Ondernemen met platformen: vier mogelijkheden

Cover stories

Platform-organisaties zijn in opkomst. Dit type organisatie wordt een dominante speler in onze economie. Wat betekent dit voor bestaande organisaties en hoe kunnen ze hiervan profiteren? Vier mogelijkheden voor het ondernemen met platformen.

Nu de coronamaatregelen versoepeld zijn, pakken bedrijven hun business weer op en maken hun organisatie digitaler en toekomstbestendiger. Hoe platformen hierbij gebruiken? Hoe kies je je weg in de platformeconomie?

De kracht van platformen in crisistijd

Dat platformen (digital platforms, platform business models) veel potentie hebben zagen we ook tijdens de crisis. Restaurants meldden zich in grote getalen aan bij Thuisbezorgd om zo nog een klein beetje omzet te kunnen maken. Winkeliers en webwinkels maakten dankbaar gebruik van Bol.com om producten ...


Willem Mastenbroek
Pro-lid
Beste Maurits

Je schrijft aan het slot van je artikel over ‘De organisatie van de toekomst’. Ik citeer ‘Begin klein en overzichtelijk. Leer slim van de talloze ondernemers die u voor zijn gegaan.’
Helemaal mee eens! Het roept nog wel enige vragen bij mij op.
De platformisering is voor velen een wat vreemd en wild tech-verschijnsel. Maar is het al niet op allerlei manieren voluit aan de gang?. Je noemt er een paar in NL: Thuisbezorgd, Blendle, Philips, Bol.com, Floria, Funda.
En hoe raar het misschien ook klinkt, wat te denken van onze coöperaties. Ze zijn extra interessant omdat ze gelijksoortige bedrijven onder 1 dak brengen. Best lastig gegeven de onderlinge concurrentie zoals jij ook al aangeeft. Eigenlijk zijn dat al platform organisaties.
Ook veel gevestigde bedrijven zitten volgens mij al dicht bij een platform-organisatie. Zo is er bijvoorbeeld in de maakindustrie VDL. Opgebouwd uit relatief kleine units met een eigen resultaatverantwoordelijkheid en met een grote nadruk op ‘Kracht door samenwerking’.

De vernetwerking van veel bedrijven is al enige tijd een feit. Hoe sterker zo’n organisatieontwerp domineert hoe gemakkelijker het wordt om andere units in te passen en winnende combinaties van units te formeren. Ik denk dat we aldus al in de plug&play fase belanden. Misschien verruim ik nu het concept van plug&play door het inpassen van nieuwe spelers met hun diensten en producten als plug&play te zien. Het hoeven lang niet altijd digitale producten en diensten te zijn. Hoe zie jij dat, Maurits?
Menige organisatie in NL is hier al klaar voor. Misschien al zonder dat ze het zelf weten?

Lijkt het toch heel lastig en gecompliceerd? Ach, dan komen we bij jouw aanbeveling: ‘Begin klein en overzichtelijk’. Een indrukwekkend voorbeeld daarvan vind ik de stap voor stap aanpak van het Chinese bedrijf Haier, https://www.managementsite.nl/haier-nieuw-organiseren-semler-of-taylor Dit bedrijf gaat volgens mij nog wat verder. Het demonstreert ‘The next level’. Een ecosysteem dat snel groeit dankzij de initiatiefkracht van de duizenden onderdelen. En dan te bedenken dat Haier 15 jaar geleden een topdown, piramidaal gestructureerd bedrijf was, dat maar net kon overleven.
Best spannend hoe dat verder gaat. Daar kunnen we veel van leren.
Maurits Kreijveld
Auteur
Beste Willem.,

Zeer terecht punt. Het denken in platformen en 'plug&play' is bij veel organisaties al in volle gang. Als is het maar door de toenemende automatisering en dataficering, het gebruik van ERP-achtige software om te plannen. En CRM en Marketing.
Samenwerking van bedrijven rond gedeelde technologie, of het samenwerken rond een 'customer journey' neemt ook toe. En natuurlijk de coöperaties die soms een deel van hun identiteit zijn kwijtgeraakt maar een nieuwe impuls kunnen krijgen. Zoals de verenigde makelaars van Funda en de bloementelers van FloraHolland met hun veilingklok. De platformen hoeven niet te lijken op de dominante, gesloten platformen van Amazon of Facebook die alles controleren en bepalen.

Zie ook: https://wisdomofthecrowd.nl/2019/05/19/waarom-platforms-van-cooperatieve-kleintjes-het-vaak-verliezen-van-de-grote-jongens/

In feite is het platform ook een manier om naar de positie van je eigen organisatie in het grotere ecosysteem van samenwerking en concurrentie te kijken. Het platform is dan (niet technisch of economisch maar) organisatorisch bezien een 'zwerm van micro-organisaties (bedrijfsprocessen)' die in wisselende combinaties kunnen samenwerken en die hun samenwerking coördineren via een platform, via gedeelde afspraken en communicatie.
Dat is waar Haier al dicht bij zit en bij hen is het onderscheid tussen 'van buiten' en 'van binnen' de eigen organisatie al min of meer verdwenen.

Ik verwacht dat bedrijven op langere termijn nog meer gaan nadenken wat hun echte kracht en kernactiviteiten zijn in dat grotere geheel. En dat er dan verdere specialisatie plaats gaat vinden. Dat beschrijf ik in de inleiding van De plug&play-organisatie, maar dit verdient nog een keer een artikel hier.

Meer over Digitale transformatie