Het Botox-effect van populaire verbetermethodes zoals Marie Kondo, Lean en Scrum

Columns

Opruimgoeroe Marie Kondo bereikt momenteel het grote publiek met haar Netflix-serie 'Tidying up with Marie Kondo', waarin ze mensen helpt om op te ruimen. Toch vertelde Cesar Majorana in De Nieuws BV op 15 januari dat er een vieze nasmaak aan de serie zit.

En dat deel ik. Ergens vind ik haar opruimmethode mooi, omdat je snel zichtbare verandering en resultaat ziet. Ook aantrekkelijk zijn de Japanse nederigheid en dankbaarheid, en de gedisciplineerde zorgzaamheid waarmee zij te werk gaat. Maar er is ook iets ongemakkelijks aan, want die rommel in het huis lijkt vaak symptomatisch voor iets anders.
Er is soms naast fysieke rommel ook relationele rommel. Maar die pakt Kondo’s methode niet aan, waardoor haar methode in bepaalde gevallen kunstmatig en oppervlakkig blijft, en het effect kortsto...

Luc Chalmet
Lid sinds 2019
Als je Lean afschildert zoals je het in je artikel doet dan heb je gelijk. Maar dan heb je ook niet begrepen dat het echte Lean absoluut niet over Quick fixes gaat maar over het evolueren naar een organisatiecultuur van Continu Verbeteren op alle niveau’s dus ook bij leidinggevenden en dat met heel veel respect voor mensen. Voor altijd zonder ophouden. Ga maar jezelf maar eens verdiepen in Toyota Kata zodat je in je volgende artikels Lean in een juist daglicht kunt plaatsen met wat meer kennis van zaken. Ik kijk er naar uit!
Simon van der Veer
Auteur
Beste Luc,
Dank voor je reactie.Ik ben trouwens goed bekend met Lean en de Toyota Kata, dus onderschrijf je punt op dat vlak. De boodschap die ik wil maken is anders, blijkbaar is die onvoldoende bij jou geland, gezien de scherpheid van je reactie. In mijn optiek is de methode van Lean, Scrum of Marie Kondo in veel gevallen heel behulpzaam en effectief bij het ontwikkelen van de organisatie en de mensen. Echter het is geen wondermiddel voor elk probleem. En dat suggereert de methode van Marie Kondo wel en veel Lean-verkopers ook. Als er rommel of verspilling is, dan is 'deze methode' de oplossing. En dat betwijfel ik. En de oproep die ik doe is simpel: blijf aansluiting maken met de situatie en houd je favoriete methode nog even in de broekzak of in de bezemkast, want mogelijk werkt die niet en is er wat anders nodig.
Karen Walthuis
Dank voor dit prikkelende artikel. De vergelijking met een verslaving en botox vind ik erg pakkend en behulpzaam. Hopelijk vind je het goed dat ik die van je ga pikken...?!
Paul Verburgt
Beste Simon,

Ik begrijp wat je bedoelt: onder de rommel kan een groter probleem liggen, pak dat dan aan. Dit soort diepere problemen zal best voorkomen, maar ik houd ook graag een pleidooi voor de eenvoud.

Rommel is ongeveer de enige perpetuum mobile die de mens heeft 'uitgevonden'. Zit je er eenmaal in, dan blijft dat vaak zo. Dan kun je opruimen wat je wilt, maar voor je het weet zijn de stapels papier en vieze kopjes weer terug.

Als je over verslaving wilt spreken, dan zit die in het behoud van rommel en niet in trucjes om de boel op te ruimen. Is de weerstand tegen rotzooi gebroken, dan treedt de fase van aanvaarding in, al snel gevolgd door een intiem gevoel van eigenheid (je geurspoor), onvermijdelijk leidend tot een euforisch gevoel (je weet in de troep alles feilloos te vinden).

Lange tijd huldigde ik als baas het adagium dat 'als het een rotzooi op je bureau is, dat dan ook wel in je hoofd zou zijn!'. Daar ben ik van teruggekomen: tenzij privacy of security anders eisten, aanvaarde ik ieders zooi onder de conditie dat nooit iets kwijt zou raken resp. dat iedereen alles terstond zou kunnen vinden.

Dat neemt niet weg dat ik mijzelf de hoogst denkbare ontrommelnorm opleg, om precies te zijn sinds mijn 30e. Tot dien zat ik ook te midden van metershoge stapels, documenten en afwas, geheel op mijn gemak en meester op mijn domein. Door een speling van het lot werd ik opeens de baas van de organisatie waar ik werkte. Ik wist werkelijk niet wat een baas zou moeten doen. Ook het raadplegen van managementboeken hielp me niet op gang. Tot ik een 'how-to-boekje' van de een of andere voorganger van Marie Kondo in handen kreeg. Daarin werd aan beginnende of vastgelopen bazen aangeraden hun kamer en bureau te ontruimen en alleen nog papier of servies toe te laten op het moment dat je het nodig had, geen seconde langer. Ik heb dat dogmatisch toegepast, tot in lengte van jaren, zonder me ook maar iets aan te trekken van de hoon die dit opleverde. Erger, ik radicaliseerde: geen pennenbakjes, geen 'geeltjes', geen snoeren, niets, behalve een laptop en in een kast mijn cd-speler.

Voor mij werkte het. Een vrij bureau, een vrije geest.
En ik ben niet uniek, dus gratis tip voor iedereen!

Paul Verburgt
Barbara
Misschien heeft het gevoel dat het onderliggende probleem niet wordt opgepakt, te maken met het culturele verschil in hoe mensen met elkaar omgaan. In Nederland zijn we gewend elkaar direct aan te spreken op wat we van elkaar zien (of horen) in gedrag. Dat is in Japan niet zo, integendeel. Daar is je relatie tot de ander het belangrijkste. Tegen je baas zul je nooit zeggen, dat het een bende is in diens werkkamer!

Misschien wil Marie Kondo ook het liefste zeggen tegen dat gezin uit jouw voorbeeld: Ga in relatietherapie want jullie zorgen niet goed voor elkaar!
Dat zij de wereld overgaat als opruimgoeroe via Netflix werkt vervreemdend. Alsof je tradities en etiquette uit de ene cultuur over een andere cultuur heen kunt plakken.
S Wenniger
Wat grappig. ik heb maar een paar afleveringen gezien van de Netflix serie maar ik zie Marie Kondo dit (deels buiten het zicht van de camera) wel degelijk doen. Ze creeërt situaties tijdens het opruimen waardoor het gezin zich bewust wordt van de onderliggende problematiek en er ook de wil ontstaat om te veranderen, dieper dan alleen met een eenmalige ingreep waarbij de zaken even 'volgens de methode' worden opgeschud. Sommige deelnemers benoemen dit nieuwe inzicht en de nieuwe intenties ook expliciet. Goed artikel dus, maar wellicht een beetje een misplaatst voorbeeld om even mee te kunnen surfen op de hype rond de serie...

Meer over Management modellen