In 5 stappen naar inspirerend leiderschap

Content kennispartner

Elke leider heeft het in zich zijn of haar teamleden te inspireren, maar in de hectiek van het drukke werkleven en de dagelijkse verplichtingen lijkt dat vermogen uit te doven. De volgende 5 stappen zetten je weer op het goede pad.

1. Start met jezelf

De belangrijkste meerwaarde van leiders is dat ze hun team kunnen inspireren om tot bijzondere prestaties te komen. Maar het gaat vaak anders: de dagelijkse werklast roept een soort overlevingsstrategie in het leven, waarbij het er vooral op aankomt zo doelmatig mogelijk aan alle verplichtingen te voldoen. De relatie met het team wordt teruggebracht tot een basale uitwisseling van instructies en informatie. Tegelijk verliezen we ons vermogen om in te spelen op de omgeving die juist sneller dan ooit verandert. De vitaliteit en onbevangenheid verdwijnen naar de achtergrond.
De eerste stap om terug te keren naar inspirerend leiderschap is dat je jezelf bepaalde vragen stelt. Wat vind je nou écht belangrijk? En waarom vind je dat belangrijk? Anderen inspireren lukt alleen als je dicht bij jezelf bent, weet waar je voor staat, en dat op anderen kunt overbrengen. Onderzoek en reflectie zijn nodig om te ontdekken welke bijdrage je aan de organisatie wilt leveren.

2. Blijf bij je waarden

De volgende stap is dat je je waarden uitdraagt. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar vaak komen we tot de ontdekking dat we dingen die we zelf belangrijk vinden, eigenlijk zelf niet in de praktijk brengen. Met de invloed die je als leider op je team hebt, kan dat veel gevolgen hebben – wat de noodzaak om jezelf bij de les te houden sterk vergroot. De opdracht is je eigen gedrag eerlijk onder ogen te zien, en na te gaan of je woorden en daden met elkaar overeenstemmen. Door een leider die het ene zegt maar het andere doet, laten we ons niet snel inspireren. Andersom: gepassioneerd voorbeeldgedrag is onweerstaanbaar.

3. Durf kwetsbaar te zijn

Een veelgemaakte vergissing is dat leiders onfeilbaarheid willen uitstralen en veinzen alles onder controle te hebben. Ze hebben alle oplossingen al bedacht. De boodschap die ze daarmee uitstralen, is dat ze hun team eigenlijk alleen voor het uitvoerende werk nodig hebben. Dat is niet erg inspirerend. Leiders die hun teamleden de ruimte geven hun eigen oplossingen te vinden, zijn dat wel. Zoals elk mens hebben leiders zowel sterke als zwakke eigenschappen. Juist als je in staat bent die te erkennen, kom je niet zwakker maar juist menselijk en dus sterker over. Alles bij elkaar realiseer je samen met je teamleden de organisatiedoelen, waarbij ook zij hun talenten kunnen inzetten en ruimte krijgen om fouten te maken en te leren. De teamleden voelen zich serieus genomen.

4. Organiseer dialoog

Vaste oplossingen verliezen steeds meer hun waarde in organisaties. Re-organisaties en ontwikkelingen zoals nieuwe technieken en nieuwe concurrenten vragen om veel flexibiliteit. Soms zijn daar nieuwe organisatievormen voor nodig, zoals zelfsturing, soms volstaat het oude prima. De omstandigheden bepalen vaak de leiderschapsvorm die nodig is. De uitdaging is met alle verschillen en veranderingen om te gaan.
Dialoog is daarbij het belangrijkste instrument dat leiders houvast kan geven. Als er sprake is van open dialoog hebben de teamleden, die ook met onzekerheden worden geconfronteerd, de mogelijkheid zich te uiten. En wanneer je weet dat er naar je wordt geluisterd, ben je tot meer inzet bereid. Daarnaast komen met dialoog de gemeenschappelijke waarden die aan het werk richting geven naar boven. Dat werkt motiverend. Open dialoog wil ook zeggen dat je als leider bereid bent om alle meningen aan te horen, dus ook degene die je niet graag hoort. Daarna krijgen besluiten over hoe het team verder gaat meer draagvlak.

5. Geef vertrouwen

Een kenmerk van professionals is dat ze vaak enthousiast zijn voor hun vak. Hun enthousiasme groeit als ze voelen dat er vertrouwen in hun vakmanschap wordt gesteld, bijvoorbeeld doordat ze de ruimte krijgen om hun werk zelf in te richten. Er zit ederkerigheid in vertrouwen: wat het schenken ervan meestal teweeg brengt is dat we meer verantwoordelijkheid nemen. Leiders die erin slagen hun teamleden te laten uitblinken, worden gerespecteerd en zijn geloofwaardig. Het zijn de leiders waar we graag voor werken.