Zin in ondernemen: Zelfvertrouwen en angst

Vertrouwen hebben in het leven, in mijn ondernemerschap, in mijn doen en laten is een groot goed. Hoe maakbaar is vertrouwen eigenlijk? Vertrouwen kunnen we niet afdwingen het is onlosmakelijk verbonden met het ‘onnoembare’, met datgene wat met geen pen te beschrijven is. Toch doe ik in dit artikel een poging.

Nacht

Vorige week was ik op retraite en in een nacht werd ik wakker met een naar gevoel. Een mengeling van angst en zorgelijke gedachten over dingen die zich in werkelijkheid waarschijnlijk niet zullen voordoen. Dat weet ik ondertussen wel, de mantra van mijn vader was namelijk ‘de mens lijdt het meest van de zorgen die hij/zij vreest, maar die nimmer op komen dagen.’ In het zenboeddhisme luidt één van de vier grote geloften ‘Oneindig zijn de misleidende gedachten, ik beloof ze allen te laten’. Dit weten is niet genoeg, de zorgen blijven en de misleidende gedachten kunnen mijn hart doen bonzen. Wat mij vertrouwen gaf en wat mij vorige week een andere ervaring gaf was het besef dat met mijn adem het onnoembare - je kunt het ook het goddelijke noemen - door mijn lijf stroomt. Met de uitademing verdwenen de zorgen en angsten als sneeuw voor de zon. Een heel bijzondere ervaring. Ik hoef er niets voor te doen, enkel waarnemen hoe de adem heel natuurlijk door mij heen gaat op zijn eigen manier, er niets aan willen veranderen. Mijn woorden schieten te kort, ik weet het, toch vertrouw ik erop dat je begrijpt wat ik bedoel, omdat dit ook iets universeels is wat we allemaal kunnen ervaren. 

Mystiek

Deze ervaring deed bij mij vele kwartjes vallen. Ergens weet ik dat het onnoembare in en buiten mij is en dat het in alle mensen is. Het symbool van de onzichtbare adem. De adem verbindt lichaam en geest met elkaar. Wanneer de adem het lichaam verlaat, verdwijnt ook de geest. In die zin is adem zowel universeel als volkomen uniek voor het individu. De adem die verschillende aspecten in ons met elkaar verbindt, aspecten die we dagelijks in het ondernemerschap tegenkomen.

Vertrouwen

Als ondernemer kun je je zorgen maken dat dingen niet zullen gaan zoals je wilt, waarop kun je dan vertrouwen? Als ondernemer kun je alleen maar je best doen en weten dat datgene wat je wilt soms lukt en een andere keer niet. Bewustzijn van de adem kan hierbij helpen. De adem verbindt falen en lukken, winst en verlies, voorkeur en afkeer met elkaar, het zijn twee zijden van dezelfde medaille, het één kan niet zonder het ander. Als we werkelijk de volwassenheid hebben om dit te integreren in onszelf en ons bedrijf, dan kan het leven en sprankelen. Dan mogen mensen fouten durven maken, omdat ze weten dat het niet anders kan. 

Eerlijk

Dit is een hele klus, fouten maken voelt naar en angstig en dat zal ook niet veranderen.

Wat wel kan veranderen is hoe we ermee omgaan, eenvoudig en moeilijk tegelijk, eerlijk zijn en doorademen.

Een continu leerproces waarbij onze houding alles bepalend is. Zijn we in staat om voorbij falen of lukken te ondernemen of zijn we telkens aan het trekken, duwen, sleuren omdat we willen dat iets persé lukt? Iets wat persé moet werkt niet, het is alleen het ‘onnoembare’ dat we kunnen volgen, we kunnen niets afdwingen in het leven, niet in relaties en ook niet in het ondernemerschap. Het gaat zoals het gaat, alles heeft zijn natuurlijk verloop. Ons hier vredig mee verbinden en telkens weer opnieuw ons best doen is het maximaal haalbare. En ja, van het proces genieten, ons laten verrassen en verwonderen, telkens weer, dat is de kunst. Wat mij betreft is dit ook het vakmanschap van een ondernemer dat je ook kunt ontwikkelen!

Op mijn website heb ik de voor mij zeer dierbare tekst uit de zen-traditie geplaatst genaamd
‘Een geest van vertrouwen’. Een diepgaande tekst die wat mij betreft de kern raakt, al is deze met onze ratio moeilijk te begrijpen, maar wel met ons hart en onze ziel.

Hartelijke groet,
Olaf Rutten
Jaartraining (vanaf 20 sept 2024), lezing, mentoring