Opleiding: HBO Psychologie van verslaving (Online Zelfstudie)

Bij de opleiding HBO Psychologie van verslaving leer je hoe verslaving ontstaat, hoe het het brein beïnvloedt en hoe je effectief begeleiding en behandeling kunt bieden. Je krijgt een gedegen inleiding verslavingspsychologie waarin je de fundamenten van verslavingsgedrag onderzoekt en leert begrijpen wat mensen drijft. Door neurobiologie van verslaving te bestuderen, ontdek je hoe hersenprocessen en neurotransmitters bijdragen aan afhankelijkheid en terugval. Psychopathologie en verslaving helpt je om psychische stoornissen te herkennen die samenhangen met verslavingsproblematiek, terwijl ontwikkelingspsychologie en verslaving inzicht geeft in hoe leeftijd en levensfase het risico op verslaving beïnvloeden. Sociale psychologie en verslaving laat zien hoe groepsdruk, sociale normen en relaties herstel en gedrag beïnvloeden. In psychodiagnostiek bij verslaving leer je diagnostische methoden toepassen om cliënten professioneel te beoordelen, terwijl gedragsverandering en motivatie je handvatten biedt om duurzame veranderingen te stimuleren. Therapeutische benaderingen bij verslaving maken je bekend met praktische interventies en behandelmethoden, en de maatschappelijke context en verslaving geeft inzicht in beleid, preventie en de rol van zorgsystemen. Tot slot ontwikkel je ethiek en professionaliteit in de verslavingszorg, zodat je verantwoord, deskundig en met respect voor de cliënt kunt werken en bijdragen aan effectief herstel en begeleiding.

Bij Go2Lean is het mogelijk om opleidingen te combineren tot een totale loopbaanplanning. Je volgt alleen de door jou gekozen opleidingen. Dat sluit perfect aan op jouw loopbaan. Zo kun jij jezelf optimaal ontwikkelen. Je werkt met persoonlijke leerdoelen, praktijkcases en praktijk gerelateerde oefeningen. De opleiding bestaat uit meerdere studielessen die je in je eigen tempo doorloopt via de online leeromgeving. De aanbevolen duur om de opleiding te voltooien is drie maanden, maar je hebt maximaal zes maanden de tijd om alles volledig af te ronden.

Voor wie?

Iedere HBO praktijkstudie is ontwikkeld voor een brede doelgroep. Op basis van de aangegeven onderwerpen per studieles kun je beoordelen of deze studie relevant kan zijn voor jouw persoonlijke ontwikkeling. Voor vragen kun je altijd terecht bij onze advies & voorlichting.

Vooropleiding

Go2Lean heeft voor het kunnen deelnemen aan deze praktijkstudie geen speciale eisen gesteld aan jouw vooropleiding. Indien je twijfelt over het instapniveau, dan kun je contact opnemen met onze afdeling advies & voorlichting.

Voorbereiding

De opleiding bestaat uit meerdere studielessen die je in je eigen tempo doorloopt via de online leeromgeving. De aanbevolen duur om de opleiding te voltooien is drie maanden, maar je hebt maximaal zes maanden de tijd om alles volledig af te ronden.

Leerdoelen

• Je legt de basisprincipes van verslavingspsychologie uit en begrijpt de werking ervan.
• Je beschrijft de neurobiologische processen die ten grondslag liggen aan verslaving.
• Je analyseert de relatie tussen psychopathologie en verslavingsgedrag.
• Je onderzoekt de invloed van ontwikkelingspsychologie op het ontstaan van verslaving.
• Je verklaart hoe sociale psychologie bijdraagt aan verslavingsgedrag en -preventie.
• Je past psychodiagnostische technieken toe bij het vaststellen van verslaving.
• Je ontwikkelt strategieën voor gedragsverandering en motivatie bij verslavingsproblematiek.
• Je beschrijft therapeutische benaderingen en hun toepassing binnen de verslavingszorg.

Programma

Tijdens de HBO-opleiding van Go2Lean komen de volgende onderwerpen aan bod:

Inhoud van Les 1

• Definitie van verslaving
• Historische ontwikkeling van verslavingszorg
• Verschil tussen gewoonte en verslaving
• Psychologische en neurobiologische aspecten
• Sociaal-culturele invloeden
• Prevalentie en epidemiologie
• Verslaving en comorbiditeit
• Stigma en maatschappelijke perceptie
• Preventieconcepten
• Rol van psychologie in verslavingszorg

Inhoud van Les 2

• Hersengebieden betrokken bij verslaving
• Neurotransmitters en hun functie
• Beloningssysteem en dopamine
• Effecten van verslavende middelen op de hersenen
• Neuroplasticiteit en herstel
• Genetische aanleg en epigenetica
• Stress en neurobiologische reacties
• Verslaving en cognitieve functies
• Hersenscans en diagnostiek
• Neurowetenschappelijke onderzoeksmodellen

Inhoud van Les 3

• Veelvoorkomende comorbide stoornissen
• Angst- en stemmingsstoornissen
• Persoonlijkheidsstoornissen
• Trauma en posttraumatische stress
• Psychose en middelengebruik
• Zelfmedicatiehypothese
• Diagnostische criteria DSM-5 en ICD-11
• Symptoomherkenning en evaluatie
• Relatie tussen verslaving en zelfregulatie
• Invloed op sociaal functioneren

Inhoud van Les 4

• Verslaving door levensloopperspectief
• Risicofactoren in de jeugd
• Familie-invloed en opvoeding
• Peer pressure en sociale ontwikkeling
• Puberteit en hersenontwikkeling
• Identiteitsontwikkeling en middelengebruik
• Preventieprogramma’s gericht op jongeren
• Overgang naar volwassenheid
• Langetermijneffecten van vroege blootstelling
• Hulpverlening bij adolescenten

Inhoud van Les 5

• Invloed van groepsdruk
• Sociale netwerken en middelengebruik
• Rollen en sociale identiteit
• Stigma en discriminatie
• Communicatie en motivatie
• Sociale steun en herstel
• Zelfhulp en lotgenotencontact
• Cultuurverschillen in verslaving
• Media-invloed en framing
• Interventies op sociaal niveau

Inhoud van Les 6

• Interviewtechnieken
• Gestandaardiseerde vragenlijsten
• Observatiemethoden
• Diagnostische instrumenten (bv. AUDIT, DAST)
• Risico- en beschermingsfactoren in kaart brengen
• Multidisciplinair diagnostisch proces
• Diagnostiek bij comorbiditeit
• Ethische aspecten bij diagnostiek
• Rapportage en feedback geven
• Evaluatie en monitoring van behandelresultaten

Inhoud van Les 7

• Motivatieconcepten en theorieën
• Motivational Interviewing (MI) technieken
• Fasen van gedragsverandering (transtheoretisch model)
• Zelfeffectiviteit en copingstrategieën
• Opstellen van haalbare doelen
• Omgaan met terugval
• Versterken van intrinsieke motivatie
• Psycho-educatie en informatievoorziening
• Rol van familie en omgeving
• Evaluatie van motivatieverandering

Inhoud van Les 8

• Cognitieve gedragstherapie (CGT)
• Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
• Contingency Management
• Systeemtherapie en familie-interventies
• Medicamenteuze ondersteuning
• Preventie van terugval
• Integratieve behandelmodellen
• Groepstherapie
• Online en blended zorgvormen
• Effectiviteit en wetenschappelijk bewijs

Inhoud van Les 9

• Wet- en regelgeving omtrent middelengebruik
• Rol van de GGZ en verslavingszorg
• Arbeid en verslaving
• Huisvesting en sociale zekerheid
• Criminaliteit en justitiële aspecten
• Preventieprogramma’s op gemeenschapsniveau
• Samenwerking tussen zorginstanties
• Sociale inclusie en re-integratie
• Financiële gevolgen van verslaving
• Voorlichting en gezondheidsbevordering

Inhoud van Les 10

• Privacy en vertrouwelijkheid
• Informed consent
• Grenzen en professionaliteit
• Ethische dilemma’s bij dwangbehandeling
• Cultuursensitiviteit en respect
• Zelfreflectie en supervisie
• Cliëntgerichte benadering
• Samenwerking met familie en netwerk
• Verantwoordelijkheden binnen het team
• Kwaliteitsbewaking en continue ontwikkeling

Certificaat

Deze praktijkopleiding geeft jou de mogelijkheid om het bijbehorende certificaat te behalen. Tijdens de praktijkopleiding schrijf je een Verbeterplan Praktijk-Case (VPC). Hieruit moet jouw beheersing van de behandelde onderwerpen goed naar voren komen. Als je dit onderdeel met een positief resultaat afsluit, ontvang je het officiële certificaat van deze praktijkopleiding. Indien je voor twee of meer praktijkopleidingen kiest binnen hetzelfde vakgebied, dan ontvang je bij een positief resultaat een diploma!