabaksblat evalueren de commissarissen ook hun eigen functioneren.

De code schrijft alleen voor dát er geëvalueerd moet worden, maar niet hóé. En dus varieert het beoordelingsproces van een informeel rondje tot uitgebreide interviewsessies met commissarissen, bestuurders, de accountant en bijvoorbeeld grote aandeelhouders, onder begeleiding van een headhunter, beloningsadviesbureau of bestuurspsycholoog.

Wat leveren de evaluaties op?
De evaluaties bieden gestructureerde input voor de beslissing om een commissaris niet te herbenoemen. Uiteindelijk wordt de effectiviteit van de raad van commissarissen echter bepaald door de groepsmores. Hoe kritisch wordt er doorgevraagd, wordt er om meer informatie gevraagd, hoeveel tijd besteed je eraan? Die mores doorbreek je niet met een evaluatie. Een andere valkuil is het kiezen voor een informele setting voor de gevoelige jaarlijkse exercitie.

Evaluatielessen voor bestuurders:
- Onderhoud contacten met de top 20-managers. Zo krijgt u een goed beeld van de topbestuurder wiens competenties u gaat evalueren
- Kies niet te snel voor een informele setting voor een evaluatie, dat leidt snel af
- De effectiviteit van een raad van commissarissen wordt bepaald door de groepsmores
- Houd de criteria hard, meetbaar en beïnvloedbaar.

Doe de test:
Perfect Match!
Online tool voor de financiële functie
Koen Perik en Karel van Herwaarden
Wat wordt eigenlijk van de controller, financieel manager of boekhouder verwacht? Met deze test kunt u als manager of leidinggevende bepalen of u een adequate financiële functie heeft en waar zich mogelijke knelpunten voordoen.

Of ga naar de rubriek LEIDERSCHAP en lees daar:
- Europa, ethisch ondernemingsreveil of dwaallicht?
- Leiderschap is een kwestie van jezelf in de hand houden.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen artikelen in andere media. Bij elke bijdrage vermelden wij de oorspronkelijke bron. (bron: Financieel Dagblad)