Doorbreek de bureaucratie met integrale procesdoorlichting

Columns

Natuurlijk is iedereen tegen bureaucratie. Regels zijn immers voor vlegels! Maar desondanks stapelen de procedures zich op tot een bijna niet meer werkbaar systeem. We hebben het met z’n allen zo ongelofelijk ingewikkeld gemaakt dat bijna niemand meer het totale overzicht heeft. Logisch dus dat we het zo ontzettend druk hebben en dat we allemaal als nijvere miertjes de hele dag aan het hollen zijn.

Doen we dan wel de goede dingen? Een greep uit de praktijk van alledag. Er is al een tijdje geleden besloten dat een aantal externen verambtelijkt zouden moeten worden. Dit alles volgens de gedachte dat als we specifieke professionals - die we nu op structurele wijze inhuren - in eigen huis zouden hebben, het niet alleen veel goedkoper zou zijn, we zouden ook investeren in deze type competenties...

Jan-Pieter Wouterse
Mooie cri de coeur! Helemaal mee eens. Het is inderdaad genant om te zien hoe ingewikkeld we dingen hebben gemaakt. Volstrekt onnodig, zeker als we in staat zijn om over de grenzen van onze eigen schaduw heen te springen. Om zoals Dirk-Jan omschrijft naar integrale processen te kijken, van begin tot 't einde. Wat weerhoudt ons toch?
wilbrand kuijt
Helder verhaal. Volgens mij zit je te wroeten in de verkeerde wereld. Waarschijnlijk, feitelijk weet ik het in jouw geval niet, is het proces niet ontworpen om externen als internen te behandelen. Daar zit meestal bij dergelijke processen de kneep. Voor welk probleem is deze procedure een oplossing voor. ik zie te vaak dat organisaties druk bezig zijn met de oplossingen terwijl het idee niet helder is. Dan krijg je een deksel die niet op het bekende potje past.

Overigens vind ik dat te vaak procedures leidend zijn i.p.v. het oplossen van het probleem. De vele procedures en wetten worden te vaak opgesteld vanwege het feit dat bij een probleem geen goede en strakke oplossing te vinden is. Of dat er uitzonderingen zijn en daarop volgend er weer een nieuwe procedure ontwikkeld wordt. (de uitzondering wordt regel) Dat is op haar beurt weer terug te lijden op het feit dat de wereld niet te vangen is in regels, maar dat wij dat niet willen accepteren en de verantwoordelijkheid niet aandurven. We hebben namelijk liever dat we het volgens de regeltjes doen. Mij helpt het om keer op keer af te vragen waaraan de regel dienstbaar is. Wanneer ik hier geen helder antwoord op kan geven, val ik terug op mijn eigen verantwoordelijkheid en neem zelf de beslissing met de daaraan verbonden verantwoordelijkheid.
JM (Boy) van de Wiel
Ingewikkelde procedures ontstaan vooral doordat we een taal hanteren (de organisatiebenadering) die uitgaat van een vaste koppeling tussen werk (gedrag in het belang van de positie van een bedrijf) en mensen die dat moeten doen. Als het soms anders moet (en dat moet het in deze tijd voortdurend) zijn aanvullende regels nodig. De procesbenadering is beter geschikt voor deze tijden omdat het die vaste koppeling niet kent (zoals Darwin al opmerkte dat de fysiologische evolutie volgt op de culturele evolutie)maar is beslist niet vrijblijvend (niet alles wat repeteerd en een volgorde heeft is een proces). Zo identificeer je in jouw artikel het proces werving tot en met benoeming. Darwin en Weick draaien zich in hun graf om. Kenmerkend voor samenwerking en dus voor werk zijn twee eigenschappen, resulterend in een recursieve template van respectievelijk vijf soorten processen, per proces vijf soorten activiteiten en per activiteit 5 soorten gedrag. Het betreft de eigenschap intern koppelen (besturen, managen, organisatieleren etc), bestaande uit enactement (vermogen om de behoefte aan gedrag vast te stellen), selection (vermogen om het juiste gedrag voor te stellen) en retention (vermogen om een plan voor alle soorten gedrag bindend te verklaren) en de eigenschap extern te koppelen ( uit te voeren), bestaande uit organiseren (werven selecteren, onderhouden, organiseren en uiteindelijk afstoten van voorraad inclusief het afstemmen met de leverancier) en leveren (in de behoefte van een klant voorzien inclusief de afsteming met die klant). Natuurlijk kun je op elk niveau horizontaal differentieren. Het moet dan wel steeds als output een vraag, aanbod, vrijgave, soort voorraad of een levering aan een klant zijn. Wil je omschakelen van een stuctuur van organen-activiteiten-gedrag naar een structuur van processen-activiteiten-gedrag dan loop je tegen een paradigmashift op en dus tegen een taalbariere. De beide benaderingen zij onverenigbaar. Toch zitten we midden in die transitie maar we zien het niet. We hebben geen taal meer om te beschrijven wat we doen om succesvol te zijn (flexibeler en duurzamer). Vandaar dat niemand zich aan de regels kan en en zelfs mag houden.

Meer over Bureaucratie