Dieselgate: hoe cultuur en macht tussen de wielen raakten

Columns

Afgelopen jaar kwamen bij VW meer dan 50 meldingen van klokkenluiders door middel van twee onafhankelijke ombudsmannen. Los daarvan werd dagelijks melding gemaakt van vermoedelijke fraude bij Volkswagen over wat nu bekend is geworden als “Dieselgate”.
Let wel, vóór het schandaal wereldkundig werd gemaakt. Hoe kan dat?

Is het cultuur of  macht?

Een aantal verklaringen, allereerst een VW specifieke: de cultuur bij VW was/is sterk hiërarchisch en het tweemanschap Piëch/Winterkorn duldde geen tegenspraak. Ferdinand Piëch is een kleinzoon van Ferdinand Porsche, de beroemde uitvinder van de VW Kever en de naamgever van het sportautomerk. Zoals Prudhomme van Reine opmerkt in zijn dissertatie is cultuur zelden het echte probleem. Strijd om de macht des te meer. Zonder geluk vaart niemand wel. Voo...



Grimbert Rost van Tonningen
Pro-lid
Piech is inmiddels teruggetreden als president commissaris nadat hij vorig jaar Winterkorn had proberen te wippen. In Duitsland wordt vrij algemeen gezegd dat echte veranderingen niet mogelijk zijn als de grote aandeelhouders Porsche/ Piech niet van hun macht worden ontdaan. Deze geparenteerde families hebben inmiddels de voormalige CFO onder Winterkorn Hans Dieter Pötsch aangesteld als nieuwe president commissaris. Niet alleen hierarchie maar ook culturele inteelt is aan de orde
Lisa van de Bunt
Beste Grimbert,
Je hebt gelijk, te meer omdat ook de deelstaat Nedersaksen als grootaandeelhouder en de zeer machtige ondernemingsraad mede aan de touwtjes trekken. Niet voor niets heeft de toenmalige Porsche topman Wendelin Wiedeking, die overigens november 2015 voor het gerecht staat wegens vermeende marktmanipulatie, geprobeerd dit bouwwerk omver te trekken. Ook "autopaus" prof. Ferdinand Dudenhöffer is er niet gerust op dat daadwerkelijke veranderingen zullen worden doorgevoerd.
Volgende vraag: waarom is juist VW er door de Amerikaanse instanties uitgepikt, terwijl uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat veel meer fabrikanten zich niet houden aan de opgegeven emissiewaarden? De verdenking is dat hier concurrentie overwegingen een rol hebben gespeeld.
Niels van der Stappen
Lid sinds 2020
Mooie analyse. Goed dat de invloed van cultuur wordt beschouwd.
Ik ben (zelf o.a. werkzaam als materiaalkundige in product-ontwikkeling) erg benieuwd hoe de lijntjes (formeel, maar nog meer informeel) hebben gelopen en wie wanneer welke beslissingen heeft genomen om tot dit uiteindelijke 'resultaat' te komen.
Bert Timmer
Lid sinds 2019
Lisa,
Mooi artikel en in de oudere Porsches zit gelukkig geen software.
Je noemt ABNAmro.
Zou daar ook (nog steeds) sjoemelsoftware inzitten?
Ik neem aan dat ze dat dan wel vermelden in de prospectus :-).
Ik vraag mij wel af welk verband er bestaat tussen een open bedrijfscultuur en centralistische structuur.
Lisa van de Bunt
Beste Niels en Bert,
Dank. Hoe de lijntjes precies hebben gelopen is voorlopig in nevelen gehuld. Maar dat er enorme druk van Winterkorn/Piëch op de bedrijfsbevolking is uitgegaan om per 2015 30% minder uitstoot te produceren is langzamerhand wel duidelijk. In dit verband noemde een commentator het spreekwoord " je bijt niet in de hand die je voedt". Ik denk vooral niet als die hand ook nog eens van een harde autoritaire soort is.
Wat betreft de open bedrijfscultuur: om die te bereiken moet je decentraliseren. De nieuwe topman Müller heeft dat goed begrepen want hij gaat de verschillende merken in het VW concern meer autonomie geven. Garantie geeft dat natuurlijk niet, want de cultuur is al decennia gesloten, verandering van de ene dag op de andere is uitgesloten.
Grimbert Rost van Tonningen
Pro-lid
Intussen wordt nu ook aan de stoelpoten van de nieuwe topman Mueller en aan de hele Raad van Commissarissen gezaagd. Steeds luider klinkt de roep in de Pers en bij beleggers om een externe..... voorzitter van de RvB te maken. Samen met het schandaal bij de voetbalbond (omkoping) is een zware barst gekomen in het Duitse imago van onkreukbaarheid. Behalve de familie Porsche Piech moet de Duitse deelstaat natuurlijk ook uit het bestuur. Die verknoping tussen politiek en bedrijfsleven is elders in Duitsland allang opgeheven
Willem Mastenbroek
Pro-lid
Dieselgate blijkt op een andere manier te zijn ontstaan dan gedacht. Niet een Amerikaans onderzoeksinstituut, maar Europese klokkenluiders hebben de bal aan het rollen gebracht. Bron:
http://www.autoweek.nl/nieuws/35063/klokkenluider-eu-heeft-vs-getipt-over-dieselgate

Ik citeer: 'Diverse EU-medewerkers raakten echter zeer gefrustreerd over de passiviteit van hun werkgever na deze bevindingen. Toen duidelijk werd dat er vanuit Europa definitief geen actie tegen de fabrikanten werd ondernomen, speelden de EU-medewerkers de bevindingen door naar de Amerikaanse organisatie ICCT, de International Council on Clean Transportation.'

Volgens mij doet de EU nog steeds niet veel. Tja, de boel naar de toekomst schuiven. Eigenlijk schandalig dat we de VS nodig hebben om bedrog en manipulatie aan te pakken. Eerst de voetbal corruptie nu dus Volkswagen. Wat of wie volgt?

Europa staat in zijn hemd. Behalve de klokkenluiders dan!

Meer over Besturen en organiseren