Hoewel het artikel over onderwijs gaat, wijst het op een zeer zorgelijke oogkleppen cultuur bij de overheid. Het lijkt er steeds meer op dat Ambtenaren geen verantwoordelijkheid meer aan mensen zelf durven geven, mits controle, opvang en verzekering niet goed geregeld zijn. Waar vroeger je zelf vorm gaf, houdt de overheid nu graag alles zelf in de hand. 'Gaat het slecht in de zorg, dan moeten we toch een controle instituut oprichten.' Lijkt logisch, maar oorzaken zoals uitkleden en demotiveren van diezelfde zorg door diezelfde overheid spelen blijkbaar niet mee. Alsof nog een controle instrument bij onderwijs of zorg de motivatie zal verhogen. Integendeel.
In The Matrix zien we dat meer Agents Smith niet helpen Neo te verslaan. Integendeel voor de grote machine worden de Agents Smith zelf het allergrootste probleem.
Mensen tot wasdom brengen kan en mag niet beginnen met protocollen, regels en controle-instrumenten. Het begint bij echte interesse en positieve prikkels voor elk inidividu de eigen weg te ontdekken. Een leerling die zijn Ipod uit eigen interesse afdoet leert zoveel krachtiger dan iemand die zich daartoe gedwongen voelt. Motivatie begint bij zelf iets willen, kunnen en mogen. Niet alleen de leerling moet dat ervaren, ook het onderwijzend personeel. Onderwijs en overheid moeten dat meer wakker maken door minder te eisen èn tegelijkertijd meer postief te prikkelen. En dat laatste is een belangrijke zoektocht waar bovenstaand voorbeeld een mooie stap in is.

Floris Koot, onderwijsvernieuwer KaosPilots Nederland

Jeroen, ik heb je stuk met één hand moeten lezen. Ik raad de lezer dezes hetzelfde te doen om te voorkomen dat je broek afzakt.

Ongeveer een jaar geleden deden wij een onderzoek naar de competenties van bijna 160 leraren (M/V) van een grote onderwijs instelling. De test werd gedaan met een uitmuntende tool en afgesloten met een assessmentgesprek van 2 uur met elke deelnemer. Van de 33 geteste competenties heb ik hier de competenties welke direct met “voor- of in de klas staan” te maken hebben eruit gelicht. Daarna het stuk met een score van 5 of minder op een 10-pts. schaal eruit gelicht. Kijkt en huivert:

Gewogen score 5 en minder in % betrokkenen
55% - Overtuigend
45% - Leidinggevend
44% - Direct
37% - Gesteld op contact
41% - Zelfverzekerd
35% - Gericht op gedragingen
20% - Volhardend
32% - Energiek
25% - Besluitvaardig
45% - Consistentie

Over-all score:
Score 0 t/m 5 : 52%
Score 6 t/m 7 : 32%
Score 8 en hoger: 16%

Persoonlijk zou ik het in mijn broek doen als ik met dit soort scores voor een klas met laagkruizige puberende petjesdragers en blootbuikige gepiercte macha’s zou moeten staan. Volgens mij word je als leraar met deze “competenties” gesloopt in de eerste paar minuten van je eerste lesuur.

Pagina 1 Handboek Marketing: stakeholders
Even kijken naar de stakeholders: leerlingen, ouders, bedrijfsleven, leraren en overheid.
Wie is hier nou klant? De leerling? Nee, dat is een veel gemaakte denkfout die ook in de gezondheidszorg voorkomt. De overheid? Nee!. Wie dan wél? Nou, het bedrijfsleven natuurlijk. En juist die klagen steen en been. En terecht. Hier de top-10 manko’s door de bril van de werkgever: ze kunnen niet . . .

1. rekenen
2. ABN (vooral schrijven)
3. Engels schrijven
4. leiding geven
5. samenwerken
6. blik op oneindig en orders gewoon uitvoeren
7. opbouwende kritiek leveren
8. zich “normaal” gedragen
9. omgaan met de computer in het algemeen
10. werken met Excel en databases in het bijzonder

Dat kost (productie)tijd en geld. Dan eerst maar een paar cursussen, maar dat helpt niet echt: te dun, te waterig en zó weer vergeten, nog afgezien van de kosten.

Pagina 2 Handboek Marketing: het Vier-marktenmodel
Elk bedrijf of instelling acteert altijd in 4 markten:

• inkoopmarkt
• verkoop
• personeel
• geld

Inkoop
Jazeker, naast potloden en gummetjes koop je ook leerlingen in waarop de diensten “gepleegd” gaan worden. Ik weet wel wat hier kán, maar niet wat mág volgens de wet,
maar een beetje screenen op ambitie en/of motivatie wellicht?

Verkoop
Acquireren (werven)? Sponsoring van het bedrijfsleven?
Lijkt wellicht absurd, maar ik denk dat het punt waarop werkgevers hun eigen broek gaan ophalen niet ver weg meer is. Je ziet nu al dat er actief geworven wordt onder afstudeerders. Als we die lijn een beetje doortrekken is zelf een opleiding optuigen een rekensommetje.

Personeel
Nou, dit is echt de jaren tachtig blues. Veel leraren (blijven) zitten “in het vak” om de lange vakanties. Niet omdat de betaling zo goed is, niet omdat het veilig is op school en ook niet vanwege de bejegening door leerlingen.

Geld
Het systeem kent een behoorlijk tijdverschil (4 jaar en méér) voordat betaling van de verrichte diensten plaats vindt, zo heb ik me laten vertellen. Dat lijkt op het besturen van een olietanker: reacties op het roer komen vééél later.

Pagina 3 Handboek marketing: de marketing mix

Product: (de leerling dus, niet alleen de inhoud van het lespakket)
Niet afgestemd op de behoeften van de afnemers (bedrijfsleven)

Prijs
Véél te hoog. Mogelijk door de lengte van de trajecten, mede veroorzaakt door trivia en ontbreken van gevraagde eigenschappen.

Distributie:
Waarom krampachtig vasthouden aan direct contact? Waarom niet gewoon thuis leren?
Kan makkelijk voor een heleboel vakken. Dan leert Moeders misschien en passant ABN (als Papa er tegen is, maar die werkt dan). De mogelijkheden van Internet en schooltelevisie reiken dramatisch veel verder dan wat nu gebeurt (áls het al gebeurt).

Promotie
Weet ik niets van, maar ik ZIE er ook niets van.

Nou, we hoeven het rijtje “elementaire marketing” niet af te lopen: de resultaten spreken studieboekdelen.

Nog even over gedrag: dat van die mobieltjes en Ipod snap ik. Maar waarom zo’n punt maken van jas uit, pet af, niet hangen in de banken, boeken op tafel en opletten? Is dat niet het wijsvingertje en de vooroorlogse gehoorzaamheid van opa en oma? Het enige dat mij zou interesseren is of ze een ander niet storen.

Maar over petje af: petje af voor het leger leraren die in dit zootje over-geregeld tóch kans zien iets tussen de oren van leerlingen te proppen. En dat dag-in-dag-uit. Een tien met de plastic aanwijsstick van je PAD.

Sterkte,
Jos Steynebrugh
www.changeenhancement.nl

Het is zeker niet bemoedigend als je de uitkomsten van het onderzoek bekijkt. Er is nog wel wat werk te verzetten. Toch ben ik het eens met de opmerking dat het dragen van een petje en het hangen in een stoel niet storend hoeft te zijn. Op zich zou ik het daar mee eens kunnen zijn, als ik zou weten dat ze dit niet zouden doen tijdens sollicitatiegesprekken en dergelijke. Ook op dit punt ligt er een taak voor de docent.

De reactie sluit m.i. goed aan op het voorbeeld van het college hotel. Ik ken het concept van KaosPilots vanuit Denemarken. Het blijft alleen zoeken naar het tijdstip waarop je vanuit de organisatie wel begint met enige vorm van standaardisering. Kaders scheppen geeft ook ruimte aan leerlingen. Leren ze in ieder geval kaders/grenzen overschrijden.