Heerlijk om een verfrissend stuk te lezen waarom we NIET naar topsportcoaches zouden moeten luisteren. Een prikkelende visie waarover we met elkaar flink kunnen discusseren op de verschillende forums.

Wat ik leuk vind is dat, wanneer we deze 'appel en peer / banaan eens goed schillen', we duidelijk zien dat mensen en teams tot bijzondere prestaties in staat zijn als er aan een paar eenvoudige voorwaarden wordt voldaan.

1. een duidelijke groepsdoelstelling; wanneer we niet weten in welk doel we moeten schieten, wordt het 'zeuren'.
2. een duidelijke individuele doelstelling; is een spits aangenomen om te verdedigen of om te scoren?
3. welke (gezamenlijke) drijfveren hebben de organisatie en individuen; kom je meespelen omdat je het wel leuk lijkt en dat je een inkomen nodig hebt, of kom je om te winnen?
4. authenticiteit; ben je wie je bent, of doe je een truukje (na)?
5. identiteit; mensen willen serieus genomen worden

Dit staat overigens los van alle inhoudelijke details die we er zelf bij kunnen verzinnen waar het gaat over talent, kennis en vaardigheden.

Wellicht lijken topsporters en teams dus eigenlijk net 'gewone mensen', of lijken organisaties en medewerkers dus wellicht net 'topsporters'?

Mijn artikel "Teambuilding, begin er niet aan" start waar jouw column over gaat. Mijn ervaring is dat, als je van een manager te horen krijgt dat hij zo vol is over een boek van een top-hockey-coach, je hem al bijna bij voorbaat kunt indelen; niet werkelijk geinteresseerd in zijn mensen, geen diepgang, dun laagje met niets er onder, met andere woorden; ongeschikt. Wat mij intrigeert is dat alle de door jou genoemde punten even veel hout snijden, heel simpel zijn (jij hoeft niet echt je best te doen het uit te leggen, ze liggen voor de hand en voor het grijpen), zeer goed voor te stellen zijn, en dat toch dit soort verhalen bij menig manager erin gaat als zoete koek en dat velen nog naar dit soort, zogenaamde, pseudo-goeroes zullen gaan. Dat moet inderdaad te maken hebben dat alleen managers daar naar toegaan en medewerkers thuis blijven om te werken en van deze prietpraat verstoken blijven. Dan kan het nog wel even stand houden.

Veel management sprekers komen tegenwoordig uit de sportwereld en maken de vergelijking tussen topsport en het bedrijfsleven. Je hoort dan vaak dat topsporters, drive, motivatie, talent en het verlangen hebben om te winnen terwijl er het bedrijfsleven vaak te kampen heeft met een mis-match op deze gebieden.

Het is mijns inziens een utopie om te denken dat je werknemers als topsporters kan inzetten in je organisatie. Waar een topsporter een doordringend verlangen heeft om de nummer 1 te zijn en vaak alle andere belangen op minimale prioriteit plaatst, werkt dit bij een doorsnee werknemer vaak net even wat anders. Denk bijvoorbeeld aan de balans tussen werk en privé leven.

Toch kunnen organisaties wel degelijk meer potentieel uit hun werknemers halen en dient er een match gemaakt te worden dus het verlangen van de organisatie en het verlangen van de individu (de werknemer). Als je de doelstellingen van de organisatie koppelt aan het verlangen van de werknemer creëer je een optimale drive en motivatie bij de werknemer die niet meer te stoppen is.

Een belangrijke sleutel tot succes, maar dan moet je er ook wel iets mee doen.


Jan Paul Lottering
Eigenaar van MindWorkshops.nl | De Site voor Zakelijke Workshops

Mooi verhaal en goeie reacties.
Eén ding intrigeert mij: wat is bedoeld met de foto? Ik zie een enigszins verschrompelde appel en een strakke appel...

Beste Gerard. Bij navraag werd mij de volgende logica geopenbaard: Appels met peren vergelijken is onzin; appels met appels werkt beter.

Goed verhaal en zeer herkenbaar. Deze thematiek heeft mij namelijk in maart 2010 aangezet 'Oranje wereldkampioen, management-lessen om te winnen' te laten uitgeven. Ik draai hierin het bovenstaande principe om: ik geef namelijk adviezen aan topsporters en trainers (i.c. de bondscoach) vanuit de managementtheorie, statistieken, wetenschap en literatuur. Opmerkelijk is dat het boek wel door de journalistiek en de management-wereld is opgepikt, maar niet door de sportwereld, waar het 'not invented here syndroom' blijkbaar welig tiert. Drie adviezen uit het boek voorafgaand aan het WK ?
1) Oranje kan geen verlengingen winnen, besteedt hier veel aandacht aan (fysiek, mentaal) (inderdaad, finale gaat verloren na verlenging);
2) Op basis teamrollen van Belbin: Van Nistelrooij WEL meenemen, Van Persie NIET in de spits;
3) 'Angermanagement' loslaten op De Jong en Van Bommel (Tsjakaaa)
Zichtbaar niets mee gedaan dus.
Opvallend is dat ook op mijn eerdere publicaties, De Strafschop ((2000; train op penalty's) en De Laatste Minuut (2006; speel meer Duits), vanuit de trainerswereld en met name Zeist geen enkele reactie kwam.
Conclusie: Managers staan wel open voor topsporters en trainers, topsporter en trainers niet voor managers.
Gyuri Vergouw

Dank voor jullie reacties.

Gyuri geeft al aan dat veel beroepsgroepen helemaal geen bemoeienis en mening van buitenaf tolereren. Waarom staat de 'beroepsgroep' managers dit dan wel toe? Wat zou hier achter schuil gaan? Zijn managers zo 'open-minded' en willen ze oprecht van andere beroepsgroepen leren? Of vormen managers een dolende beroepsgroep op zoek naar houvast omdat ze hun eigen 'vak' zelf niet snappen? ...

Leon, hoezo zouden 'beroeps' managers meer 'open-minded' zijn dan topcoaches? Omdat ze ze openstaan voor verhalen van topcoaches?

Ik heb eerder de indruk dat bewondering een belangrijkere beweegreden is van 'beroeps' managers om te luisteren naar de verhalen van topcoaches... Want laten we wel zijn: voor de buitenwereld is het werk van een bondscoach spannender dan het werk van een directeur van een schoonmaakbedrijf met 30 medewerkers...

Reactie op ‘Topsport versus bedrijfsleven’

Toen wij deze column lazen kwam bij ons een uitspraak van René ten Bos (filosoof, organisatiedeskundige en hoogleraar Radboud Universiteit) uit 2000 weer naar boven. “Nog erger dan alle theorieën klakkeloos overnemen is ze totaal negeren”.

Waarom dit gevoel bij deze column? Omdat hier schijnbaar ook wordt uitgegaan van dat alles wat je hoort in een seminar, training, cursus etc. mag, kunt of moet kopiëren. En dat is volgens ons echt een probleem van deze tijd. Teveel kopiëren en/of trucjes leren..

Waarom nu juist deze reactie op deze column? Allereerst omdat wij van EMORA ons juist laten inspireren door (top)sportcoaches. Dus niet kopiëren maar laten inspireren en toepassen in de juist context die altijd uniek is.

Dan ten aanzien van de inhoud. Allereerst, de topsportcoach is niet de CEO of topmanager van een sportorganisatie, maar is teammanager. Hij of zij leidt een team binnen een vereniging of bond etc.

Het eerste punt. Topsport is niet identiek met het bedrijfsleven, maar dat geldt ook voor bedrijven onderling. Of het speelveld van de coach zo overzichtelijk is? Vaak niet. De topsporter is 24 uur per dag met zijn sport bezig zijn en is dus vaak niet onder het oog van de coach. De coach moet dus ook het vertrouwen hebben dat de sporter goed voor zichzelf zorgt, rust, etc.

Het tweede punt; duidelijk doel. Kijk eens hoeveel sessies er aan vooraf gegaan zijn tot dat Robin van Galen helder had hoe het programma vorm gegeven moest worden om een Olympische medaille te winnen. Het doel was snel gesteld, net als vaak in het bedrijfsleven, maar het programma maken kostte net zoveel tijd. Sterker nog, veel topsportcoaches zijn juist zo goed omdat ze het gezamenlijk doel helder maken, programma hier op afstemmen en mensen inspireren hier voor te gaan.

Het derde punt, dat delen we tot op zekere hoogte. Onze visie m.b.t. trainingsintensiteit is juist dat de manager kansen mist om zijn eigen team te trainen. Trainen wordt vaak uitbesteed en dat is prima voor vakinhoudelijke zaken (techniek in de sport), maar i.p.v. onnodige werkoverleggen zou de manager eens op het gebied van doelen stellen, passend gedrag en samenwerken juist meer met zijn team moeten en kunnen doen. Dan worden doelen gerealiseerd in een samenwerking van vertrouwen en dialoog

Het vierde punt, zeg dat maar eens tegen de trainer die al zijn spelers weg gekocht ziet worden en naar de concurrent of buitenland gaan. Natuurlijk wordt er in de sport meer gekeken naar de bijdrage van individuen/collectief aan het resultaat en ja in het bedrijfsleven zien ook wij het juk van CAO’s en effecten lange dienstverbanden. Het gevolg is ook duidelijk. Medewerkers blijven in hun comfortzone zitten en er is geen sprake van enige intrapreneurship. Dit vraagt o.i. om passend leiderschap. Bij de topsportcoaches weet men: ‘ben ik niet meert in staat mijn team verder te brengen, dan is mijn houdbaarheidsdatum op’! Hier kan/mag men zeker van leren. Het “ik” sta niet voorop, maar het collectieve belang.

Het vijfde punt. Ook dat is bij het ene topsportteam anders dan bij het andere, net zoals in het bedrijfsleven. De verbinding tussen sport & business is wel te maken, namelijk de uitdaging een realistische gezamenlijk ambitie te stellen en daar naar te handelen.

Wij zijn dus van mening dat je van topcoaches veel kunt leren, maar dat geldt ook van theatergezelschappen, muziekgroepen etc.

Maar zie de coach dan wel als teammanager en niet als CEO. En kijk dan eens in het opleidings- en trainingsaanbod in Nederland hoeveel trucjes er worden aangeleerd. Dat laatste doet de topsportcoach absoluut niet, want er wordt gewerkt aan een ambitie met een focus op datgene wat nodig is om resultaten te behalen.

Natuurlijk beseffen wij ons dat in het artikel een onderstoom te voelen is die ageert tegen het maar even een topcoach laten invliegen, een verhaal houden en vaak de rol van de CEO overneemt als het gaat om het inspireren van mensen. Ja vaak een tijdelijk en soms ook averechts effect.

Onze ervaring is dat een langdurige aanpak, goed programma wat aansluit bij het doel van de organisatie en waar sport & business echt worden geïntegreerd wel werken. Ons programma Team Performance met NLcoach is zo’n voorbeeld. Maar ook hier komen wij deelnemers tegen die ageren tegen een dergelijk programma, maar gek genoeg in het weekend zich wel laten ‘afblaffen’ door hun coach en teamleden!!


Het EMORA_team; Jos Grob en Twan Paes.

Het klopt inderdaad dat topsport en bedrijfsleven verschillen en de argumenten die je hiervoor geeft kloppen ook.
Je bent echter een belangrijk aspect vergeten namelijk cultuur en met name de bedrijfscultuur die in onze samenleving enorm verschilt van de topsportcultuur. In VS sluit de topsportcultuur veel meer aan bij het bedrijfsleven.
In de topsportcultuur is de communicatie duidelijk en direct in een bedrijfscultuur werkt dat heel anders en daar spelen ook hele andere belangen een rol en dat is niet altijd zichtbaar. Ook de betekenis die het bedrijfsleven geeft aan competenties is heel anders dan in de topsport.
Kijk hierbij bijvoorbeeld naar resultaatgerichtheid. In de topsport heeft deze een heel andere betekenis dan in het bedrijfsleven. Dat heb ik zelf mogen ervaren en als ex-topsporter tegen veel muren aangelopen.
Kortom ik kan begrijpen dat een topcoach niet zomaar even een team binnen een organisatie in beweging krijgt.
Toch denk ik dat wij van elkaar kunnen leren, als we juist vanuit de verschillen met elkaar gaan werken.

Toch zijn er wel degelijk beroepen waarbij er wel degelijk een goede vergelijking is te maken met topsport. Er zijn beroepen waarbij het doel duidelijk is, bijvoorbeeld het bevredigen van de klantbehoefte. Ook kan het zijn dat er wordt geinvesteerd in training en de outfit van het personeel. Het kan zijn dat de ruimte waar de dienstverlening plaatsvind ook overzichtelijk is en beperkt. De baas beschikt in dat geval vaak over de beste medewerksters die hij zelf heeft geselecteerd en what you see is what you get. Gebruik je fantasie maar eens, en je zal zien dat er best wel beroepsgroepen zijn, die al heel lang meegaan, waarbij de vergelijking met topsport wel degelijk opgaat!

Heel kort over de opzet van het artikel. Plaats achter elke stelling 'ja maar' en lees het dan nog eens. Hoe ga je in het bedrijfsleven om met 'ja maar' types? Geen 'ja maar', maar eigen verantwoordelijkheid nemen; Wanneer dat de enige boodschap is die je als bedrijfsleven leert van de (keiharde) topsport, dan is er al een wereld gewonnen.