Het is van groot belang dat organisatieadviseurs hun onzekerheid en twijfel uiten en niet maskeren. Zowel adviseurs als hun opdrachtgevers zijn daarmee gediend.

Twijfel is weg naar zekerheid
Het adviesvak is economisch en maatschappelijk van grote waarde. Maar wees gewaarschuwd voor beroepsarrogantie en te veel zelfverzekerdheid. Twijfel wijst de weg naar zekerheid. Het vak heeft zich zowel in de private als in de publieke sector een vaste en erkende plaats verworven. Tegelijkertijd is er sprake is van clichématige ideeën en modellen en het bieden van schijnzekerheid. In dat verband zijn er altijd de vreselijke power-pointpresentaties die houvast pretenderen te bieden, maar na enige reflectie als los zand aan elkaar blijken te hangen. Schijnzekerheid is bedoeld om fundamentele twijfel te maskeren: Hoezeer ook uw opdrachtgever van u zekerheid verwacht en verlangt, u zult in uw adviespraktijk duidelijk moeten maken dat oplossingen mogelijk hypothetisch en dus twijfelachtig zijn. (...) U moet vertrouwen hebben in de opdrachtgever en twijfels niet onderdrukken doch expliciet bespreken, op het gevaar af dat de opdracht moet worden teruggegeven. Twijfel wijst de weg naar zekerheid: Zonder twijfel blijven we steken in starre zekerheid, terwijl we mét twijfel een blije, losse en flexibele zekerheid kunnen bereiken. Die past bij onze huidige, complexe maatschappij. Niet de verbeten en starre zekerheid die veel professionals uitstralen en najagen.

Tips voor de adviseur om verbetering in resultaat van organisatieverandering te bereiken zijn dat hij:
Kennis van en inzicht heeft in de theoretische ontwikkeling van de concepten en deze in hun context kan plaatsen levert voor de adviseur een flinke bagage op. Managementconcepten kunnen zo ondersteunend zijn bij een veranderingstraject. Daarnaast spelen tijdens een veranderingstraject verschillende factoren een belangrijke rol waardoor kennis en inzicht in veranderingsprocessen een voordeel kunnen zijn. Structuren en systemen zijn slecht ondersteunend. Wezenlijke veranderingen komen tot stand als mensen mee gaan in de verandering wat consequenties kan hebben voor houding, gedrag en vaardigheden. Zingeving speelt hierin een belangrijke rol. Iedere organisatie uniek. De organisatie bestaat dus niet. Dit heeft als consequentie dat verandering op maat en vertaling van concepten naar de context van de organisatie bijdraagt aan effectiviteit.

De context kan worden afgemeten aan een aantal factoren, zoals:

• De Ontwikkelingsfase • Geschiedenis • Type product/dienst • Cultuur • Grootte • Managementstijl • Ontwikkeling van systemen. • De omgeving/het land. • De positie in de markt. • De financiële omstandigheden.• De bestaande structuur. • Veranderingspotentieel.• De kwaliteit van het management.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen artikelen in andere media. Bij elke bijdrage vermelden wij de oorspronkelijke bron. (bron: Kluwer Management) door: prof. dr. Anton Zijderveld, emeritus hoogleraar cultuursociologie van de Erasmus Universiteit te Rotterdam,