Efficiëntie is de kern van goed transport. Toch gebruiken veel vervoerders nog altijd de traditionele beladingsgraad om te meten hoe vol hun vrachtwagens zitten. Die maatstaf stamt uit een tijd van eenvoudige ritten van a naar b - vaak gevolgd door lege kilometers terug. Maar de logistieke praktijk van vandaag is anders: veel stops, wisselend materieel, eenheden en kleinere zendingen.

De beladingsgraad schiet dan tekort, zegt Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam op Logistiek.nl.

De Load Performance Indicator (LPI)

Daarom is het tijd voor een betere standaard: de Load Performance Indicator (LPI). Deze nieuwe maatstaf deelt de vervoersprestatie – de verplaatste lading over de hemelsbrede afstand – door de ingezette capaciteit: het laadvermogen keer het aantal gereden kilometers. Zo laat de LPI zien hoe effectief voertuigen écht worden ingezet, inclusief het effect van lege of halflege ritten.

De LPI is ontwikkeld door de Topsector Logistiek in samenwerking met TNO en vervoerders. Hij is eenvoudig toe te passen met data die veel bedrijven toch al verzamelen voor CO₂-rapportage (volgens de nieuwe ISO-norm). Met alleen het kenteken en enkele operationele gegevens is de LPI al te berekenen. De eerste gebruikers zijn enthousiast. De LPI maakt knelpunten en verbetermogelijkheden direct zichtbaar. Met relatief beperkte bedrijfsgegevens krijg je toch al een goede indicatie. 

LPI in de praktijk: betrokkenheid nodig

Transportbedrijven Cornelissen Transport en Van der Wal pasten de LPI toe op een compleet jaar aan operationele data. Samen analyseerden ze de ritten van meer dan 250 vrachtwagens – goed voor ruim 9 miljoen kilometer. Sommige uitkomsten van de pilot waren voorspelbaar, maar er zaten ook opvallende inzichten tussen. Zo bleek dat actiegedreven ritten juist een negatief effect hadden op de bezettingsgraad, terwijl vooraf werd verwacht dat deze aanpak de LPI zou verbeteren. Dit onderstreept het belang van een onafhankelijke blik op de data.

Om succesvol te werken met de LPI is betrokkenheid nodig van alle schakels in de keten. Binnen de supply chain bestaan vaak tegenstrijdige belangen, en alleen wanneer partijen echt bereid zijn samen te werken, kunnen structurele verbeteringen worden doorgevoerd. Als opdrachtgevers en vervoerders gezamenlijk slimmere afspraken maken – bijvoorbeeld over ordergroottes of tijdvensters – verbetert niet alleen de LPI, maar ook het rendement en de duurzaamheid van het transport.

De pilot bij transportbedrijven Cornelissen Transport en Van der Wal maakt duidelijk dat vooral opdrachtgevers veel invloed hebben op de factoren die de LPI bepalen. Door bewust om te gaan met levervoorwaarden en orderstructuren, kunnen zij sturen op betere benutting van transportcapaciteit. Dat is niet alleen financieel aantrekkelijk, maar ook essentieel in het kader van duurzaamheidsdoelen en regelgeving zoals de CSRD. De verkregen inzichten blijken bovendien waardevol als input voor commerciële gesprekken met opdrachtgevers, omdat ze de impact van keuzes in de keten onderbouwen met concrete data.

LPI is een krachtig instrument

De LPI biedt vervoerders een krachtig instrument om met opdrachtgevers te praten over leverfrequentie, venstertijden en voertuigkeuze. Het resultaat: lagere kosten, minder voertuigen, minder uitstoot. In tijden van chauffeurstekorten en drukke wegen is dat niet alleen slim, maar ook maatschappelijk verantwoord. De LPI laat zien waar het beter kan – en dat maakt het dé nieuwe standaard voor moderne logistieke ondernemers die samen met hun opdrachtgevers duurzamer efficiënt willen werken.

Kom op 2 juli naar de bijeenkomst over de LPI bij Connekt in Delft!

Walther Ploos van Amstel

Op Logistiek.nl