Goederen veilig en schoon afleveren én afval efficiënt inzamelen in onze binnensteden: het is een enorme uitdaging. Helemaal sinds de invoering van zero-emissiezones per 1 januari 2025, terwijl de stedelijke bevolking juist blijft groeien. Het PBL voorspelt dat in 2035 de vier grote steden tussen de 12 en 26 procent meer inwoners zullen hebben. Dat betekent: meer pakketjes, meer horeca- en kantoorleveringen, meer bouw- en renovatieprojecten én meer afval. Hoe houden we het stadsvervoer werkbaar, veilig en duurzaam?

Transport en Logistiek Nederland (TLN) bundelde praktijkverhalen in het rapport Stadslogistiek tot in de kern. Vervoerders uit alle segmenten – van bouw tot supermarkten en van pakketbezorging tot horeca – delen daarin hun uitdagingen én oplossingen. Hun boodschap is duidelijk: voorkomen dat goederenvervoer onmogelijk wordt, kan alleen als overheid, ondernemers en logistieke partners elkaar beter opzoeken.

Luister ook naar de podcast!

Uitdagingen in de binnenstad

Vervoerders zien dagelijks hoe complex stedelijke distributie is geworden. Elke gemeente kent eigen regels voor vergunningen, voertuiglengtes of venstertijden. Bedrijven geven tienduizenden euro’s uit aan leges en verliezen veel tijd met papierwerk. Bovendien leiden tijdsrestricties en pollers vaak tot méér vrachtwagens op straat: omdat alle leveringen voor 11.00 uur moeten plaatsvinden, zijn er extra voertuigen nodig om dat binnen de venstertijd te halen.

Ook verkeersveiligheid blijft een grote zorg. Leveringen bij scholen of kinderdagverblijven rond brengmomenten vergroten risico’s. En gebrek aan goede laad- en losplekken dwingt chauffeurs soms om op onveilige plekken stil te staan – met boetes en gevaarlijke situaties tot gevolg.

Daarnaast speelt het spanningsveld tussen leefbaarheid en bereikbaarheid. Steden willen ruimte voor voetgangers en fietsers, terrassen en evenementen. Tegelijk moet de stad dagelijks worden bevoorraad met alles van broodjes en pakketjes tot kozijnen en bouwmaterialen.

Praktische tips van vervoerders

Gelukkig brengen vervoerders meer dan problemen alleen. Uit hun praktijkverhalen komen concrete tips naar voren die gemeenten en beleidsmakers direct kunnen toepassen:

• Zoek samenwerking en eenduidigheid. Harmoniseer regels en vergunningen zoveel mogelijk. Eén loket en duidelijke afspraken scheelt vervoerders tijd en kosten.

• Denk aan de keten. Verkeersveiligheid is niet alleen een zaak van vervoerders. Ook opdrachtgevers en ontvangers kunnen bijdragen door levermomenten slim te plannen.

• Faciliteer loslocaties. Goede, bereikbare laad- en losplekken verbeteren de veiligheid en versnellen het proces.

• Geef privileges aan schone voertuigen. Toegang tot busbanen of ruimere venstertijden helpt zero-emissie voertuigen sneller door te breken.

• Spreid leveringen in de tijd. Voorkom piekdrukte in de ochtend door venstertijden flexibel te hanteren.

• Gebruik bestaande hubs. Nieuwe stedelijke hubs werken alleen bij voldoende schaal. Maak gebruik van bestaande structuren en stimuleer samenwerking tussen vervoerders.

• Stimuleer volle wagens. Een hogere beladingsgraad vermindert voertuigbewegingen.

• Neem vervoerders vroeg mee. Betrek de sector bij wegwerkzaamheden of circulatieplannen om onnodige omrijdkilometers te voorkomen.

Niet alleen Amsterdam of Rotterdam worstelen met stadslogistiek. Juist middelgrote steden, met vaak compacte centra, lopen tegen dezelfde beperkingen aan. Daar is de balans tussen leefbaarheid, toerisme en bevoorrading misschien nog kwetsbaarder. Vervoerders pleiten voor maatwerk, maar wel binnen een landelijk kader.

Segmenten in beeld

Elke sector kent zijn eigen knelpunten:

• Winkelstraten en horeca hebben baat bij ruime loslocaties en spreiding van bezorgtijden.

• Supermarkten vragen om leveringen buiten de piekuren, zodat grote stromen klanten en vrachtwagens elkaar niet kruisen.

• Pakketbezorgers benadrukken het belang van hubs en consolidatie om het aantal busjes te beperken.

• Bouwtransport en bouwmaterialen zijn gebaat bij vroege aanrijtijden en duidelijke regels over voertuiglengte en gewicht.

• Afvalinzameling kan efficiënter als inzamelaars toegang krijgen tot slimme routes en ruimere venstertijden.

Conclusie: samen vooruit

De verhalen laten zien dat vervoerders niet klagen om te klagen, maar juist meedenken over oplossingen. Hun tips zijn vaak eenvoudig én effectief. De kern is samenwerking: zoek elkaar op, ga de straat op, praat mee en kijk mee. Stadslogistiek is te complex om vanachter een bureau te regelen.

Met duidelijke regels, betere afstemming en privileges voor schone voertuigen kan de binnenstad bereikbaar, leefbaar én duurzaam blijven. Iedereen wint: bewoners, ondernemers, gemeenten én de vervoerders zelf. Professionals in steden, logistiek en beleid: de uitnodiging van de sector is helder. Stap in, rijd mee, luister en kijk. Alleen samen zorgen we dat de stad bevoorraad blijft – veilig, efficiënt en zero emissie.

Lees ook: Topsector Logistiek: stadslogistiek blijft groeien en dat kan niet meer

Luister de podcast over het rapport.