‘De tijd voor zelfsturing is pas rijp als de docenten het echt willen’

Cover stories

‘Docenten gaan met meer energie, betrokkenheid en bevlogenheid naar hun werk. Ze krijgen meer ruimte om het onderwijs op hun eigen wijze vorm te geven.’ ROC A12 in Gelderland werkt sinds 2012 met zelfsturende teams en bevindt zich op het gebied van mbo-onderwijs in de voorhoede. Susanne Winnubst, Leraar van het Jaar in 2011, was een van de ‘kartrekkers’ van de omslag. ‘Het mooie aan die manier van werken is dat docenten volledige invloed hebben op hun eigen werk en op de opleiding, en niet langer slachtoffer of speelbal hoeven te zijn van besluiten van bovenaf.’

We schrijven 2011. Susanne Winnubst heeft nét besloten om haar baan als docent op het roc A12 in Ede te ruilen voor een managementfunctie binnen het onderwijs, als ze wordt gebombardeerd tot Docent van het Jaar, in de categorie mbo...

wouter jansen
Lid sinds 2019
In het bedrijfsleven is er al veel ervaring met teams en groepen die zichzelf zo veel mogelijk aansturen. Dit lukt alleen als de leiding op basis van een visie voldoende ruimte schept voor de ontwikkeling van intern ondernemerschap of ondernemende leiderschap op de eigen werkplek. Hoe beter de medewerkers hun eigen verantwoordelijkheid oppakken des te meer kan de leiding loslaten. De clou is wel dat je samen bereid bent iets te ondernemen op basis van een gemeenschappelijke doelstelling. Die er toe doet voor alle netrokken partijen (=win/win)
Kijk eventueel voor meer info op samenondernemen.nl
Ir. Jan G.M. van der Zanden
Lid sinds 2019
Opmerkelijk dat Winnubst zelf (terecht) signaleert dat het helemaal zonder management niet lukt. Er zijn nou eenmaal talenten nodig (organiseren, verantwoordelijkheid voelen en nemen, strategisch inzicht en handelen) die de gemiddelde medewerker (helaas), en dus ook docent, niet heeft. Zie daar de taak van de manager.

En als die manager er niet is, komt vanzelf iemand als Winnubst boven drijven als de persoon die die kwaliteiten wel heeft. En is het dan nog steeds een zelfsturend team? Nee, natuurlijk niet, Winnubst is in feite de manager, maar wordt daarvoor in die setting niet betaald. En dus is ze nu ergens anders gaan werken en wordt wel betaald voor haar management talenten.

Eindconclusie: zelfsturende teams is in feite gebakken lucht. Maar het is zeker heel goed om medewerkers goed te betrekken bij strategie en uitvoering en waar mogelijk om hun input te vragen. En (in)roosteren kunnen mensen met goede bereidheid heel goed zelf (zie Buurtzorg); maar dat is nog geen compleet zelfsturend team, ook al wordt het vaak wel zo verkocht. Een zelfsturend team bepaalt ook de strategie en tactiek. Maar dat gebeurt praktisch nooit!

Meer over Innovatief organiseren