Kerstmis, 2005. Om precies te zijn de dag voor kerstmis. Op boekenjacht voor een hele speciale vriend. De Dikkevandam, het culinair gastronomische naslagwerk van Johannes van Dam, staat op zijn verlanglijstje. Dol als hij is op goed eten en stevige mannen. Echt zijn ideale cadeau kerst. Bijna 2 kilo, 736 pagina's en slechts 39,90 euro.
De Dikkevandam is de deur uitgevlogen. In nauwelijks een week was de eerste oplage van 6500 exemplaren compleet uitverkocht. En tot aan de dag van vandaag in herdruk. En het lukt de arme boekdrukkers maar niet om snel een herdruk in de winkels te krijgen. Ik niet blij, boekwinkels niet blij en Johannes niet blij.
Logistiek moet een nachtmerrie zijn voor de slimme marketing jongens en meisjes van de uitgeverij en voor Johannes van Dam als auteur. Wat een uniek verkoopsucces hadden zij gemaakt. Je bedenkt een heel mooie product en dan kan logistiek het niet aan. De boeken komen de lange keten van drukkerij, binderij en distributiecentrum niet uit. En dat voor een product dat het echt moet hebben van de kerstverkopen. Resultaat: gemiste verkopen en straks de herdruk bij de Slegte?
Ze hadden veel kunnen leren van aloude logistieke lessen. Er is point-of-sale informatie beschikbaar. Met supply chain software kun je de logistieke informatie van de deelnemers in de logistieke keten aan elkaar plakken. Er bestaat zoiets als collaborative planning. We leven in het Internettijdperk dus alle informatie is transparant. Er is toch printing-on-demand. Ga eens kijken naar hoe Apple de iPod regelt. Ga spieken bij DVD-producenten. Ga in de schoolbanken bij Mattel en Lego.
Hebben ze dan zitten pitten? Maar misschien is het de jongens en de meisjes van de uitgeverij ook niet verteld door hun logistieke collega’s die alleen maar denken in termen van voorraden, kostprijs per boek en benutting van de machines en niet in termen van marktaandeel, concurrentie en winst.
Wedden dat er om het luttele prijsverschil van 1 euro drukkosten besloten is het boek ver weg in China of Oost-Europa te drukken in plaats van snel en dicht bij de markt? De macht van het calculerende bureaucraatje!
In 2005 won kalfsvlees producent Van Drie Groep de Nederlandse Logistiekprijs. Volkomen terecht. Wat doen zij het goed. Als er een prijs voor logistieke onbenulligheid zou bestaan, dan mag die in 2005 naar de mensen in het boekenvak. Jongens en meisjes gefeliciteerd!
Vanmiddag ga ik lekker shoppen. Op zoek naar een vervangend kerstkado. Dan toch maar de nieuwe Madonna in special edition…
Prof. Dr. Walther Ploos van Amstel.
Nederlandse Defensie Academie
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Ga eens kijken in een drukkerij. Mijn gokje is dat je niet weet hoe drukinkt ruikt. Ik was ook in “de boekwinkel”, net als jij. Wat mij opviel was een torenhoge stapel van de Dikke van Dale: bijna tot het plafond opgestapeld driedelig-grauwgrijs. En dat voor een (mijns inziens) krankzinnig bedrag voor een applicatie die alleen BINNEN MS Word werkt en niet “elders” op mijn PC.
Volgende dag (iets vergeten, toeval): bijna uitverkocht !!!!! Ook stapels van het flankerende “groene boekje” vervluchtigen in Pincodes waar je bij staat. Zijn we in verschillend boekwinkels geweest? Kan, maar de grote boekuitbaters van onze poldervlakte” hebben één inkoop, dus daar kan het verschil niet in zitten. Wat zie jij nou anders dan ik? De Dikkevandam is de deur uitgevlogen . . .” zeg je. Hè, hè, da’s nogal wiedes voor een typisch “Kerst-ik-weet-zo-gauw-niets-anders-alles-heeft-ie-al-mag-best-wat-kosten-maar-niet-te-gek-product”. Dat kan een blinde zien. Hoe kom je er nou bij dat er “even ”een herdruk” zou moeten plaatsgrijpen. Iedereen die ook maar iets weet van de drukkerijsector weet dat “even herdrukken” een opstarttijd heeft. En een risico. Ennuh . . . hoe groot is de markt???????? Kijk, daar gaat het nou om. Het heeft helemaal niets te maken met logistiek. Het heeft te maken met productietijd (1) en vooral met kloten (2) entrepreneurschip.
En dan wat je erbij haalt: printing on demand, IPod. Ben jij bereid een matige drukkwaliteit te accepteren voor een naslagwerk dat jaren meemoet? Nee dus. Dat moet boekdrukkwaliteit hebben, liefst in hoogglans diepdruk.
De “jongens en de meisjes van de uitgeverij” zoals jij ze noemt weten héél erg goed hoe dit WEL zou kunnen. Natuurlijk maakt een verschil van 1 euro drukkosten wat uit. Natuurlijk denken de logistieke collega’s in termen van voorraden, kostprijs per boek en benutting van de machines: daar zitten ze voor. Het probleem zit em bij de inschatting up-front.
Jij zegt: “Wedden dat er om het luttele prijsverschil van 1 euro drukkosten besloten is het boek ver weg in China of Oost-Europa te drukken . . “. Ook dat maakt niets uit in dit geval: ook in Verweggistan kunnen ze grote series drukken en als je op tijd genoeg besteld kom je echt de Kerstdagen door.
Kijk even naar de situatie in de drukkerij wereld (en niet alleen in Nederland): pakwek 3 x zoveel capaciteit als marktvraag. De sector wordt gegeseld door digitalisering: elektronisch toegankelijkheid, copy, paste alles willen we en . . . krijgen het ook. Daarom zullen boeken steeds maar duurder worden en als bomen op de lijst van uitstervende rassen komen worden eerst Huis-aan-huisbladen verboden (ben ik voorstander van) en daarna ook boeken. Ben ik óók een voorstander van, maar tot die tijd zal het trieste vak van uitgever worden gedomineerd door uitsluitend één enkele parameter: kritische massa. Ik voorzie ook een fusie tussen uitgeverijen en “de Slegte” (je weet wel, waar al die GOEDE boeken uiteindelijk terecht komen). Madonna niet: die gaat naar het Kruitvat.
Groet,
Jos Steynebrugh
Marketing Consulent
Wat ik je niet wil onthouden is onderstaande artikel dat in Parool stond:
Dedikkevandam niet aan te slepen
JOS BLOEMKOLK
AMSTERDAM - De kookbijbel van Johannes van Dam, Dedikkevandam, is een bestseller die nauwelijks in de winkel heeft gelegen. Er zijn al 26.500 exemplaren van verkocht. De derde druk verschijnt 3 februari.
Het succes heeft iedereen verbaasd, inclusief uitgeverij Nijgh & Van Ditmar en de boekhandel. Van de eerste druk van 6500 stuks werden in eerste instantie slechts 2500 exemplaren door de boekhandel ingekocht, het normale aantal voor een boek van Van Dam, dat uiteindelijk meestal een verkoop haalt van 7500 exemplaren.
Maar nu was alles anders. Uitgever Vic van de Reijt: ''Die eerste druk was in drie dagen weg. Het boek heeft van 17 tot 20 november in de winkel gelegen. Johannes was op het NOS-Journaal, dat hem volgde op zijn strooptocht naar voedsel in Amsterdam. Daar kun je als uitgever alleen maar van dromen. Boekhandel Athenaeum had een signeersessie, maar ze hadden maar vijftig exemplaren, terwijl er een rij stond tot bij de Kinderboekwinkel om de hoek. 'Een zeldzame bestseller,' schreef Martin Bril.''
Nijgh & Van Ditmar liet zo snel mogelijk een tweede druk maken, van twintigduizend exemplaren. Zo'n oplage is volgens Van de Reijt onder bijna alle omstandigheden een waagstuk voor een boek van die omvang, ingewikkeldheid (schutbladen, leeslint, illustraties) en prijs (€39,90). Maar in dit geval niet.
De normale levertijd voor zo'n druk is twee maanden, vanwege die ingewikkeldheid, waar dan nog bijkomt dat papier nodig is dat speciaal moet worden aangemaakt en dat een levertijd heeft van drie tot vier weken.
De Duitse drukker, in Leipzig, slaagde erin de tweede druk vlak voor Kerstmis af te krijgen. Van de Reijt: ''De lading kwam in twee delen naar Nederland. De eerste haalde het Centraal Boekhuis nog, de tweede niet. Toen zijn we ons eigen boekhuis geworden. We hebben de boeken zelf opgeslagen in een ruimte van een medewerker in Zuidoost en ze op de dag voor Kerstmis in konvooi door Nederland bij de boekhandels afgeleverd. Daar zijn ze onder de toonbank verkocht aan mensen die ze hadden besteld.''
De derde druk is bij toeval gesteld op achttienduizend exemplaren. Van de Reijt had het aantal van achtduizend opgegeven, het hoofd verkoop van Nijgh tienduizend. Die aantallen zijn per ongeluk bij elkaar opgeteld. Maar toen die fout was ontdekt, liet de uitgever het maar zo. Er waren al weer tienduizend boeken 'in nota' (besteld). Dat kwam wel goed.
Van de Reijt: ''Er is een soort wildheid ontstaan rond dit boek, een magie. 'Heb jij Dedikkevandam gezien? Heb jij hem al? Kun je hem ergens vinden?' Het is een hype zoals ik die nog niet heb meegemaakt bij een boek van deze aard. Het was natuurlijk vervelend nee te moeten verkopen rond de feestdagen, maar ik denk dat de schaarsheid de verkoop uiteindelijk alleen maar stimuleert. Het is een ongelooflijk lekkere manier van uitgeven: drukken op bestelling. Zouden we vaker moeten doen.''
Johannes van Dam is volgens Van de Reijt 'gelukkig zijn mopperige zelf gebleven'. ''Maar we hebben hierover geen probleem gehad. Als je het kunt uitleggen, is het goed. Hij snapt het, want hij weet ook veel van drukken.''