En hoe bevorderen we die innovativiteit nou écht?

Afgelopen week was ik te gast in het reuring café. In een inspirerende Haagse omgeving wordt dan aan het einde van de dag onder leiding van een van onze sprankelende DG’s een spannend debat gevoerd. In alle openheid. Met collega’s uit de dagelijkse praktijk. Over vraagstukken uit de praktijk van alledag.

Mooie plek dus om met elkaar van gedachten te wisselen. Over wat allemaal (nog) beter kan. Het onderwerp dat dit keer centraal stond was de rol van de kwartiermaker. Over hoe zo’n kwartiermaker iets nieuws zou kunnen neerzetten. Daadwerkelijk operationaliseren dus. En wat daar dan allemaal bij komt kijken. Want als we als overheid in willen spelen op die permanente stroom aan veranderingen uit onze samenleving, dan moeten we daar wel optimaal voor gesteld staan.

Klinkt allemaal logisch nietwaar! En omdat ik meerdere keren die rol van kwartiermaker - met veel plezier overigens - in het publieke domein heb mogen vervullen, zat ik natuurlijk met rode oren op de eerste rij. Om eens goed te luisteren. Prachtige voorbeelden kwamen langs van succesvolle aanpakken waarbij stoere kwartiermakers terecht trots waren op hetgeen ze hadden neergezet. Uiteraard met het idee dat anderen dat gedrag dan ook zouden moeten gaan oppakken.

Maar toen ik het panel de vraag stelde waarom het de gemiddelde kwartiermaker toch zo moeilijk wordt gemaakt, waarom je in die verantwoordelijke rol echt dagelijks wordt geconfronteerd met de gevolgen van eindeloze regels, van procedures, van formele overleggen, van bontkragen, van stafafdelingen en van formatieboekhoudingen toen werd het wat stil in de zaal. En vooral omdat ik vind dat de balans tussen die regels en het inspirerende leiderschap volstrekt zoek is. Waarin je ook écht de steun krijgt van de hogere legerleiding. Omdat zij daarin het goede voorbeeld geven.

Natuurlijk heb je richtlijnen nodig. Anders wordt het een bende. Maar mijns inziens zijn we daarin volstrekt doorgeslagen. Als je niet een beetje stevig in je schoenen staat, dan ben je binnen de kortste keren ook zo’n risicomijdende ambtenaar. Met nadruk op die laatste lettergreep. Waarin een soort van schijnzekerheid wordt gecreeerd. En dat kan toch niet de bedoeling zijn van een land wat innovatie als topprioriteit heeft omarmd. Of wel soms?