Groene supermacht is in de eerste plaats het verhaal van Diederik Samsom zelf: zijn jaren in Brussel als architect van de Green Deal en Fit for 55. Dat levert een levendige kijk-in-de-keuken op over hoe Europese en internationale klimaatwetten werkelijk tot stand komen met ramkoersonderhandelingen, berekende compromissen en stille deals in nachtelijke trilogen.

Voor managers in overheid en bedrijfsleven is het boek interessant als praktijkcollege in Europees machtsspel en beleidsimplementatie. Samsom laat scherp zien hoe klimaatbeleid verschuift van morele missie naar harde industriepolitiek: eerst “we redden het klimaat en dat is goed voor de economie”, nu “we redden onze economie en dat helpt het klimaat mee”. Zijn lezing van het Draghi-rapport over verduurzaming als concurrentiestrategie is helder, en direct relevant voor bedrijven die strategische keuzes moeten maken in energie, grondstoffen, ketens en locatie.

Belangwekkend zijn de hoofdstukken over rechtvaardigheid en draagvlak. Samsom is uitgesproken: alleen de rijken belasten is niet genoeg; ook de middenklasse zal moeten meebetalen, en zonder een eerlijk sociaal klimaatbeleid ontspoort de transitie. Zijn beschrijving van het Sociaal Klimaatfonds en van concrete instrumenten (huishoudens compenseren, energiecoöperaties, herverdeling) is nuttig voor bestuurders die zoeken naar combinaties van CO₂-sturing en sociale stabiliteit.

Hij is techoptimist: hij schetst een wereld waarin duurzame technologie economische groei mogelijk houdt, zelfs met meer dan tien miljard mensen. Tegelijk erkent hij afhankelijkheid van geïmporteerde energie en grondstoffen en de geopolitieke verschuiving richting Afrika en de Golfstaten. Voor industrie- en energie­strategen is dat verplichte kost.

Een zwakte van het boek is de nadrukkelijke ik-centrale benadering. Het is soms erg veel Diederik. De ‘rise and fall’ van een kabinetschef klinkt voortdurend mee. Kritische tegenspraak, mislukkingen en alternatieve denkrichtingen komen minder uit de verf. Dat voedt deels het verwijt van tegenstanders dat het een technocratische maakbaarheidsfantasie is. Toch zou het zonde zijn het boek om die reden weg te leggen.

Voor wie beleid maakt of erdoor geraakt wordt, biedt Groene supermacht een open blik in de Brusselse keuken en een samenhangend verhaal over wat er de komende decennia op Europa, bedrijven en burgers afkomt. Lees het niet als neutrale analyse, maar als betrokken, goed geïnformeerde kijk-in-de-keuken waarop je je eigen strategie kunt scherpen.

Walther Ploos van Amstel.