Gedragsverandering en Veranderslimheid

Columns

Boonstra onderscheidt voor het doorvoeren van organisatieverandering twee stromingen: geplande verandering en organisatieontwikkeling [1]. Geplande verandering gaat uit van het scheppen van economische meerwaarde via formele structuren en systemen. Organisatieontwikkeling integreert de belangen en behoeften van individuen met de collectieve belangen van de organisatie.

Focus op gedrag

Binnen de stroming van organisatieontwikkeling is een (nieuwe) substroming ‘verandermanagers’ en adviseurs ontstaan die zich vooral richt op het gedrag en (on)bewust handelen van mensen. Hun gedachtegoed heeft veelal een psychologische en/of sociologische achtergrond en richt zich onder andere op het fenomeen weerstand bij verandering. Hierbij wordt weerstand vooral negatief uitgelegd. ‘Mensen zijn toch altij...

Wilga Janssen
Gelukkig dat mensen en processen ingewikkelder zijn dan met enkelvoudig (1 oorzaak - 1 gevolg - 1 oplossing) denken is te ontrafelen. Meervoudig blijven denken dus. Bert Coenen schrijft er al jaren leuke boeken over. En zijn opleiding (HRO) begeleidingskunde is er van doordrongen.
Branko Lastdrager
Wat verbaast is dat mensen uit beide disciplines zo onbewust zijn van hoe ze elkaar nodig hebben. Los van elkaar zijn ze gebrekkig en onvolledig gebleken. Samen vertegenwoordigen ze wel een stevig fundament voor verandering. Hierbij heeft de groep van geplande verandering de mogelijkheid de gedragswetenschappers en pscyhologen aan de andere kant te verlichten met het inzicht van loslaten. Het loslaten van planning betekent dus niet dat je niet moet plannen, net als gedrag een factor blijft die van invloed is op verandering.

En als je de twee stromingen tot een cocktail combineert welke andere stromingen, aanpakken, ingredienten en ideeen, zijn dan nodig om verandering effectief te regisseren? Bijvoorbeeld filosofische ideeen en principes in je aanpak integreren. Zo wordt in het artikel over weerstand gesproken. Weerstand kun je in plaats van als een te beheersen probleem/risico bijvoorbeeld ook zien als een signaal een symptoom van iets wat om uitdrukking vraagt en mogelijk waardevolle informatie in zich draagt. Probeer bijvoorbeeld tijd eens te zien en ervaren vanuit het hier en nu en gelijkertijd als een voortdurende beweging om momentum en veranderniveaus te kunnen aanvoelen.

Dus, moedig andere disciplines, stromingen etc. vooral aan om meerdere puzzelstukjes aan te dragen in zoiets fundamenteels als verandering en aanverwante thema's.

Vriendelijke groet,
Branko
Ben Linders
Beste Leon,

Ik zie met mij steeds meer verandercoaches die weerstand juist positief benaderen. Weerstand kan informatie geven, iemand die niet veranderen heeft daar heel vaak goede redenen voor. Als je naar de redenen luistert, ze begrijpt, en er iets mee doet, zijn mensen veel meer geneigd om te veranderen. Immers, ook bij veranderen gaat het erom dat het doel bereikt wordt, de reis er naartoe is iets wat je gezamenlijk doet, en daarbij leiden er ook in de 21e eeuw meerdere wegen naar Rome!

Vanuit de positieve psychologie is er ervaring met het benutten weerstand. Denk maar aan Appreciative Inquiry en Solution Focused, die juist uitgaan van sterktes om doelen te bereiken. Als mensen het gevoel hebben dat hun sterktes niet benut worden in een verandering, ontstaat er meer twijfel, onvrede en daardoor weerstand. Praten en luisteren helpt om sterktes inzichtelijk te maken, en er wat mee te doen. Een win-win voor de medewerker en het bedrijf!

Groeten,
Ben Linders

Meer over Weerstand tegen verandering