Opleiding: Facetten van Deelneming

De rechtspraak over deelneming is volop in ontwikkeling. Een in het oog springend voorbeeld daarvan is het recente overzichtsarrest over medeplegen (HR 2 december 2014, NJ 2015, 390), waarin de eisen die worden gesteld aan medeplegen zijn opgeschroefd. Sindsdien zijn regelmatig veroordelingen voor medeplegen gecasseerd. Eerder al wees de Hoge Raad belangrijke arresten over de eisen die worden gesteld aan het opzet van de medeplichtige, en de betekenis van het wettelijk onderscheid tussen voorafgaande en gelijktijdige medeplichtigheid. Deze en andere ontwikkelingen kunnen het lastig maken om greep te krijgen of te houden op het belangrijke, maar moeilijke terrein van de deelnemingsregeling.

Het doel van deze cursus is deelnemers inzicht bieden in de systematiek van de deelnemingsregeling. Daarnaast wordt verdieping geboden ten aanzien van deelthema’s die bij uitstek relevant zijn voor de beroepspraktijk. Voorbeelden daarvan zijn de onderlinge afbakening van veelvoorkomende deelnemingsvormen, feitelijk leidinggeven, strafbaarheid van rechtspersonen en functioneel daderschap.

Programma

I   Algemene aspecten van deelneming

• Plegen en deelnemen in vogelvlucht

• Direct en indirect deelnemen

• Accessoriteit

• Opzet

• Betekenis art. 50 Sr

• Ketens van deelneming

• Deelneming aan poging en voorbereiding

II   Feitelijk leidinggeven, strafbaarheid rechtspersoon en functioneel daderschap

• Ondergrens feitelijk leidinggeven

• Opdrachtgeven

• Daderschap rechtspersonen

• Subjectieve bestanddelen bij rechtspersonen

• Functioneel daderschap

III   Afbakening van deelnemingsvormen

• Ondergrens medeplichtigheid

• Voorafgaande versus gelijktijdige medeplichtigheid

• Medeplegen versus medeplichtigheid

• Medeplegen versus functioneel plegen

• Medeplegen versus openlijke geweldpleging

• Medeplegen als strafverzwarende omstandigheid

• Feitelijk leiding geven versus medeplegen

• Deelneming aan een criminele organisatie versus klassieke deelneming

IV   Opzet

• Ondergrens van voorwaardelijk opzet

• Opzet bij rechtspersonen

• Globaal opzet

• Medeplegen en (uiteenlopend) opzet

• Medeplichtigheid en (uiteenlopend) opzet

• Feitelijk leiding geven en opzet

V   Varia

• Eigen schuld van het slachtoffer

• Eigen schuld van een deelnemer die slachtoffer is

• Deelneming aan culpose delicten

• Poging tot deelneming

• Alleenstaand medeplegen

• Vrijwillige terugtred en doorwerking naar deelnemers

• Nalaten en niet-distantiëren